آیا کار با کامپیوتر به چشمان ما آسیب می‌رساند؟ متخصصان چه میگویند؟

همه ما شاهد این بوده‌ایم که تغییر سبک زندگی چه تأثیری بر سلامت بدنی افراد داشته است. این زندگی ماشینی و بی‌تحرک باعث مشکلات فیزیکی و افزایش چاقی شده و متخصصان بر روی تأثیرات منفی آن بر ذهن نیز مطالعاتی انجام داده‌اند. اما این ساعات متمادی که صرف کار با سیستم‌های رایانه‌ای می‌کنیم، چه عواقبی برای چشمان ما دارد؟
به‌عنوان کسی که چشمان خود را چند سال پیش عمل کرده و از شر عینک خلاص شده‌ام واقعاً برای خود من سؤال بود که بدانم ساعاتی که صرف کار با کامپیوتر می‌کنیم آیا باز من را محتاج به عینک خواهد کرد یا نه!

سردبیر ارشد AllAboutVision.com در این رابطه می‌گوید که: ” هنوز هیچ اطمینانی در این زمینه وجود ندارد که استفاده مستمر از وسایل دیجیتالی می‌تواند آثار مخرب ماندگاری بر روی چشمان داشته باشد. اما آنچه کاملاً مشخص است این است که این کار باعث ایجاد حس فشار و ناراحتی در چشمان می‌شود”.
این فشار با عنوان ” سندرم بینایی کامپیوتر” شناخته می‌شود. اگر شما هم پس از مدتی کار با کامپیوتر یا گوشی هوشمند احساس درد در ناحیه سر و گردن، خستگی در چشمان و تاری دید می‌کنید و چشمان شما خشک و حساس می‌شود، پس با این مشکل آشنایی دارید.
بر اساس مطالعاتی که در آمریکا انجام گرفت تقریباً ۶۱ درصد افراد پس از کار مداوم با کامپیوتر این مشکل را تجربه کرده‌اند. یعنی از هر ۳ نفر دو نفر آن‌ها این درد را تحمل می‌کند. با داشتن این آمار حتی اگر تأثیرات طولانی مدت و ماندگار بر چشم را هم در نظر نگیریم، مشکلی شایع به نام سندرم بینایی کامپیوتر افراد را مبتلا کرده است.

و اما در مورد آثار مخرب طولانی‌مدت؟

وسایل دیجیتالی مانند تبلت ها و گوشی‌های هوشمند از خود نور HEV یا همان نور آبی را ساتع می‌کنند. این نور بخشی از طیف نور قابل‌رؤیت است که کوتاه‌ترین طول‌موج را دارد. امواج با این طول‌موج قابلیت این را دارند که بافت زنده را تخریب کرده و در طولانی‌مدت آثار مخرب ماندگاری بر چشمان باقی بگذارند.
در مطالعات آزمایشگاهی که بر روی حیوانات صورت گرفت، محققان به این نتیجه رسیدند که امواج مخرب HEV می‌توانند باعث تخریب شبکیه چشم شده و در مراحل بالاتر به تباهی لکه زرد که شایع‌ترین علت کوری در افراد مسن است بینجامد. اما آنچه هنوز مشخص نیست این است که آیا دستگاه‌های دیجیتالی که از آن‌ها استفاده می‌کنیم به‌اندازه‌ای امواج ساتع می‌کنند که اثر مخربی بر روی چشم داشته باشد؟
شاید گفته شود که این نور آبی از لامپ‌های ال ای دی و حتی خود خورشید هم ساتع می‌شود. بله! درست است، اما هیچ‌کدام ما در طول روز به این دو مورد خیره نمی‌شویم.

آیا مادرمان حق داشت که می‌گفت نزدیک تلویزیون ننشین؟

البته آن‌طور هم که مادرمان می‌گفت نیست! قرار نیست چشمان ما چپ شود! اما حق با او است، باید از تلویزیون فاصله بگیرید! نزدیک نشستن شما باعث می‌شود در معرض HEV قرارگرفته و دچار احساس فشار در ناحیه چشم بشوید.

میزان نور آبی‌ای که هر فرد دریافت می‌کند به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل می‌توانند دوری و نزدیکی به صفحه‌نمایش، اندازه صفحه، تکنولوژی و روشنی آن، میزان استفاده و مواردی از این قبیل باشند. گفته می‌شود که گوشی‌های هوشمند باوجود کوچکی صفحه‌نمایش می‌توانند امواج آبی بیشتری به نسبت یک صفحه تلویزیون بزرگ ساتع کنند.
بخشی از مشکل هم به این مربوط می‌شود که اغلب ما وقتی محو تماشای صفحات نمایش می‌شویم تا جای ممکن چشمان خود را بازکرده و حتی فراموش می‌کنیم که پلک بزنیم.

چقدر از زمان خود را صرف کار با صفحات نمایش می‌کنیم؟

بر اساس مطالعه‌ای که در آمریکا انجام‌گرفته است، افراد ۱۶ تا ۴۴ ساله، به‌طور متوسط روزانه ۴۴۴ دقیقه معادل ۷.۴ ساعت را به این صفحات خیره می‌شوند. چیزی برابر همان میزانی که صرف خوابیدن می‌شود. ۱۴۷ دقیقه از این مدت‌زمان، صرف تماشای تلویزیون می‌شود، ۱۰۳ دقیقه آن صرف کامپیوتر، ۱۵۱ دقیقه تلفن‌ها هوشمند، و ۴۳ دقیقه صرف تبلت می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهد که جوان‌ترها تقریباً بیش از ۹ ساعت در روز را صرف کار با دستگاه‌های دیجیتال می‌کنند. این میزان از نسلی به نسل دیگر متفاوت است.

با این آمار و ارقام جای تعجب نیست که چرا سندرم بینایی کامپیوتری و فشار چشم تا این حد رواج پیداکرده است.

برای محافظت از چشمان خود چه‌کار کنیم؟

درست است که هنوز قطعیتی در مورد آثار مخرب ماندگار وجود ندارد، اما رواج مشکل فشار چشم کاملاً واضح است. در اینجا چند توصیه از جانب پزشکان برای شما داریم:

۱. فاصله مناسب را تا صفحه‌نمایش رعایت کنید. سعی کنید به‌اندازه دستان خود از آن فاصله داشته و برای نزدیک شدن هم خم نشوید.
2. در هنگام کار با تلفن هوشمند خود نیز تا جای ممکن دستگاه را دور از چشمان خود نگه‌دارید. هرچه فاصله بیشتر باشد میزان آسیب کمتر خواهد بود، البته به این شرط که تصاویر و فونت‌ها به‌اندازه‌ای بزرگ باشند که چشم برای دیدن آن‌ها به‌زحمت نیفتد.
3. هر ۲۰ دقیقه یک‌بار ۲۰ ثانیه به چشمان خود استراحت بدهید و سعی کنید فاصله دور را نگاه کنید (مثلاً به نقطه‌ای به فاصله ۲۰ فوتی ). به این کار قانون ۲۰-۲۰-۲۰ گفته می‌شود و ماهیچه‌های چشمتان را استراحت می‌دهد. کار دیگری که برای سلامت چشم خود باید انجام دهید این است که تا می‌توانید پلک بزنید تا سطح چشم شما خشک نشود.

۴. یک تست بینایی بدهید. حتی مشکلات بی‌اهمیت چشمی هم می‌تواند احتمال ابتلا به فشار چشم را در کار با وسایل دیجیتال افزایش دهد.
5. از متخصص چشمی که به او مراجعه می‌کنید بخواهید در صورت لزوم یک عینک محافظ در برابر نور آبی برایتان تجویز کند.
6. اگر از عینک استفاده می‌کنید، بهتر است شیشه‌های آن آنتی رفلکت باشد. زدودن انعکاس از شیشه‌های عینک می‌تواند فشار چشم را کاهش دهد.
7. توصیه آخر هم اینکه محض رضای خدا کمی از این دستگاه‌های دیجیتالی دل بکنید!