هوش کلامی : تعریف، مثال و روش های تقویت

هوش کلامی : تعریف، مثال و روش های تقویت
  • ۱۳۹۷/۰۵/۲۶
  • مهدی پیوندی
  • 1

آیا تا به حال عبارت « هوش کلامی » به گوش تان خورده است؟ آیا در صحبت کردن یا بیان منظورتان مشکل دارید؟ انشاهایی که در مدرسه می نویسید یا می نوشتید چطور بوده یا هست؟ آیا می دانید که همه اینها به هوش کلامی شما بستگی دارد؟ با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا علاوه بر تعریف مفهوم هوش کلامی ، به روش های تقویت آن و چند نمونه از نمونه های بارز افرادی که هوش کلامی بالایی داشته اند اشاره کنیم.

 

هوش کلامی چیست؟

هوش کلامی یا هوش زبانی (Verbal/Linguistic Intelligence) به توانایی استفاده از کلمات و بیان (شفاهی یا کتبی) مفاهیم مختلف از طریق آنها اطلاق می شود. هوش کلامی یکی از هشت نوع هوشی است که توسط هوارد گاردنر معرفی شد.

گاردنر هوش کلامی را اینطور تعریف می کند: «هوش کلامی، حساسیت به معنی کلمات، ترتیب آنها، اصوات، وزن، مشتقات، کارکردهای مختلف زبانی، واج شناسی، نحو و کاربرد زبان است

هوش کلامی به ما امکان می دهد تا با دیگران گفتگو کنیم، یا حتی نامه یا ایمیل بنویسیم. بسیاری از مردم برای گذران زندگی به هوش کلامی خود وابسته اند، مانند نویسنده ها، روزنامه نگاران، وکلا، شعرا، مترجمین، معلمان و بسیاری از مشاغل دیگر.

هوش کلامی از دل نظریه هوش های چندگانه (Multiple Intelligence) که در سال ۱۹۸۳ میلادی توسط گاردنر ارائه شد برخاست. این نظریه کمک جالب توجهی به دنیای روانشناسی کرد و حوزه آموزش را متحول نمود.

گاردنر در نظریه خود توضیح می دهد که مهارت های مختلفی به درجات مختلف در افراد مختلف وجود دارد. معمولاً یک یا چندین نوع از انواع هوش در هر فردی قوی تر یا غالب است، لذا اگر مسیر یادگیری هر فرد همسو با هوشی که بهره آن بالاتر است باشد، یادگیری به شکل بهتری انجام خواهد شد.

در عین حال، باید به این نکته توجه داشت که امکان تقویت انواع مختلف هوش (و از جمله هوش کلامی) نیز با استفاده از تمرین های مناسب وجود دارد.

هوش کلامی در کنار هوش منطقی-ریاضی مهم ترین انواع هوش در آموزش سنتی مدارس و موسسات آموزشی به حساب می آید.

باید به خاطر داشته باشیم که تفکر عمدتاً یک پدیده زبانی است. به این معنی که همینطور که زبان را یاد می گیریم، دیدگاه ما نسبت به جهان غنی تر می شود و بهتر می توانیم افکارمان را بیان کنیم.

به نظر می رسد که هوش کلامی با نیم کره چپ مغز در ارتباط باشد. مشخصاً دو بخش اصلی دخیل در هوش کلامی، یکی ناحیه بروکا است که به زبان بیانی (Expressive) یا همان بیان ادراک اختصاص دارد؛ و دیگری ناحیه ورنیکه است که به درک زبان کمک می کند.

 

ویژگی های صاحبان هوش کلامی

یکی از ویژگی های شاخص افراد دارای هوش کلامی بالا، توانایی فوق العاده آنها در استفاده از زبان و همچنین یادگیری زبان های جدید است. افرادی که هوش کلامی بالایی دارند توانمندی خاصی در بیان آنچه که در ذهن شان می گذرد دارند، کلمات را به درستی انتخاب می کنند، کلام شان روان است و قدرت درک بالایی دارند.

افراد دارای هوش کلامی بالا به کلمات علاقمندند و از مطالعه و شعر لذت می برند. برای آنها نوشتن گزارش کار نه تنها کسالت بار نیست، بلکه جذاب و لذت بخش هم هست. افزون بر این، در آزمون هایی که مولفه های مرتبط با زبان را می سنجند نمرات بالایی کسب می کنند.

از جمله ویژگی های بارز دارندگان هوش کلامی بالا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • خوب ارتباط برقرار می کنند؛
  • از خواندن و نوشتن لذت می برند؛
  • مهارت بالایی در هجی کردن دارند و خطاهای املایی و گرامری را به سرعت تشخیص می دهند؛
  • دامنه واژگان آنها گسترده است و در ترکیب کلمات مهارت بالایی دارند. آنها به استفاده از کلمات متنوع و غیرمعمول علاقه دارند و حتی کلمه سازی هم می کنند؛
  • گوش کردن را یاد دارند. مخصوصاً از آنجایی که به مسائل زبانی حساس هستند، به الگوهای زبانی دیگران توجه می کنند؛
  • علاقه و سلیقه خاصی در انتخاب کلمات و کاربردشان، مشتقات آنها و … از خود نشان می دهند؛
  • به راحتی بازی های کلمه محور و قافیه می سازند؛
  • توانایی خاصی در متقاعدکردن دیگران به کمک لفاظی دارند؛
  • حافظه کلامی خوبی برای اطلاعات عمومی دارند؛
  • انسانهای منظم و سیستماتیکی هستند و لذا می توانند منظورشان را به شکل سازماندهی شده ای انتقال بدهند؛
  • توانایی کافی برای انتخاب واژگان به منظور ایجاد احساس مورد نظرشان را دارند. مثلاً می دانند که چطور باید نامه، شعر، داستان یا گزارش نوشت؛
  • از مصاحبت با افرادی که مثل خودشان هوش کلامی بالایی دارند لذت می برند.

 

نمونه های بارز دارندگان هوش کلامی

نویشندگان، روزنامه نگاران، شاعران و سیاستمداران بزرگ غالباً به خاطر داشتن هوش کلامی تا به این حد مطرح و معروف شده اند.

به عنوان مثال، می توان به این شخصیت های نامدار اشاره کرد: شاعر و نویسنده انگلیسی، ویلیام شکسپیر؛ نویسنده اسپانیایی، میگل سروانتس؛ نویسنده روس، فیودور داستایوفسکی؛ نویسنده انگلیسی، چارلز دیکنز؛ روزنامه نگار و نویسنده، ارنست همینگوی؛ و انبوهی از شاعران و نویسندگان بزرگ ایرانی، از جمله فردوسی بزرگ که لقب «حکیم سخن» را نیز دارد.

افزون بر اینها تاریخ، سخنرانان برجسته ای را به روی خود دیده که از آن جمله می توان به سیاستمدار یونانی، پریکلس؛ وینستون چرچیل بریتانیایی؛ آبراهام لینکلن آمریکایی؛ ماهاتما گاندی از هند و همچنین رهبر جنبش حقوق مدنی سیاه پوستان آمریکا، مارتین لوتر کینگ اشاره کرد.

 

مشاغل مناسب

بهترین مشاغلی که صاحبان هوش کلامی بالا در آنها مشغول به کار می شوند عبارتند از:

  • نویسندگی
  • روزنامه نگاری
  • مجری گری
  • ویراستاری
  • تدیرس
  • وکالت
  • مشاغل سیاسی
  • بازیگری
  • خدمات مشتریان و امور تجاری
  • وبلاگ نویسی
  • نمایشنامه نویسی
  • بازاریابی و فروش
  • مترجمی

 

روشهایی برای تقویت هوش کلامی

تقویت هوش کلامی مزایای فراوانی را دربردارد. اول اینکه، زبان قدرتمندترین وسیله برای انتقال دانش و احساسات است و البته کارکردهای فراوان دیگری مثل متقاعدکردن، مباحثه، سخنرانی، مذاکره و فروش نیز دارد. افزون بر این، هوش کلامی در دوران تحصیل نیز به شدت به کار فراگیران می آید، چرا که معمولاً مبنای امتحانات بر حفظ و ارائه اطلاعات در قالب کلامی (کتبی یا شفاهی) است.

اگر به دنبال تقویت هوش کلامی خود هستید، فهرست زیر را مطالعه کرده و به کار ببندید:

  • هر روز یک کلمه جدید یاد بگیرید و سعی کنید که از آن عملاً استفاده کنید؛
  • بیشتر رادیو گوش کنید و در صورت تمایل، تماس بگیرید و نظرتان را بیان کنید؛
  • یک داستان بسازید و آن را برای یک نفر بازگو کنید؛
  • هر نوع رمان، داستان و لطیفه ای که به دست تان رسید بخوانید؛
  • یک دفترچه یادداشت به همراه داشته باشید و هرگاه که داستان، لطیفه یا شعری به ذهن تان رسید آن را یادداشت کنید؛
  • وبلاگ خودتان را به راه بیندازید و موضوعات مورد علاقه خود را در آن پوشش بدهید؛
  • به جای پیام های کوتاه، برای عزیزان یا دوستان تان ایمیل یا نامه های طولانی تر بنویسید؛
  • برای صحبت و بحث کردن با دیگران وقت بگذارید. در مباحثی که به موضوع آنها علاقمند هستید مشارکت کنید و تا می توانید در آنها نقش فعال داشته باشید؛
  • هر وقت که صحبت می کنید، سعی کنید که واضح حرف بزنید و منظورتان را به شکل منظم و سازمان یافته ای ارائه کنید؛
  • گوش دادن به حرف دیگران با تمام توجه را تمرین کنید. معمولاً هنگامی که به حرف دیگران گوش می کنیم، بیشتر از آنکه واقعاً به پیام دقت کنیم به این فکر می کنیم که چه پاسخی باید بدهیم. تقویت توانایی شنیدن می تواند به تقویت هر چه بیشتر هوش کلامی شما کمک کند.
  • هنگامی که با دیگران صحبت می کنید، روی کلمات و لحن عاطفی خود تمرکز داشته باشید؛
  • داستان، لطیف و حکایت تعریف کنید. همه اینها را به گونه ای سازماندهی کنید که برای شنونده، جالب و سرگرم کننده به نظر برسند؛
  • بازی های تقویت حافظه کلمه محور یا حل کردن جدول را امتحان کنید؛
  • صدای خودتان را ضبط کنید و سپس به صدای ضبط شده گوش کنید. ببینید که کدام قسمت از کلام تان به اصلاح یا بهبود نیاز دارد؛
  • به طور منظم به کتابخانه بروید و کتاب مورد علاقه تان را مطالعه کنید. با کتابهایی که بیشتر برای شما خوشایند و لذت بخش هستند شروع کنید و برای مطالعه برنامه ریزی داشته باشید، مثلاً هفته ای یک کتاب بخوانید؛
  • خاطرات خود را بنویسید و هر روز چند دقیقه ای وقت بگذارید و خواسته های خود را هم به روی کاغذ بیاورید. اگر به تکنولوژی های نوین علاقمندید، می توانید از اپ ها و برنامه های یادداشت برداری یا خاطره نویسی، مثل جِرنی استفاده کنید؛
  • اشعار مورد علاقه، یا متن یا متونی که دوست دارید را حفظ کنید؛
  • چنانچه در هنگام مطالعه به کلماتی برخورد کردید که معنی آنها را نمی دانید، از آنها سرسری نگذرید و معنی شان را پیدا کرده و به خاطر بسپارید. به عنوان مثال می توانید به اینترنت مراجعه کنید.
  • یک دقیقه وقت بگیرید، یک معیار تعیین کنید و همه کلماتی که به ذهن تان می رسد را بنویسید. مثلاً کلماتی که با یک حرف یا پیشوند خاص شروع می شوند، یا حرف صدادار خاصی دارند، یا در یک گروه معنایی قرار دارند، مثل وسایل آشپزخانه. حتی می توانید با دوستان یا اعضای خانواده خود مسابقه بگذارید.
  • هنگامی که در ترافیک هستید، پیاده روی می کنید و در اوقات بیکاری خود کتاب صوتی گوش کنید؛
  • برای کتابها، داستان ها یا اشعار مختلف نقد و بررسی بنویسید و نظرات خود را در وبلاگ تان یا فروم های مرتبط منتشر کنید؛
  • سعی کنید که آرایه های ادبی متون خاصی که می خوانید را پیدا کنید و حتی خودتان هم در متن هایی که می نویسید از آرایه های ادبی استفاده کنید؛
  • از مقالات و ویدیوهایی که در اینترنت درباره سخنرانی، مذاکره و گفتگو موجود است به نحو احسن بهره برداری کنید؛
  • زبان های جدیدی را یاد بگیرید. در حال حاضر، دوره ها، موسسات، مدرسین و حتی اپ هایی به راحتی در دسترس تان قرار دارند که می توانند در این زمینه به شما کمک کنند.

 

ما در این مقاله به تعریف هوش کلامی، ذکر نمونه های بارزی از صاحبان هوش کلامی و راهکارهایی برای بهبود و تقویت این موهبت پرداختیم. آیا شما هم نمونه های دیگر یا راهکارهای موثری را می شناسید که در این مقاله به آنها اشاره ای نشده باشد؟ لطفاً نظرات و دیدگاه های خود را با ما و کاربران مجله گویا آی تی در میان بگذارید.


منبع (با جرح و تعدیل)

دیدگاه خود را وارد کنید
1 دیدگاه
  1. مطالب خوبی بودو از خودنشون خسته نشدم
    یکمی خنده داره ولی درباره این که چطوری موقع حرف زدن بزاق دهان یا تنفس خودمون رو کنترل کنیم هم مقاله بنویسید، ازش استقبال میکنم

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *