بیماری‌های خودایمنی گوش، علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن

بیماری خودایمنی گوش چیست؟

در بیماری AIED یا بیماری خودایمنی گوش (Autoimmune inner ear disease)، مشکلی در سیستم ایمنی بدن وجود دارد. در این حالت دستگاه ایمنی سلول‌های داخلی گوش را به عنوان مهاجم و عامل بیگانه تشخیص می‌دهد و شروع به تولید آنتی‌بادی می‌کند. این تهاجم آثار مخربی مانند التهاب عروق خونی، آسیب بافت گوش داخلی و کاهش شنوایی به‌همراه خواهد داشت. این بیماری می‌تواند هر ۲ گوش را تحت تاثیر قرار دهد با این حال برخی افراد تنها آن را در یکی از گوش‌ها تجربه می‌کنند. خبر خوب این است که این بیماری خودایمنی شایع نیست. به طور تخمینی از هر صدهزار نفر حدود ‍۱۵ نفر ممکن است به این عارضه مبتلا شوند.

اتوایمیون (Autoimmune) می‌تواند به‌صورت اولیه یا ثانویه ایجاد شود. اگر از نوع اولیه باشد، یعنی عامل زمینه‌ایی دیگری باعث بروز آن نشده است. در نوع ثانویه، یعنی بیماری‌های زمینه‌ایی دیگر مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس در بروز آن نقش داشته‌اند. این بیماری در زنان میانسال بیشتر از سایرین شیوع دارد.

چرا بیماری خودایمنی گوش می‌گیریم؟

علت بیماری خود ایمنی گوش داخلی و میانی به طور دقیق مشخص نیست. در هر حال دلیل اصلی آن مانند دیگر بیماری‌های خود ایمنی، حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم گوش میانی و داخلی است.

ریسک بروز اتوایمیون در افرادی که با بیماری‌های زیر درگیر هستند، بیشتر است:

• لوپوس (lupus) که در طی آن سیستم ایمنی ارگان‌ها و بافت‌های پیوندی را هدف قرار می‌دهد.
• اسکلرودرمی (scleroderma): نوعی بیماری روماتیسمی است که در آن پوست بیماران ضخیم، سفت و خشک می‌شود.
• روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis): یک بیماری مزمن است که تخریب مفصل را در پی دارد.
• کولیت زخمی (ulcerative colitis) که باعث التهاب روده بزرگ می‌شود.

علائم اتوایمیون یا بیماری خودایمنی گوش داخلی (AIED) چیست؟

کم‌شنوایی مهمترین علامت بیماری خود ایمنی گوش داخلی و میانی است. این عارضه معمولا از یک گوش شروع می‌شود و به تدریج گوش بعدی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پیشرفت این بیماری هفته‌ها و یا حتی ماه‌ها طول می‌کشد. همچنین بیماران احساس می‌کنند که گاهی اوقات شنوایی خوبی دارند و گاهی اوقات با مشکل مواجه هستند؛ یعنی سطح شنوایی آنها به‌طور تصادفی کم و زیاد می‌شود. در کنار آن بیماران علائم زیر را تجربه خواهند کرد. البته شدت و نوع آنها در همه افراد یکسان نیست:

• مشکلات مربوط به تعادل. گوش داخلی دو عضو بسیار مهم حلزون گوش و بخش دهلیزی دارد. قسمت حلزونی مربوط به قدرت شنوایی و بخش دهلیزی مربوط به حفظ تعادل بدن است. ممکن است برای درمان تعادل به کمک فوق تخصص مغز و اعصاب نیز نیاز داشته باشید. برای دسترسی به لیست پزشکان گوش و حلق و بینی و فوق تخصص مغز و اعصاب در تهران می‌توانید همین حالا به سایت درمانکده مراجعه کنید. این مجموعه بیش از ۵۰ تخصص پزشکی را پوشش می‌دهد.
• احساس پُری در گوش که معمولا به‌دلیل انسداد شیپور استاش رخ می‌دهد.
• سرگیجه
• وزوز گوش که برخی آن را با زنگ زدن گوش توصیف می‌کنند.

این علائم می‌توانند مربوط به دیگر بیماری‌‌های گوش مانند «بیماری منیر،‌ Meniere’s disease» نیز باشند. مهمترین تفاوت آنها این است که بیماری منیر معمولا یک گوش را درگیر خواهد کرد.

افرادی که دچار بیماری‌های خودایمنی هستند؛ خستگی، دردهای عضلانی و تب خفیف را نیز تجربه خواهند کرد.

تشخیص بیماری خودایمنی گوش داخلی چگونه است؟

تشخیص این بیماری خودایمنی برای پزشکان چالش زیادی داد، چون آنها هیچ معیار مشخصی مانند آزمایش خون یا آزمایش‌‌‌های تصویری برای تشخیص اتوایمیون ندارند. حالا سوال اینجاست دکتر گوش و حلق و بینی(ENT) چگونه بیماری را تشخیص می‌دهد؟

کم‌شنوایی سرنخی است که پزشکان متخصص از آن استفاده می‌کنند. در این حالت سطح شنوایی بیمار در طی هفته‌ها و ماه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و پزشک با توجه به روند آن به بیماری خودایمنی گوش مشکوک می‌شود. البته قبل از آن، همه عوامل احتمالی را بررسی می‌کند و در صورتیکه دلیل خاص و قابل قبولی برای کاهش شنوایی پیدا نکند، به بروز این بیماری شک می‌کند.

آزمایش‌های احتمالی برای بررسی وضعیت گوش داخلی و میانی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• آزمایش خون که در آن پزشکان به‌دنبال سطح بالای سلول‌های T (لنفوسیت‌های T) هستند. این سلول‌ها در هدایت سیستم ایمنی بدن تاثیرگذار هستند.
• ادیوگرام (Audiogram) که در طی آن سطح شنوایی اندازه‌گیری می‌شود.
• آزمایشات تصویربرداری مثل MRI که اطلاعات دقیقی از جزئیات گوش داخلی و آسیب حلزون گوش در اختیار پزشک متخصص قرار خواهد داد.
• آزمایش دهلیزی گوش که به بررسی وضعیت تعادل شما می‌پردازد.

شیوه‌های درمان بیماری‌های خودایمنی گوش چیست؟

پزشکان متخصص معمولا داروهایی را تجویز می‌کنند که در کنترل سیستم ایمنی بدن موثر هستند. این داروها می‌توانند شامل داروهای شیمی درمانی، استروئیدی و داروهای مربوط با پیوند عضو باشند. با این حال فاکتورهای زیر در شیوه درمان اتوایمیون مورد توجه قرار می‌گیرد:

• میزان سلامتی عمومی بدن
• سن
• شدت علائم
• سبک زندگی
• میزان تحمل دارو

با توجه به وضعیت بیمار، ممکن است پزشک از داروهای بیولوژیک (biological medicines) نیز برای درمان استفاده کند. آنها باعث انسداد سلول‌های ایمنی در بدن می‌شوند. این داروها معمولا به بیمارانی پیشنهاد می‌شود که از سایر داروها نتیجه نگرفته‌اند. عفونت از رایج‌ترین عوارض این نوع داروهاست. برای درمان کم‌شنوایی نیز پزشک کاشت حلزون یا سمعک را پیشنهاد می‌کند.

راهنمای دریافت نوبت آنلاین از پزشک متخصص گوش و حلق و بینی

درمانکده پلتفرمی است که می‌توانید از طریق آن رایگان از پزشکان متخصص در سراسر استان تهران نوبت آنلاین بگیرید. البته ساکنین کرج، اصفهان، تبریز، مشهد و شیراز هم می‌توانند از خدمات آنلاین سلامت این مجموعه بهره ببرند. همچنین متخصصان ما آماده ارائه مشاوره آنلاین پزشکی نیز هستند. این مشاوره به درخواست شما می‌تواند متنی، صوتی یا تصویری باشد.

برای دسترسی به لیست پزشکان متخصص کافی است همین حالا به سایت درمانکده مراجعه و تخصص مورد نظر را جستجو کنید. لیست پزشکان با اطلاعات آنها در اختیار شما قرار می‌گیرد. همچنین در صورتیکه به آزمایش نیاز داشته باشید، می‌توانید از خدمت آزمایش در محل این مجموعه نیز استفاده کنید.