چگونه آرشیو فایل‌های ویدئویی را از هر ابزاری استریم کنیم؟
بدون شک نت‌فلیکس در حال حاضر بهترین ارائه کننده محتواهای ویدئویی جهان است و کاربران به راحتی می‌توانند فیلم‌های سینمایی، برنامه‌های تلویزیونی و … را از این سرویس اجاره نمایند. یکی از مشکلات نت‌فلیکس و سایر سرویس‌های مشابه عدم باقی ماندن همیشگی فیلم‌ها و برنامه‌هاست. با انعقاد مجدد یا منقضی شدن قراردادها، نت‌فلیکس ویدئوهای قدیمی را کنار گذاشته و جدیدترها را وارد سرویس می‌کند؛ به این ترتیب ممکن است یک روز بعد از جستجو به دنبال برنامه‌ی تلویزیونی محبوب یا فیلم مورد علاقه‌تان موفق به پیدا کردن آن نشوید.
گویا آی تی – یک راه ساده برای حل این مشکل خرید محتوای دیجیتالی مدنظر از پرتال‌های مثل آیتونز اپل یا فروشگاه پلی گوگل است. اما راهکار ساده‌تری هم وجود دارد: نت‌فلیکس خودتان را راه‌اندازی کنید! کافی است ویدئوهای مورد علاقه‌تان را در کامپیوتر ذخیره کرده و از طریق آن، محتوای مورد نظر را به تمام ابزارهای موجود در منزل استریم نمایید.
از نظر فنی شما با این کار، کامپیوتر را تبدیل به یک سرور خواهید کرد یعنی سیستمی که به سایر ابزارها یا به عبارتی کلاینت‌ها خدمت کرده و محتوای دیجیتالی را در اختیار آنها قرار می‌دهد. یک کلاینت ممکن است هر ابزاری باشد از تلفن‌همراه گرفته تا کنسول PS4 متصل به تلویزیون اتاق نشیمن.
تا چند سال قبل برای انجام کاری مثل اتصال همه‌ی ابزارها به یکدیگر داشتن اطلاعات فنی بالا کاملا ضروری بود اما امروزه سیستم عامل‌های ویندوز و مک و همچنین نرم‌افزارهای شخص ثالث، راه‌اندازی سرویس استریم خانگی را بیش از پیش آسان کرده‌‌اند.
اصول اولیه
اولین کار تبدیل فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی مورد علاقه به یک فرمت ویدئویی رایج است که قابلیت نمایش آن در اکثر بستره‌ها و ابزارها میسر است مثل MP4. اگر در حال حاضر آرشیو بزرگی از ویدئو با فرمت‌های مختلف دارید بهتر است ابتدا با استفاده از نرم‌افزارهای شناخته شده این حوزه مثل Handbrake، فرمت آنها را تغییر دهید.
بعد از آماده کردن ویدئوها به فرمت مناسب باید ابزارهایی که قرار است در قالب کلاینت از سرور استفاده نمایند را انتخاب کنید. به عبارت دیگر قبل از شروع دقیقا مشخص کنید که قرار است این فایل‌ها را در چه جاهایی تماشا کنید. یک اکس‌باکس وان در اتاق نشیمن؟ یک تلویزیون اپل (Apple TV) در اتاق خواب؟ تلفن اندرویدی‌تان؟ همه‌ی سه مورد؟ اطلاع از این مورد شما را در انتخاب نوع سرور و همچنین چگونگی تنظیم آن، یاری خواهد کرد. برای مثال اگر بیشتر ترجیح می‌دهید با استفاده از اکس‌باکس وان یا تلویزیون اپل به مشاهده‌ی ویدئوها بپردازید به ترتیب نیازمند استفاده از سیستم عامل‌های ویندوز یا مک‌او‌اس خواهید بود.
روش استریم فایل‌ها بسته به استفاده از کامپیوترهای مجهز به ویندوز یا مک‌او‌اس و یا همچنین به کارگیری نرم‌افزارهای شخص ثالث، متفاوت است. این راهنما بسته به این گزینه‌ها به بخش‌های مختلفی تقسیم‌بندی شده ولی توصیه‌ی ما به کارگیری نرم‌افزار شخص ثالث برای راه‌اندازی سرور استریم خانگی است چرا که از انعطاف‌پذیری بسیار بالایی برخوردار بوده و از استانداری رایج و همه‌گیر بهره می‌برد.
استریم از ویندوز
در یک سیستم ویندوزی کار را با جمع‌آوری و سازمان‌دهی تمام فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی در پوشه‌ی پیش‌فرض ویدئوها (Videos) شروع می‌کنیم. برای سهولت هر چه بیشتر فایل‌ها را در قالب پوشه‌ها و زیرپوشه‌ها تقسیم‌بندی کنید. برای مثال می‌توانید پوشهای را به برنامه‌های تلویزیونی مورد علاقه اختصاص دهید و درون این پوشه، پوشه‌های دیگری برای فصل‌های مختلف برنامه‌ی مذکور ایجاد نمایید. به این ترتیب پیدا کردن ویدئوی مورد نظر شما در تمام ابزارها در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام خواهد شد.
بعد از این کنترل پنل را باز کنید. در قسمت جستجو عبارت media را تایپ کرده و گزینه‌ی Media Streaming options را بزنید. گزینه‌ی Turn on media streaming را زده و کار تمام است. محتواهای قرار گرفته در پوشه‌ی پیش‌فرض ویدئو حساب کاربری شما آماده به اشتراک‌گذاری شده و تمام ابزارهای متصل به شبکه‌ی محلی منزل به آنها دسترسی خواهند داشت.
از آن جایی که اکثر ابزارها سازگاری بسیار خوبی با تنظیمات سرور رسانه‌ای ویندوز دارند بسیاری از کلاینت‌ها بدون نیاز به دستکاری تنظیمات قادر به مشاهده فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی جدید خواهند بود. برای مثال اگر دستگاه پخش Roku تهیه کرده‌اید با بارگذاری ابزار پیش‌فرض پخش، فایل‌های قرار گرفته در پوشه‌ی Videos ویندوز را آماده‌ی پخش خواهید دید. همین اتفاق برای اپلیکیشن VLC روی اندروید و آی‌او‌اس هم خواهد افتاد؛ می‌بینید که این شیوه، راهی بسیار سریع برای مشاهده محتواهای قرار گرفته در ویندوز توسط تلفن‌همراه یا تبلت خواهد بود. هر چند این نکته را فراموش نکنید که این روش تنها در مورد ابزارهایی جواب خواهد داد که به شبکه‌ی وای‌فای محلی شما متصل هستند؛ به این معنی که امکان استفاده از این روش برای استریم ویدئوها از طریق اینترنت میسر نیست. اگر به دنبال این کار هستید بهتر است به بخش پایانی مطلب مراجعه و بخش استریم با استفاده از نرم‌افزارهای شخص ثالث را مطالعه کنید.
اگر قصد استریم محتوا به یک کنسول اکس‌باکس وان متصل به شبکه‌ی وای‌فای محلی را دارید به دنبال راهی بهتر از کامپیوترهای ویندوزی به عنوان سرور نباشید زیرا این کنسول بازی در پشت پرده از یک نگارش محدود شده‌ی ویندوز ۱۰ استفاده می‌کند. در چنین موقعیتی کافی است وارد پوشهای که ویدئو مورد نظر در آن قرار دارد شده و بعد از کلیک راست روی آن گزینه‌ی Cast to Device را انتخاب کنید تا مستقیما به اکس‌باکس وان ارسال شود؛ تمام ارتباطات پشت صحنه به طور خودکار برای شما انجام خواهند شد. این بهترین مثال در زمینه‌ی انتخاب بهترین گزینه‌ی استریم فایل‌ها با توجه به مبدا یا مقصد آنهاست.
استریم از مک‌او‌اس
محصولات اپل یکپارچگی بسیار خوبی با یکدیگر دارند و به همین خاطر یک سرور مک‌او‌اس از کار با سایر ابزارهای اپل، خصوصا تلویزیون اپل ، لذت می‌برد. هر چند راه‌اندازی و تنظیم آن با ابزارهای غیر اپلی دردسرهای خاص خود را دارد.
اگر تمام فایل‌های چند رسانه‌ای را روی کامپیوتری با سیستم عامل مک‌او‌اس ذخیره کرده‌اید، آسان‌ترین پروتکل یا استاندارد استریم برای استفاده، AirPlay اپل است. ابتدا ویدئوها را وارد آیتونز کرده (یا محتوایی که از فروشگاه دیجیتالی اپل خریداری نموده‌اید را استفاده کنید) و اگر در یک شبکه‌ی وای‌فای محلی از تلویزیون اپل استفاده می‌کنید، حتما دکمه‌ی Airplay که در سمت راست نوار کم و زیاد کردن صدا در آیتونز قرار گرفته را می‌بینید. روی آن کلیک و Apple TV را انتخاب کنید. بعد از این پین کدی که روی صفحه نمایش تلویزیون ظاهر می‌شود را وارد کنید (این پین کد مانع از ارسال تصادفی محتوا به تلویزیون همسایه‌ها می‌شود). بعد از برقراری ارتباط همه چیز آماده‌ی استریم شدن است: هر زمان که در حال پخش ویدئو هستید، Apple TV به عنوان یک گزینه‌ی خروجی ظاهر می‌شود.
این شیوه‌ی آسان برقراری ارتباط شباهت زیادی با عملکرد دستگاه کروم‌کست گوگل دارد. اما اگر قصد استریم به تلویزیون اپل یا سایر ابزارهای آیاواسی را ندارید احتمالا نیازمند استفاده از راهکار دیگری هستید که در بخش آخر به آن پرداخته‌ایم.
البته کاربران ویندوز و مک‌او‌اس برای ایجاد سرور استریم محدود به استفاده از کامپیوترهای شخصی یا سیستم عامل‌‌ها نبوده و گزینه‌ی دیگری هم پیش رو دارند. ابزارهای ذخیره‌سازی متصل به شبکه یا NAS. در واقع NAS یک هارد درایو با ظرفیت بسیار بالاست که مستقیما به روتر وصل شده و مستقل از کامپیوتر عمل می‌کند؛ به این ترتیب حتی در صورت خاموش بودن کامپیوتر امکان دسترسی به داده‌ها همچنان وجود خواهد داشت. ابزارهای NAS پیشرفته برای ساده‌سازی پروسه ایجاد سرور و ارسال فایل‌ها به سایر ابزارها دارای نرم‌افزارهای متعددی هستند. اکثر ابزارهای NAS به خوبی از عهده‌ی انجام وظایف محول شده بر می‌آیند اما مدل ZyXEL Personal Cloud Storage Server مخصوصا برای به اشتراک‌گذاری رسانه‌ها ساخته شده است.
استریم با Plex و سایر نرم‌افزارهای شخص ثالث
در این مطلب ابتدا امکانات داخلی ویندوز و مک‌او‌اس را بررسی کردیم چرا که نیازی به نصب نرم‌افزارهای اضافه نداشتند. در پاره‌ای مواقع مثل استریم به اکس‌باکس وان یا تلویزیون اپل، استفاده از امکانات داخلی سیستم عامل بهترین و ساده‌ترین راه ممکن است. اما نرم‌افزارهای شخص ثالث انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری دارند؛ رابط کاربری‌شان ساده بوده و استفاده از آنها آسان است. ضمنا این نرم‌افزارها قادر به استریم فایل‌های قرار گرفته در سیستم‌های ویندوز یا مک‌او‌اس به ابزارهای بسیار متنوعی مثل مدل‌های مختلف تلفن‌های هوشمند، ست‌تاپ باکس‌ها، کنسول‌های بازی و دستگاه‌های مخصوص استریم هستند.
توصیه‌ی ما نرم‌افزار Plex است اما جایگزین‌های دیگری مثل Kodi و Emby هم عملکرد بسیار خوبی دارند. ابتدا با مراجعه به وب‌سایت plex.tv یک حساب کاربری رایگان بسازید و سپس نرم‌افزار را دانلود و نصب نمایید تا کارهای لازم برای تبدیل کامپیوتر به سرور را به صورت خودکار انجام دهد. تنها کاری که باید برای نرم‌افزار انجام دهید تعریف پوشه‌هایی است که فایل‌های ویدئویی، تصاویر و فایل‌های صوتی در آنها قرار گرفته‌اند. حتی اگر از یک NAS استفاده می‌کنید امکان تعریف آن در Plex وجود خواهد داشت.
بعد از تبدیل کامپیوتر به سرور، نیازمند نصب اپلیکیشن Plex روی کلاینت‌ها خواهید بود. اپ‌های مرورگرها، ابزارهای Roku، تلویزیون اپل، تلویزیون اندروید، کنسول‌های بازی، تلویزیون‌های هوشمند و ابزارهای Fire آمازون رایگان‌اند اما اگر قصد دارید ویدئوها را روی تلفن‌همراه تماشا کنید مجبور به پرداخت هزینه خواهید بود: برای این منظور باید با پرداخت ماهانه‌ی ۴٫۹۹ دلار یک حساب کاربری Plex Pass برای استفاده در ابزارهای اندرویدی و آیاواسی تهیه نمایید. البته حساب کاربری Plex Pass دارای امتیازات اضافه مثل امکان اجرای سرور چند رسانه‌ای از یک سرویس ابری مثل گوگل درایو یا دراپ‌باکس هم هست؛ در این صورت نیازی نیست برای استریم ویدئوها کامپیوتر را همیشه روشن نگه دارید.
بعد از تهیه این حساب همه چیز آماده است! اپلیکیشن‌های کلاینت و سرور Plex وظیفه‌ی خود را به بهترین نحو انجام داده و شما شاهد اجرای بی‌عیب و نقص ویدئوها از تمام ابزارها خواهید بود. با فرض داشتن سرعت آپلود بسیار مناسب در منزل قادر به استریم ویدئوها از طریق اینترنت نیز خواهید بود. به عبارت دیگر زمانی که در منزل نیستید با استفاده از اتصال اینترنتی به سرور Plex متصل شده و به مشاهده‌ی فایل‌های چند رسانه‌ای خواهید پرداخت. دقیقا همان کاری که در زمان استفاده از نت‌فلیکس انجام می‌دهید!