گوگل در برابر مرگ بشر می ایستد؟ تحقیقات مخفی گوگل در پروژه ضد پیری
در سال ۲۰۱۳، مجله‌ی تایمز مقاله‌ای را با عنوان گوگل در مقابل مرگ، در مورد کالیکو، یک پروژه تحقیقاتی بهداشتی با تمرکز بر درک مفهوم سالخوردگی و نحوه مقابله با آن منتشر کرد. لری پیچ، مدیر عامل اجرایی شرکت گوگل به مجله تایمز گفته بود:” ما باید اهدافی را در نظر بگیریم که بسیار بسیار مهم هستند، تا بتوانیم تا ۱۰ یا ۲۰ سال بعد به آن ها برسیم.”
گویا آی تی – اما پروژه‌ی کالیکو دقیقا چگونه به انسان‌ها کمک می‌کند تا عمر طولانی تر و سالم تری داشته باشند؟ این پروژه بودجه ۱٫۵ میلیارد دلاری خود را چگونه سرمایه گذاری می کند؟ پیج، به جز عنوان کردن هدف جاه طلبانه کمپانی – یعنی درک بهتر چگونگی افزایش سن و سالخوردگی از دیدگاه زیست شناسی، و درمان سالخوردگی به عنوان یک بیماری، در باقی مسائل مبهم صحبت می کرد.
من اخیرا در اطراف Silicon Valley به جست و جو پرداخته و با محققانی که سالخوردگی و مرگ را مطالعه می‌کردند صحبت کرده‌ام و متوجه شدم که پس از گذشت ۴ سال از راه اندازی این پروژه، ما هنوز نمی‌دانیم این طرح دقیقا چه‌کار می‌کند.
من از تمام کسانی که توانستم در مورد کالیکو پرس‌و جو کردم – و به سرعت فهمیدم که این نام، مانند یک دژ نفوذ ناپذیر است. در میان اخبار اندکی که از کالیکو در مطبوعات منتشر شده است، تنها می توان به برخی توصیفات کلی از همکاری با آزمایشگاه های خارجی و شرکت‌های داروسازی پی برد – که بیشتر آن ها بر هدف بسیار مبهم تحقیق در مورد سالخوردگی و بیماری‌های مربوطه تأکید داشتند. رابط‌های رسانه ای در این طرح، به درخواست‌های متعدد برای انجام مصاحبات پاسخ ندادند.
افرادی که در کالیکو، یا موسسات مشارکت‌کننده با کالیکو کار می کنند و حتی افرادی که دیگر در این شرکت نیستند، همگی از من و پاسخ‌گویی به پرسش‌های من طفره می‌رفتند.
ما باید برای لحظه‌ای تأمل کنیم و به عجیب بودن این موضوع پی ببریم. یکی از بزرگ ترین و پردرآمدترین شرکت‌های دنیا به تحقیق در مورد سالخوردگی علاقه مند شده است و بودجه‌ای تقریبا برابر با کل بودجه NIH برای تحقیق در مورد سالخوردگی صرف می‌کند، و با همه‌ی این ها، این پروژه بسیار مخفی و نامشخص است.
موضوع جالب دیگر اینکه گوگل همیشه خود را به عنوان یک پیشتاز در شفافیت اطلاعاتی معرفی کرده به ارتباطات آزاد خود افتخار می‌کند. ما امروزه در زمانی زندگی می‌کنیم که هنجارها در علوم مختلف، به خصوص علوم پزشکی، بیشتر در مورد تفکر باز و اشتراک گذاری داده ها متمرکز هستند. اما به دلایلی در پروژه کالیکو از این ارزش‌ها دوری می‌شود.
در حال حاضر من فکر می‌کنم می‌توانیم به صراحت بگوییم که گوگل مشکل سالخوردگی را حل نکرده است. و یا اگر موفق به حل این مسئله شده، آن را علنی نکرده است.
کالیکو تنها جزئیات بسیار مبهم را در مورد فعالیت‌ها منتشر می کند.
تعجبی ندارد اگر پروژه ها و طرح‌های جدید در ابتدای کار خود اندکی مخفی‌کاری کنند، اما معمولا پس از مدتی یک بیانیه‌ی عمومی با جزئیات دقیق در مورد فناوری یا علمی که در حال توسعه است، و راهبردها و اهداف آن منتشر می‌شود. اینکه کالیکو هیچ توضیحی در مورد کارهایی که در این طرح انجام می‌شود نمی دهد، محققان پیشتاز در مورد سالخوردگی را آزار می‌دهد. این محققان سردرگمی و ناامیدی خود را در مورد پنهان‌کاری‌های کالیکو بیان کرده و عنوان کرده اند که این سطح از پنهان‌کاری برای علم سودمند نخواهد بود.
اریک توپول، یک متخصص قلب است که به مطالعه در مورد سالخوردگی می پردازد و مدیریت موسسه علمی کاربردی‌سازی اسکرپس را نیز برعهده دارد. توپول برخی از دانشمندانی را که در پروژه کالیکو مشغول به کار هستند، از مدت‌ها پیش از آغاز این پروژه می‌شناسد. او می‌گوید: ” آن‌ها بیش از حد مرموز هستند.” به نظر می‌رسد از زمانی که دوستانش وارد پروژه‌ی گوگل شده اند، او نتواسته با آن‌ها ارتباط برقرار کند. او هم چنین اضافه می‌کند: ” من از این افراد برای سخنرانی در برنامه‌ای که در رابطه با پزشکی ژنومیک داریم، دعوت کرده‌ام. آن‌ها جواب منفی داده و گفته‌اند که نمی‌توانند راجع به کارهایی که انجام می‌دهند صحبت کنند. من واقعا دلیل این‌کارها را نمی‌فهمم.”
من نتوانستم هیچ سندی مبنی بر آزمایش‌های بالینی یا هیچ مجوزی در مورد پروژه کالیکو پیدا کنم که به صورت عمومی به ثبت رسیده باشد، و از بین ۲۲ سندی که توسط شرکت و وابستگان آن منتشر شده است، تنها نیمی از آن‌ها به موضوع سالخوردگی مربوط بوده و بسیاری از آن‌ها مقالات مروری ( و نه تحقیقی) بودند.
تیر بارزیلای، متخصص ژنتیک و یکی از محققان پیشتاز در مورد سالخوردگی در کالج پزشکی آلبرت انیشتین، بیان کرده است که این اسناد منتشر شده هیچ اطلاعات خاصی در مورد اهداف و فعالیت‌های کالیکو به او نداده اند. او می‌گوید: ” در رشته تخصصی ما علاقه‌ی زیادی به تأخیر انداختن پیری و به دنبال آن به تأخیر انداختن بیماری‌ها وجود دارد. اما به نظر نمی‌رسد این همان چیزی باشد که در کالیکو در حال انجام است. بسیار عجیب است که آن‌ها به سراغ ما نمی‌آیند، ما امتیازات و منابعی مهمی در دست داریم و برای مشارکت و ایجاد تکنولوژی‌های زیستی بسیار مشتاق هستیم. این در حالی است که هیچ کس از پروژه‌ی کالیکو با ما صحبت نمی‌کند.”
پژوهش‌گران ممتاز دیگر در موضوع سالخوردگی نیز، نظرات مشابهی داشتند. فلیپ سیرا، مدیر بخش علوم زیستی سالخوردگی در موسسه ملی سالخوردگی NIH، می‌گوید :” من هیچ تعاملی با این گروه ندارم. آن‌ها نمی‌خواهند با من در تعامل باشند. من هم به همان اندازه که آن‌ها به من بی‌توجهی می کنند، به آن‌ها اهمیتی نمی‌دهم.” او از دانشمندان کالیکو برای صحبت در NIH دعوت کرده است و بیان می‌کند: ” آن‌ها به جلسه آمدند اما هیچ توضیحی در مورد فعالیت‌های خود ارائه نکردند. آن‌ها حتی در مورد کلیات کارهای خود هم حرفی نمی‌زنند.”
مشکل پنهان‌کاری‌های کالیکو
توضیحات بسیار اندکی برای مرموز بودن کالیکو وجود دارد. از میان آن‌ها می‌توان به این اشاره کرد که کالیکو منتظر یک کشف بزرگ است. یک مقاله در سایت MIT Technology Review، که در ماه دسامبر سال گذشته منتشر شد و آن هم جزئیات خاصی راجع به دانش ضد سالخوردگی کالیکو مطرح نکرده بود، اشاره ای به همین نکته داشت:
دیوید بوتشتاین، افسر ارشد عملی کالیکو می گوید، بهترین پیش بینی می‌تواند این باشد که کالیکو در ۱۰ سال آینده، کشفیات بسیار مهمی برای ارائه خواهد داشت. این دوره زمانی طولانی می‌تواند پاسخ‌های منفی پروژه به انجام مصاحبات را توجیه کند. ” تا مدت‌ها هیچ دستاورد مهمی، به جز پیشرفت‌های جزئی علمی، برای اعلام وجود نخواهد داشت. مشکل همین است.”
اما دوری از رسانه‌ها نیازی به پنهان‌کاری بین دانشمندان همکار ندارد. اگر دانشمندان کالیکو واقعا به دنبال عبور از مرزهای علم بودند، ممکن بود به استفاده از برخی روش‌های بهینه موجود، که تا به حال به ثبت رسیده است؛ شفافیت، به اشتراک گذاری داده‌ها و همکاری و هماهنگی با سایر محققان فکر کنند تا لازم نباشد مسیرهای اضافی یا نادرست را امتحان کنند.
همانطور که توپول می‌گوید” پژوهش مخفی مربوط به گذشته است. دنیا به سمتی متمایل شده است که ارزش تفکر باز، شفافیت و اجتناب از تفکر انحصاری را به خوبی به نمایش بگذارد.”
البته توضیحات دیگری هم برای پنهان‌کاری وجود دارد. یک خبر جدید منتشر شده از طرف کالیکو، حاکی از همکاری آن با شرکت داروسازی C4 Therapeutics، برای تلاش در زمینه تولید و ساخت داروهایی برای ” بیماری‌های سالخوردگی” نظیر سرطان است- یکی از همکاری‌هایی که بین کالیکو و شرکت‌های تولید و ساخت دارو شکل گرفته است. اگر کالیکو بر توسعه دارو متمرکز شده باشد، قدری پنهان‌کاری قابل توجیه است. ( شرکت‌های دارویی معمولا محصولات خود را به صورت پنهان می‌سازند تا در رقابت ها پیشتاز باقی بمانند.)
اما محققان این توجیه را باور نمی‌کنند. بارزیلای می‌گوید: ” محققان (درکالیکو) در حال استفاده از مدل‌هایی مانند مخمرها، نماتودها، و موش‌های صحرایی برهنه هستند. استفاده از این مدل‌ها برای توسعه داروها متداول نیست.” یافتن درمان برای بیماری‌ها با هدف اصلی شرکت – یعنی درمان بیماری سالخوردگی به جای جست و جو برای درمان بیماری‌های مربوط به سالخوردگی – هماهنگی ندارد.
یک دلیل احتمالی دیگر برای عدم شفافیت – که به نظر من از بقیه متقاعدکننده‌تر است – آن است که پنهان‌کاری قانون شرکت باشد. آرت لوینسون، مدیر عامل اجرایی در کالیکو، فردی است که در تیم اپل نیز، پست مدیریت داشته، و رابطه‌ی نزدیکی هم با استیو جابز داشته است؛ کسی که به رویکردهای پنهانی در تحقیق و توسعه و اداره‌ی یک کسب و کار، شهرت داشت. ممکن است لوینسون، سیاست پنهان‌کاری کالیکو را از روی ساختار شرکت اپل ایجاد کرده باشد.
توپول می گوید شاید کالیکو روزی این پنهان‌کاری ها را توجیه کند. او می افزاید ” اما در حال حاضر، من نمی‌توانم این پنهان‌کاری‌ها را درک کنم.” جلوگیری از انتشار اطلاعات درمورد پیشرفت‌های صورت گرفته در علوم پزشکی یا درمان‌هایی برای بیماری‌ها، غیر قابل قبول است: جان بسیاری از افراد در خطر است. ” هر عملی که پیشرفت در مسیر پژوهش‌های پزشکی را دچار کندی کند، قابل بخشش نیست.”
به همین دلیل، من می‌خواهم از کالیکو یا افرادی که با این شرکت همکاری داشته اند، برای بیان اهداف و فعالیت های این پروژه دعوت کنم. من به شما اطمینان می‌دهم که آن را دراختیار رسانه‌ها و عموم نخواهم گذاشت.