چه تفاوتی بین 1080p و 1080i وجود دارد ؟
صفحه نمایشگر های اچ دی (HD) و به طور کلی تلویزیون یا هر صفحه نمایشی که اچ دی باشد برروی بدنه خود یک اتیکت یا لیبل خاصی دارد که روی آن نوشته : 1080p ساخته شده یا 1080i ساخته شده
حال این سوال پیش می آید که این اتیکت چه معنا و مفهومی دارد و بر تصمیم ما مبنی بر خرید یکی از این دو مدل ، چه تاثیراتی را می گذارد ؟در این ارسال قصد داریم یک سری سوال و جواب هایی که توده و عامه مردم در رابطه با این دونوع از محصولات ؛ از سازندگان و کارشناسان و متخصصان این حرفه شده است را برایتان بازگو کنیم.
سوال ! :
یکی از سوالاتی که شده است این بوده که نحوه نام گذاری این محصولات به چه شکل بوده ؟ آیا نام گذاری مخصوص به منظور محتوای متفاوت و مخصوص است ؟ و این تفاوت های محصول برروی صفحه نمایشگری مثل رایانه ، چه تاثیرهایی دارد ؟
متن سوال از سوی یکی از کاربرهای باتجربه و ریز بین که به شرکت فرستاده شده بود بدین شرح است :
من بسیاری از اوقات که به تماشای تلویزیون می پرداختم ، با رزولیشن 1080p اینکار رو انجام می دادم ، البته من می دانم این معنی اش چیست ! یعنی تماشا با رزولیشن 1080 پیکسل. اما بعضی مواقع من ، گزینه (option on the HDTV is 1080i) را هم امتحان میکنم . بنابراین این سوال در ذهنم بود که تفاوت دقیق بین این دو حالت چیست؟و اینکه آیا مشاهده فیلم های ویدیویی با کیفیت “1080i” برای صفحه نمایش لپ تاپ ها مجاز می باشد؟من گاهی اوقات فایل های ویدویی را آنلاین از گوگل و سایت های دیگر تماشا میکنم ، تقریبا میشه گفت هیچ تفاوتی بینشان نیست ! آیا ربطی به حالت نمایش دهنده دارد ؟
حال سوال های این شخص را شنیدیم و اکنون اظهارات و توضیحات عوامل مربوطه را در پاسخ به این سوال ها برایتان درج میکنیم :
پاسخ ! :
من در پاسخ دادن در این جا به شما و اظهار نظرات دیگران ، طیف وسیعی از مشکلات را میبینم ! به نظرم قبل از پاسخ دادن یکباره و سریع به تک تک سوال ها ، باید در ابتدا یک مقدمه از این علم را برای شما بازگو کنم سپس به پاسخ سوال های شما بپردازیم.بنابراین برای درک موضوع و روشن شدن مطالب ، مقدمه ای را بازگو میکنم :
مشخصا سوالی که خیلی مشخص هست و تکرار شده این است که : چه تفوت هایی بین 1080p و 1080i موجوده !
بنابراین من با ترسیم شباهت ها و تفاوت های اصلی شروع میکنم. من چند پیشنهاد و راهنمایی درمورد چگونگی انتخاب بهترین فرمت به صحبت های اضافه میکنم و سپس به توضیح مشکلاتی که احتمال وقوعشان هست ولی سوالی نشده می پردازم. *نکته : برخی از اطلاعاتی که در زیر ارائه شده است ، از پاسخ ایشان به مبحث (Interlacing on a computer monitor) بوده است که ما برایتان اقتباس کرده ایم و دوباره درج کرده ایم.
» رزولیشن (Resolution) :
هردوحالت 1080 p و 1080iدارای 1080 خطوط عمودی رزولیشن هستند (have 1080horizontal lines) که با یک نسبت تصویر تقریبا عریض 16:9 مقایسه می شود که نتایج بدست آمده می شود : 1920 × 1080 pixels (2.1 megapixels
یک دیدگاه غلط در راین رابطه وجود دارد و تصحیح این دیدگاه آن است که ، این درست نیست که 1080i دارای رزولوشن عمودی کمتری از 1080P است.
» قالب در مقابل زمینه (Frames vs. fields) :
به طور کلی میتوان گفت که ، حالت نمایش 1080پیکسل ، یک چارچوب و فریم تعریف شده و پایه است (frame-based) و این حالت نمایش در اکثر پخش های ویدیویی استفاده شده و روند روبه رشدی دارد و جای پیشرفت زیادی نیز دارد.در این حالت شما یک “frame rate” دارید و آن درفریم در هر ثانیه بیان می شود.اما حالت “1080i” حالت “field-based” دارد.این حالت را میتوان حالت درآمیخته شدن لایه ها بیان نمود.در این حالت شما برخلاف حالت قبلی ، یک “field rate” دارید که تعریف میشود (fields per second) ؛ زمینه در هر ثانیه.یک “field” ، نیمی ازخطوط (frame) قالب را شامل می شود.(حتی خط یا خطوط عجیب و غریب را نیز شامل می شود).اگر یک رشته از خطوط زوج داشته باشیم ، بعد از آن خطوط ، خطوط عجیب و غریب و غیره تشکیل می شود.
» فرکانس ها (Frequencies) :
حالت “1080p” دارای ” frame rate ” بیست و پنج فریم در هر ثانیه است (frame rate of 25 frames per second).این حالت در نمایش تلویزیونی کشورهایی استفاده می شود که از سیستم PAL بهره می برند.
ولی در کشورهایی که از سیستم NTSC بهره می برند ؛ 30/1.001 فریم در هر ثانیه می باشد.همچنین برای فیلمبرداری(cinematography) ، 24 فریم در ثانیه تنظیم شده است.
اما حالت ” 1080i ” ، ” field rate” تنظیم شده اش برای کشورهایی که از سیستم PAL بهره می برند ؛ معادل پنجاه فیلد بر ثانیه است (50 fields per second).و برای سیستمهای NTSC نیز 60/1.001 fields per second می باشد.
» کمی توضیح بیشتر در رابطه با همین موضوع :
اطلاعات بیشتر در رابطه با حالت “1080p” ؛ بیست و پنج فریم در ثانیه (25 frames per second) :
تصور کنید شما در حال تیراندازی بیست و پنج عدد عکس درهرثانیه اید و میخواهید همه آن ها را به عنوان “bitmaps” ذخیره سازید.هر فریم یک تصویر کامل در هلحظه می باشد.هر پیکسل در یک “frame” ؛ ذخیره شده است در همان لحظه !
اطلاعات بیشتر در رابطه با حالت “1080i” ؛ پنجاه فیلد در ثانیه (1080i at fields per second) :
تصور کنید در حال تیراندازی پنجاه عکس در هر ثانیه هستید ، با این تفاوت که در این مدت زمانی تنها نیمی از آنها را به صورت “bitmaps” ذخیره می کنید ! گاهی اوقات هم شما خطوط نامنظم را ذخیره می سازید ؛ گاهی اوقات نیز خطوط زوج را ذخیره می نمایید.
توجه داشته باشید که این نوع از ذخیره سازی همان ذخیره سازی تصاویر با کیفیت و رزولیشن پایین نیست ! بلکه متفاوت با آن است ! هر فیلد “field” ، نیمی از یک تصویر کامل است که در لحظه ، فوری ذخیره سازی می شود. هر پیکسل در فیلد ، در همان لحظه بدام می افتد و ذخیره می شود.
قاعده ی ( 50 عدد نیمه ذخیره شده برابر نیست با 25 عدد تصویر کامل ) ” halves ≠ 25 full pictures50” :
بر خلاف برخی از نظرات در اینجا،در هم آمیختن ویدیو در 50 هرتز به این معنا نیست که 25 عکس کامل در هر ثانیه نمایش داده می شود. این بدان معنی است که پنجاه عد تصویر نصفه (نیمه ) نمایش داده می شود ، اما کدام از آنها نمایش داده می شود ؟ آنهایی که پنجاه تصویر مختلف در پنجاه لحظه متفاوت و مشخص در ثانیه ، اصطلاحا پرتاب می شوند نمایش داده می شوند.شما نه تنها 50 تصویر کامل در هر ثانیه را ندارید ؛ بلکه به طور کل هیچ کدام از عکس هی کامل را در اختیار ندارید.
» مشکلات پخش در حالت ” 1080i” :
استفاده از این حالت باعث بوجود آمدن مشکلات فراوانی از قبیل موارد زیر می شود :
– مقیاس ویدیو
– چرخش (rotate) ویدیو
– فیلمهای ویدیویی بسیار کند و آهسته به نمایش در می آیند
– گاهی سرعت نمایش بیشتر می شود!
– توقف های مکرر در حالت پخش ویدیویی
– و ..
حتی ممکن است کیفیت خوب یک فایل ویدیویی با پخش در این حالت ، بسیار تنزل یابد.یک امتیاز منفی دیگر این حالت ، به ” video encoding” برمی گردد ، چرا که ” video encoding” کردن یک ویدیو در این حالت بسیار مشکل می باشد.
» مشکلات پخش در حالت ” 1080p” :
نقطه ضعفی که این حالت دارد ، استفاده از یک ” frame rate” می باشد که تنها نیمی از میزان ” field rate” در حالت ” 1080i ” است.بنابراین در این حالت کمی وضوح نمایش حرکات جنبشی در تصویر ، کمتر شده است.برای درک بهتر این موضوع شما می توانید به سراغ تلویزیون های بزگ مسطح بروید ، اگر شما این تلویزون ها را با تلویزیون های CRT مقایسه کنید ، خیلی زود پی خواهید برد که وضوح و کیفیت بالاتر از آنهاست اما به همراه تصویر ؛ حرکات کوچک تشنجی نیز وجود دارد.مشکل و نقطه ضعف دیگر آن است که ؛ اساس و پایه استفاده کلی برای تلویزیون و ساخت برنامه های تلویزیونی توسط حالت ” 1080i” می باشد ، و خب طبیعتا این مسئله از جنبه های فراگیر بودن حالت ” 1080p” می کاهد و به صورت خودکار دست رد بر سینه برنامه سازان می زند.
» استفاده از این دو در جهان
با استفاده از حالت پیشرفته ” 1080p” ؛ به همراه ” 50 or 60/1.001 full frames per second” ، در آینده ای نچندان دور میتوان تمامی مشکلات بالا که ذکر شد را با پتانسیلی قوی حل کرد و بر طرف ساخت.البته باید صادق بود ! به واقیعت رسیدن آن نیاز به تجدید نظر و تحول عظیمی در دنیای تجهیزات استدیویی و رسانه ها و دوربین های فیلم برداری دارد چرا که سیستم های ویرایشی و ذخیره سازی هم به دنبال این تغییرات ، نیاز به بروز رسانی دارند ؛ بنابراین به احتمال فراوان تا تحقق این رویا راه درازی در پیش است و زمان زیادی باید صرف شود.برای اتصال تجهیزات ویدیویی HD ، به طور فراگیر و عام از ” SDI standard” استفاده می شود که پهنای باند به اندازه کفایت را ندارد.
درحال حاضر تنها یک راه باقیست! برای داشتن حرکت سریع سیالات و حرکات جنبشی بالا ، در تصاویرمان ، باید از حالت فوق پیشترفته ” 720p” استفاده شود که دراین حالت ، ” frame rate” دوبار سریع تر از حالت ” 1080p” می باشد اما رزولیشن آن به جای (1920 × 1080 pixels) ، (1280 × 720) می باشد ؛ که این رزولیشن ممکن است مناسب برخی از برنامه سازان نباشد ولی برای برخی دیگر مفی واقع شود.
» نتیجه گیری :
هیچ کدام از این دو حالت برنده قطعی نشده اند و دیگری بر حالت دیگر غلبه ندارد !
دراینجا برای شما دستورالعمل های کلی و آموزش هایی را قرار می دهیم که شما به توجه به این آموزش ها خودتان تصمیم بگیرید که کدام فرمت مناسب کار شماست :
– آیا این فرمت را برای تلویزیون هایی با کیفیت بالا می خواهید ؟ استفاده از 1080i یا هر آنچه مورد نیاز است.
– آیا این فرمت را برای تلویزیون استاندارد و تعریف شده می خواهید ؟ استفاده 720p و پس از آن تبدیل به 576i یا 480i.
– آیا ای فرمت را برای دسترسی به اینترنت می خواهید و رزولیشن بالا هم برای شما ملاک است ؟ استفاده از 1080P
– آیا این فرمت را برای دسترسی به اینترنت می خواهید و رزولیشن اهمتی ندارد ؟ استفاده از 720P.
نکته ! همه این مطالبی که درج شد بر اساس این اساس فرض شد که ؛ 1080P دارای یک نرخ فریم 25 یا 30/1.001 فریم / ثانیه، 1080i ؛ فیلد ریت 50 یا 60/1.001 فیلد بر ثانیه ، 720p ، با ” frame rate” ؛ 50 یا 60/1.001 فریم / ثانیه است.
- نکته در رابطه با مورد دوم :
اگر هدف شما پخش حالت ” 720p” بر روی سیستم PAL یا SECAM است ،حتما اطمینان حاصل کنید که حالت ” 720p” برای شما ، ” frame rate” آن 50 فریم در ثانیه باشد. و همچنین اگر هدف شما پخش بر روی حالت NTSC می باشد حتما ، ” frame rate” را روی 60/1.001 قرار دهید.( این موضوع بدین معنی می باشد که متاسفانه هنوز هیچ کانورتور یا مبدلی نیست که حالت PAL / SECAM را به NTSC و بلعکس تبدیل نماید ! )
همچنین اصرار من به استفاده شما از حالت 720P به این دلیل است که ؛ تاحد زیادی این نسخه ، فرآیند ادیت و ویرایش ساده ای دارد.
» شرح مشکلات :
در این قسمت از مقاله ، من صلاح دیدم تا یکسری مسائل رو پاسخ بدهم و شرح بیشتری از مباحث بیان کنم :
به نظر من “progressive scanning” از هر جنبه از و از همه نظر از همه بهتر است . اما اگر بحث تئوری را کنار بگذاریم باید اعتراف کنیم که امروزه با وجود معایبی که در کل مقاله ذکر شد ، هنوز هم از دو حالت استاندارد 1080P و 1080i استفاده می گردد.همانطور که اشاره داشتیم ، حالت “1080i” اغلب برای پخش تلویزیونی مورد نیاز و کاربرد است و برای اینکه حرکات تشنجی و جنبشی بهتری را در تصویر داشته باشیم باید آنرا با مبدل های خاص به “1080i” تبدیل نماییم.من معتقدم که “P” خیلی مناسب تر و بهتر از “I” می باشد.
در حالت “1080i” ؛ ابتدا تمامی خطوط فرد نمایش داده می شوند و پس از آن ها تمام خطوط زوج ظاهر می گردند. این جمله بدین معنی است که با وضوح پانصدوچهل خط یا به عبارتی ردیف های پیکسل ؛ برروی صفحه اصلی نمایشگر نمایان می شوند و به عبارتی دیگرتنها 540 ردیف پیکسل در هر زمان داده شده نمایش داده می شود.
به یاد داشته باشید که برای LCDها ؛ همیشه 1080 خط نمایش داده می شود ولی بر روی CRTها ، اغلب بسیار کمتر از نیمی از خطوط نام برده شده ؛ نمایان می شوند.
عبارت “فقط 540 ردیف پیکسل در هر زمان نمایش داده شود” ؛ عبارتی بسیار گمراه کننده است ! تمامی این 1080 ردیف از پیکسل ها معمولا یک بار نمایش داده می شوند ( اگر به چشم انسان نمایان نشود به این معنی نیست که اصلا وجود ندارند ! ) اما تنها نیمی از آنها می توانند در هر فریم با توجه به ؛ به روز رسانی که انجام شده است نمایان شوند. این کاملا موثر و تاثیر گذار بر روی سرعت تصویر می باشد.البته این موضوع درست نیست که با هربار نازه سازی (refresh-rate) این میزان کاهش یابد.چون در حالت “1080i” ؛ با هربار تازه سازی ، سرعت دوبرابر نسبت به حالت “1080P” افزایش می یابد.
1080i60 بدین معنی است که ، شما 60 فریم نصفه در هر ثانیه دارید به طوری که تنها سی فریم کامل در هر ثانیه محاسبه می شود.
با 1080i60 شما در واقع شما کمتر از شصت فیلد در هر ثانیه دارید اما این بدان معنی نیست که سی فریم کامل در هر ثانیه داشته باشید.درواقع شما حتی یک فریم کامل در هر ثانیه هم ندارید .
با تشكر از زحماتتان
جسارتا فقط ميخواستم عرض كنم كه horizantal به معني افقي است
و همچنین رزولوشن نه رزولیشن
دستتون درد نکنه خیلی وقت بود دنبال فرق این ۲ تا میگشتم 🙂