پایان سال مالی چیست؟

سال مالی (fiscal year) از جمله موارد بسیار پرکاربرد در علم حسابداری است. همانطور که از نامش هم پیدا است سال مالی به یک دوره یک ساله که گزارش‌های مالی بر اساس آن صادر می‌گردد، گفته می‌شود. دوره مالی در علم حسابداری و خدمات مالی جایگاه ویژه‌ای دارد و گزارش‌های بسیاری بر اساس آن گرفته می‌شود. یکی دیگر از کاربرد‌های سال مالی در حسابداری محاسبه سود و زیان و میزان مالیات بر اساس گزارش‌های دریافتی در دوره مالی است.

سال مالی چیست و چه کاربردی دارد؟

سال مالی در واقع یک دروه یک ساله است که همه شرکت‌ها و اصناف برای گزارش‌های مالی و بودجه خود از آن استفاده می‌کنند. اگرچه دوره مالی برای هر شرکت یا کسب و کار تعریف منحصر به فردی دارد و هیچ قانونی برای تعیین تاریخ آغاز و پایان آن وجود ندارد، اما عموماً دوره‌های مالی را مطابق با تقویم و از ابتدای فروردین تا انتهای اسفند در نظر می‌گیرند. با این حال بازهم تأکید می‌کنم که سال‌های مالی عموماً مطابق با تقویم نیستند و ممکن است شرکت‌ها اطلاعات مالی خود را در دوره‌های مالی غیر تقویمی بر اساس ماهیت خاص و چرخه درآمد تجارت خود انتخاب کنند.

طبق این تعریف، سال مالی یک دوره یک ساله است که از سوی شرکت یا کسب و کار معرفی می‌شود تا اطلاعات مالی خود را گزارش دهد. از جمله کاربرد‌های این دوره می‌توان به گزارش‌های مالی، بازرسی‌های خارجی و پرونده‌های مالیاتی اشاره کرد که همگی بر اساس گزارشات یک سال مالی گرفته می‌شوند.

انتخاب سال مالی با چرخه کسب و کار

یکی از رایج‌ترین تعریف‌های سال مالی، انتخاب شروع و پایان سال مالی بر اساس چرخه کسب و کار است. به طور مثال در برخی از اصناف آغاز سال مالی مصادف با اول مهر و پایان آن شهریور است.

گزارش‌های میان دوره‌ای در سال مالی

گزارش‌های میان دوره‌ای به اطلاعات تولید، فروش و مسائل مالی شرکت گفته می‌شود که در دوره‌ها و فصول مختلف توسط شرکت یا کسب و کار‌های مختلف ارائه می‌شود. رایج‌ترین نوع این گزارشات، گزارش‌های ۳ ماهه، ۶ ماهه و ۹ ماهه است که در آن، شرکت‌ها عملکرد خود را که شامل گزارش سود و زیان و پیش‌بینی جدید دوره‌های مالی است را، ارسال می‌کنند.

نقش سال یا دوره مالی در سیستم شرکت‌ها

معمولاً تعیین سال مالی و بستن آن در یک شرکت یا سازمان از جهات مختلفی قابل بررسی است که مهمترین آن‌ها عبارتند از:

تسلیم اظهارنامه مالیاتی

همانطور که اشاره کردیم سال مالی از ۱۲ ماه تشکیل شده است و همه شرکت‌ها سال مالی خود را بر مبنای زمان تسلیم اظهارنامه مالیاتی تنظیم می‌کنند. برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی، یک شرکت باید تمام هزینه‌ها، درآمد‌ها و دارایی‌های خود را در یک دوره مالی، به همراه اسناد و مدارک آن‌ها به سازمان امور مالیاتی تحویل دهد. با این محاسبات مجموع سود و زیان شرکت‌ها، در طول یک سال مشخص و بررسی می‌شود. از طرفی سازمان امور مالیاتی نیز با بررسی صحت اطلاعات مندرج در اظهارنامه مالیاتی، مبلغ مالیات را برای شرکت‌ها و اصناف تعیین می‌کند.

بررسی عملکرد شرکت در طول یک سال

مطالعه و بررسی گزارش‌های ارائه شده در طول یک دوره مالی به مدیران کمک می‌کند تا در جریان همه رخداد‌های مالی یک ساله شرکت خود قرار گیرند، مهمترین فاکتور برای ارزیابی وضعیت یک شرکت، داده‌ها و اطلاعات مالی است. بنابراین در صورت عدم گزارش‌گیری مالی در پایان سال‌های مالی، نمی‌توان به درستی در مورد موقعیت شرکت یا سازمان از نظر مالی و محاسبه سود و زیان تصمیم‌گیری کرد.

برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری برای آینده

در هر سازمان یا شرکت، مدیران مسئول مستقیم برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری آینده شرکت هستند. برای این که مدیران قادر به برنامه‌ریزی مناسب برای مجموعه تحت امر خود باشند نیاز است که داده‌های مالی جامع و کاملی در اختیار داشته باشند. این گزارش‌های مالی نیز عموماً در پایان دوره محاسبه شده و یکی از اصلی‌ترین پایه‌های تصمیم‌گیری برای آینده سازمان یا شرکت است.

استفاده از نرم‌افزار حسابداری برای گزارشات سال مالی

ارائه گزارش دقیق برای یک دوره مالی، یک فرآیند زمان بر و طولانی است و نیازمند تمرکز، دقت عمل و محاسبات دقیق است. به همین دلیل توصیه می‌شود برای بررسی‌های دقیق عملیات‌های مالی، از نرم افزار حسابداری بازرگانی استفاده کنید. چنین نرم‌افزار‌هایی اطلاعات را به صورت دقیق و در کوتاهترین زمان ممکن ارائه می‌دهند. نرم‌افزاری که برای این منظور استفاده می‌کنید باید معتبر، کاربردی و به روز باشد، با این حال اکثر نرم‌افزار‌های مالی و حسابداری، امکان گزارش‌گیری از دوره‌های مالی را در اختیار شما قرار می‌دهند.

منظور از بستن سال مالی چیست؟

بستن سال مالی به معنای محاسبه همه گزارش‌ها و اطلاعات مربوط به یک دوره مالی و بایگانی پرونده‌های مربوط به آن است. معمولاً بستن سال مالی عبارتند از:

• صفر کردن حساب‌ها
• صفر کردن مانده برخی از حساب‌ها و انتقال به دفاتر جدید در سال مالی جدید
• محاسبه سود و زیان دوره مالی
• جلوگیری از تداخل و انباشت اطلاعات دوره‌های مختلف
• قطعی شدن ثبت اسناد در سیستم

جمع‌بندی نهایی

سال مالی، مهمترین رکن در حسابداری برای محاسبه سود و زیان شرکت در یک دوره یک ساله و بررسی وضعیت آن در سال جاری و مبنای تصمیم‌گیری‌های آتی شرکت و هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی برای آینده است. برای گزارش‌گیری در یک دوره مالی و بستن سال مالی، معمولاً از نرم‌ افزار حسابداری خدماتی استفاده می‌شود که کار را در مدت زمان کمتر و با دقت بالاتری به انجام می‌رساند. انتخاب نرم افزار حسابداری و مالی مناسب و به روز می تواند نقش موثری در کارایی و آنالیز گزارشات مالی داشته باشد.