کشف سیاره ای ناشناخته و دارای آب

یافته‌های غیر منتظره در مورد اتسفر یک سیاره دیگر به اندازه نپتون، در دوردست‌ها دانشمندان را متعجب ساخته و یادآوری از این حقیقت است که هرچه ما اطلاعات بیشتری در مورد سیاره‌های دور دست کسب می‌کنیم، در می یابیم که لزومی ندارد قوانین حاکم بر منظومه شمسی بر آن هم حاکم باشد.

گویا آی تی – در این مورد خاص، سیاره ،HAT-P-26b که حدود ۴۳۷ سال نوری از زمین فاصله دارد، مشابه یک ” نپتون داغ” یا “گرم” معرفی شده است، به این معنا که این سیاره مشابه نپتون است، اما فاصله بسیار نزدیکی با ستاره منظومه خود، که به دور آن می‌گردد دارد. از این نوع دنیاهای جدید پیش تر هم کشف شده است، اما هیچ‌کدام از آن‌ها مشابه HAT-P-26b نبوده است.
یکی از محققان این عرصه، هانا ویکفورد از مرکز پروازهای هوایی گاددارد ناسا، می‌گوید: ” فضانوردان به تازگی بررسی اتمسفرهای این سیاره‌های دوردست نپتون مانند را آغاز کرده اند، و تقریبا در همین ابتدای کار، ما نمونه‌ای را پیدا کرده‌ایم که بر خلاف روند حاکم در منظومه شمسی ما عمل می‌کند.”
” این نتیجه غیر منتظره، دلیل آن است که من به جست و جو در اتمسفرهای سیاره‌های ناشناخته علاقه دارم.”
چیزی که در مورد HAT-P-26b غیر عادی است، اتمسفر اولیه غیر منتظره‌ی آن است، که تقریبا به طور کامل از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. برای سیاره‌ای که تا این حد به ستاره‌ی خود نزدیک است – و تنها در مدت ۴٫۲۳ روز به دور آن می‌گردد – این نتیجه، الگویی را که فضانوردان به مشاهده آن در ترکیبات اتمسفر سایر سیاره‌ها عادت کرده اند، بر هم می‌زند.
به این ترتیب، مدار بسیار کوچک این سیاره، دلیلی است که مطالعه آن را ساده کرده است. یکی از راه‌هایی که دانشمندان می‌توانند به تحقیق دنیاهای ناشناخته بپردازند، از طریق مشاهده و رصد سیاره ها در مسیر عبور از ستاره منظومه خود است.

زمانی که سیاره در چنین موقعیتی قرار دارد، تلسکوپ‌ها می‌توانند نور ستاره را که توسط اتمسفر سیاره فیلتر می‌شود، بررسی و آنالیز کنند، و این کار می‌تواند اطلاعاتی را در مورد مواد شیمیایی که اطراف آن را تشکیل می‌دهند، در اختیار ما قرار دهد.
با استفاده از تلسکوپ هابل ناسا و تلسکوپ فضایی اسپتزر، تیم ویکفورد دریافته اند که اتمسفر HAT-P-26b، عمدتا خالی از ابر است، اما نشانه‌های قوی از حضور آب در آن وجود دارد = چیزی که به گفته محققان، بهترین معیارکنونی برای سیاره ای به اندازه است.
اساسا، این نشانه‌های آب، تیم تحقیقاتی را قادر ساخت تا محتوای فلزی HAT-P26b را تخمین بزنند: یعنی اینکه سیاره تا چه حد، تحت سلطه عناصری سنگین تر از هیدروژن و هلیوم است.

در مورد منظومه شمسی، درصد فلزات در سیاره‌های بزرگتر، پایین تر است – و این موضوع توسط سیارات گازی عظیم مانند مشتری و زحل تأیید می‌شود؛ درصد فلزات مشتری ۵ برابر خورشید، و درصد فلزات زحل، حدود ۱۰ برابر خورشید برآورد شده است.
معنای این اعداد آن است که بیشتر اتمسفر این سیارات از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. در مقابل، اورانوس و نپتون، که کوچکتر بوده و با فاصله بیشتری به دور خورشید می‌گردند، درصد فلزات بیشتری دارند – چیزی در حدود ۱۰۰ برابر خورشید.
الگوی به دست آمده در این مورد، به این صورت است که حداقل در میان سیاره‌های بیرونی منظومه شمسی، درصد فلزات برای سیاره‌های بزرگتری که به خورشید نزدیک هستند، بیشتر است.

دانشمندان تصور می‌کنند که دلیل این امر، آن است که در زمان تشکیل این جهان‎ها از ذرات غبار پیش سیاره‌ای، که در اطراف خورشید وجود داشتند در ابتدای عمر منظومه شمسی، مشتری و زحل توسط ذرات معلق منجمدی بمباران شده اند که فلز کمتری داشته اند.
در نتیجه، امروزه، اتمسفر این سیارات، درصد فلزات کمتری دارد.
اما در مورد HAT-P-26b، ما با دنیایی روبه رو هستیم که فاصله چندانی از ستاره خود ندارد – و در واقع تقریبا به آن چسبیده است – و با این حال، مشابه مشتری و زحل، تقریبا به طور کامل از هیدروژن و هلیم تشکیل شده است.
ویکفورد به آمینا خان، از لوس آنجلس تایمز گفته است: ” مفهوم این ویژگی آن است که احتمالا این سیاره در فاصله بسیار نزدیک تری به ستاره خود تشکیل شده است، یا در مراحل بعدیِ حیاتِ قرص پیش‌سیاره‌ای، شکل گرفته است و در حین شکل‌گیری توسط ذرات یخی و عناصر فلزی سنگین، بمباران نشده است.” و محققان، این نتایج را در هر دو صورت، تعجب بر انگیز می‌دانند.

او می‌افزاید: ” ما نمی‌دانستیم که سیاراتی با این اندازه می‌توانند در نزدیکی ستاره خود تشکیل شوند.”
در حالی که این یافته ها، ناگهانی و شگفت انگیز است، دستیابی به آن برای فضانوردان بسیار ارزشمند است، زیرا در عین اینکه مشخص می‌کند مسائل محتمل بسیاری فراتر از الگویی که در محل زندگی ما حاکم است، امکان پذیر است، به این معنا نیز هست که در آینده علوم فضایی شگفت آوری را در پیش رو خواهیم داشت.
یکی از اعضای تیم، دیوید کی. سینگ از دانشگاه اکستر در بریتانیا، در یک مصاحبه مطبوعاتی بیان می‌کند: ” این تحلیل نشان می‌دهد که تنوع بسیار زیادی در اتمسفرهای این سیاره های خارج از منظومه شمسی وجود دارد که فراتر از انتظارات ما است، و به مرور زمان برای ما مشخص خواهد کرد سیاره‌ها به جز الگوی حاکم در منظومه شمسی، چگونه شکل گرفته و تکامل می‌یابند.”
” می‌توانم بگویم که روند همیشگی حاکم بر مطالعات سیارات واقع در خارج از منظومه شمسی اینگونه بوده است که محققان انواع و گونه های شگفت آور جدیدی را کشف می کنند.”