بدن انسان از اجزای تشکیل دهنده ستارگان ساخته شده است + جدول

بدن انسان از اجزای تشکیل دهنده ستارگان ساخته شده است + جدول
  • 1395/11/7
  • محمدرضا مرتضایی
  • 0

بدن ما از اجزاء تشکیل دهنده ستارگان ساخته شده است.در این جا یک موضوع تفکر برانگیز وجود دارد: بدن یک فرد میانسال از تعداد ۷ اوکتیلیون (۷^۲۷) اتم تشکیل شده است و اکثر این اتم ها هیدروژن هستند – هیدروژن بیشترین ترین عنصر موجود در کهکشان است که توسط انفجار بیگ بنگ در ۱۳٫۸ میلیارد سال قبل تولید شده است.

گویا آی تی – بدن ما از اجزاء تشکیل دهنده ستارگان ساخته شده است.در این جا یک موضوع تفکر برانگیز وجود دارد: بدن یک فرد میانسال از تعداد ۷ اوکتیلیون (۷^۲۷) اتم تشکیل شده است و اکثر این اتم ها هیدروژن هستند – هیدروژن بیشترین ترین عنصر موجود در کهکشان است که توسط انفجار بیگ بنگ در ۱۳٫۸ میلیارد سال قبل تولید شده است.بقیه این اتم ها از ادغام و انفجار ستارگان باستانی در میلیاردها سال بعد از شکل گیری کهکشان تشکیل شده اند و منشاء تعداد کمی از آنها را می توان به اشعه های کیهانی نسبت داد – اشعه های کیهانی پرتوهای پر انرژی هستند که منشاء آنها اغلب در جایی بیرون از منظومه شمسی است.

همان طور ستاره شناس کارل ساگان در یکی از قسمت های مستند Cosmos گفته بود، ” نیتروژن موجود در DNA، کلسیم موجود در دندان ها، آهن موجود در خون و کربن موجود در حنجره ما در درون ستارگان در حال فروپاشی ساخته شده اند. بدن ما از اجزای تشکیل دهنده ستارگان ساخته شده است.”
جنیفر جانسون ستاره شناس دانشگاه ایالتی اوهایو برای اظهار نظر بهتر درباره منشاء اجزای تشکیل دهنده بدن انسان این جدول تناوبی را بر اساس منشاء تمام عناصر آن تقسیم بندی کرده است.
solar-system-periodic
جانسون توضیح می دهد که برای حفظ عناصر مرتبط با بدن انسان تعدادی از عناصر نامرتبط را از قسمت پایین جدول جدا کرده است.
جانسون در پست خود در وبلاگ SDSS توضیح می دهد، “Tc، Pm و عناصر بالاتر از عنصر U دارای ایزوتوپ های پایدار و با عمر طولانی نبودند. به غیر از Tc و Pm که عناصر عجیب و شگفت انگیزی هستند، من عناصر بالاتر از U را در این جدول نادیده گرفتم، به همین دلیل این دو عنصر را به رنگ خاکستری نشان داده ام.”
این جدول تناوبی جدید که نتیجه تلاش جانسون و همکار ستاره شناس او اینس ایوانز از دانشگاه یوتا می باشد پروژه ای است که بعد از ناامیدی ها و به تعویق افتادن های متعدد در سال ۲۰۰۸ به سرانجام رسید.

همان طور که مشاهده می کنید نسخه کنونی این جدول در مقایسه با نسخه اصلی آن تا اندازه ای مرتب سازی شده است.
periodic_marker-1
جانسون اذعان می کند که ” وقتی شما به دو ستاره شناسی که از یادآوری ارتباط عناصر با فرآیندها در یک جدول تناوبی به دیگران خسته شده اند چند ماژیک در رنگ های گوناگون و نیز زمان بدهید، چیزی که اتفاق می افتد جدولی مانند این است. ”
در این جدول تناوبی ۶ منبع پیدایش عناصر بدن ما مشخص شده است و با فرآیندهای کهکشانی که می توانند اتم های جدید را به وجود بیاورند ارتباط یافته اند، این منابع شامل: گداخت بیگ بنگ، شکافت اشعه کیهانی، ادغام ستاره های نوترونی، انفجار ستاره های عظیم، مرگ ستاره های کم جرم و انفجار کوتوله سفید هستند.
نوع رنگ آمیزی خانه های جدول عناصر میزان تقریبی ارتباط هر یک از این عناصر را با رویدادهای گوناگون کیهانی نشان می دهد.

بنابراین شما می توانید مشاهده کنید که عناصری مانند اکسیژن (O)، منیزیوم (Mg) و سدیم (Na) از انفجارهای عظیم ستارهای غول پیکری به نام ابرنواخترها به وجود آمده اند، این انفجارها در پایان عمر یک ستاره اتفاق می افتند، زمانی که یا منبع سوخت آنها تمام شود یا ماده به صورت بیش از اندازه در آنها انباشته شود.
مقادیر انرژی و نوترون های قابل توجه منتشر شده از این انفجارها باعث تولید عناصر و پخش شدن آنها در کل کیهان می شود – این فرآیند به عنوان سنتز هسته ای شناخته می شود.
از طرف دیگر، به لطف ستاره های کم جرمی که در نهایت به عنوان کوتوله های سفید به عمر خود پایان می دهند، عناصر قدیمی مانند کربن (C) و نیتروژن (N) به وفور در کیهان وجود دارند.
عناصر عجیبی مانند بورون (B) و برلیوم (Be) و برخی ایزوتوپ های لیتیوم (Li) از نظر منشاء منحصر به فرد هستند، زیرا از ذرات پر انرژی به نام اشعه های کیهانی به وجود آمده اند که با سرعت نزدیک به نور از میان کهکشان ما عبور می کنند.

منشاء اکثر اشعه های کیهانی بیرون از منظومه شمسی است و در برخی مواقع حتی بیرون از کهکشان راه شیری و وقتی این اشعه ها با اتم های خاصی برخورد می کنند عناصر جدید را پدید می آورند.

جالب توجه است بدانید یکی از دلایل اولیه تصمیم جانسون برای تقسیم بندی این جدول تناوبی جدید به عنصر لیتیوم مربوط می شود. اگر احساس می کنید که این جدول را در جایی مشاهده کرده اید به این دلیل است که نسخه مشابه ای از آن در سایت ویکی پدیا وجود دارد.

منشا عناصر بدن انسان
اما همان طور که جانسون توضیح می دهد نسخه ویکی پدیا در برخی موارد نامفهوم بوده و در بقیه موارد نیز اشتباه است.
او می گوید ” ستارهای بزرگ” و ” ستاره های کوچک” در نسخه ویکی پدیا نامفهوم هستند، زیرا سنتز هسته ای هیچ ربطی به شعاع ستاره ها ندارد، بنابراین ما باید فرض کنیم که منظور آنها به ترتیب، ” ستاره های پر جرم” و ” ستاره های کم جرم” است.

جانسون می افزاید، “ستاره های پر جرم (حداقل در برخی مواقع) به عنوان ابرنواخترهای فروپاشیده از هسته به عمر خود پایان می دهند و ستاره های کم جرم نیز معمولاً عمر خود را به عنوان کوتوله های سفید پایان می دهند.”
” اما در برخی مواقع کوتوله های سفید که با ستاره دیگری در سیستم های دوتایی قرار می گیرند از ستاره مجاور خود به اندازه کافی جرم دریافت می کنند تا بی ثبات شده و به اصطلاح به عنوان ابرنواخترهای Type-Ia منفجر شوند. مشخص نیست که در نسخه ویکی پدیا به کدام ابرنواختر اشاره شده است.”

در رابطه با لیتیوم نیز مشکل وجود دارد:
” اطلاعات مربوط به Li نیز نادرست است. در واقع، اشعه های کیهانی با برخورد به هسته های دیگر و متلاشی کردن آنها ایزوتوپ ۶L را می سازند. اما بدون شک مقدار زیادی از ایزوتوپ بسیار رایج ۷Li در ستاره های کم جرم ساخته شده و با مرگ ستاره به کیهان فوران کرده است. مقداری از ۷Li نیز در بیگ بنگ ساخته شده است و مقدار بسیار کمی از آن نیز توسط شکافت اشعه کیهانی پدید آمده است.”
به وبلاگ جانسون رجوع کنید تا به نسخه با کیفیت تر این جدل تناوبی دست پیدا کنید و اگر به یک نسخه رنگی ویژه افراد کور رنگ نیاز داشته باشید آن نیز موجود است.
periodic-table-colourblind

دیدگاه خود را وارد کنید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *