آشنائی با درایوهای حالت جامد یا SSDهای مخصوص سرور HPE
آشنائی با درایوهای حالت جامد یا SSDهای مخصوص سرور HPE
در این مقاله که توسط تیم تحریریه جاده ابریشم رایانه تهیه شده، قصد داریم تا شما را با SSDهای مخصوص سرور اچ پی آشنا کنیم
چند سالی است احتمالاً خیلی از فعالان حوزۀ IT، اصطلاح SSD یا درایو ذخیرهسازی SSD را روز به روز بیشتر میشنوند و مجبور به استفاده از این نوع درایو ذخیره سازی میباشند. تقریباً از زمان معرفی ویندوز ۱۰ که نسبت به ویندوزهای قبلی مایکروسافت پرحجم تر و سنگین تر شده است. اغلب کاربران از کندی این سیستم عامل به ستوه آمده و خرید سیستم با پردازنده و رم بالا هم مشکل را حل نمیکرد همه متوجه شدند هاردهای مرسوم و سنتی HDD یا Hard Disk Drive و عملکرد آنها پاسخ گوی سیستم عاملها و ونیازهای روز نمیباشد. نتیجتاً همه شروع کردند به تبدیل هارد درایو به SSD. و سیستم عاملهای خود را برروی هاردهای SSD منتقل کردند.
علت این کار مکانیزم سخت افزاری درایوهای جدید بود که برخلاف HDDهای سنتی از یک دوار و هد جهت خواندن و نوشتن استفاده نمیکند. اصطلاحاً SSD یا Solid State Drive نوعی Flash میباشد و قطعه مکانیکی وجود ندارد، و همین عامل باعث میشود سرعت پاسخگویی این نوع درایو تا چند برابر افزایش پیدا کند و سرعت بالا آمدن ویندوز و عملکرد آن بشدت افزایش پیدا میکند.
چند سال قبل لبتاپهای رده بالا با SSD و یا SSD و HDD همزمان معرفی میشدند و امروز لبتاپهای پایین رده هم اغلب با درایوهای SSD معرفی میشوند. نکات مهمی دربارۀ SSDها وجود دارد که بهتر است بدانیم:
- قیمت تمام شده این نوع درایوها بسیار گرانتر از HDDها میباشند مثلاً اگر HDD یک ترابایت یک میلیون تومان باشد SSDها ۲٫۵ میلیون به بالا خواهند بود.
- مثل HDDها حساس به ضربه نیستند و کاربر راحت میتواند بدون نگرانی لبتاپ و سیستم خود را در حالت روشن و یا خاموش جابجا کند بدون اینکه آسیبی به آن وارد شود.
- جهت جلوگیری از هزینههای سنگین ظرفیت SSD را در حد نیاز انتخاب کنید، اصولاً ترکیب SSD و HDD هزینه را متعادل تر میکند . مثلاً خرید SSD با ظرفیت ۲۵۶GB و HDD با ظرفیت ۱TB میتواند معقول تر باشد تا هم بتوانید سیستم عامل پرسرعت داشته باشید و همچنین فضای زیادی جهت آرشیو اطلاعات داشته باشید.
- بشدت به مشکلات برقی حساس هستند و میتواند آسیب جبران ناپذیری به آنها وارد کند، پس همیشه در فکر پشتیبانگیری از اطلاعات مهم خود باشید و به هیچ کدام از درایوهای ذخیره سازی اطمینان نکنید.
- SSD برای سیستمهای عادی غیر از سرور فعلاً در دو دسته ۲٫۵ اینچی و یا خانواده M2 SATA و M2 NVMe قابل استفاده میباشد. اغلب لبتاپهای قدیمی امکان نصب مدل ۲٫۵ اینچ و لبتاپهای بروز تر از سریهای M2 پشتیبانی میکنند که علاوه بر کوچک بودن دارای سرعت پاسخگویی سریع تر و انتقال سرعت بسیار بالاتر میباشند.
مطالب فوق دربارۀ سرورها هم تا حدودی صدق میکند و طی چند سال گذشته حافظههای ذخیرهسازی SSD از لحاظ فروش، آمارشان را روزبه روز به هاردهای HDD نزدیکتر میکنند و تجهیزاتی که این نوع ذخیرهسازها را پشتیبانی میکند روز به روز بیشتر میشوند. یک تفاوت اساسی دربارۀ حافظههای SSD مرتبط با سرورها وجود دارد و آن این است که برخلاف سیستمهای عادی سرورها همیشه روشن و باید در دسترس باشند و نسبت به سیستم خانگی قرار است به صدها، هزاران یا میلیونها نفر یا درخواست پاسخگو باشند و کلاً سریهای گران تری میباشند و باید ۲ فاکتور اساسی پاسخگویی سریع و پهنای باند بالا و در نهایت IOPS (input output per second ) بالاتر یا چند برابری را نسبت به همه HDDها و SDDهای ارزان قیمت داشته باشند.
حالا رسیدیم به بررسی SDDهای سرور، تا این جای مطلب متوجه اهمیت وجود SSDها در سطوح مختلف کاربری شدیم، حالا میخواهیم این نوع ذخیرهسازها را تقسیم بندی کنیم و ببینیم چه تقسیمبندیهایی دارند، باید بگوییم متأسفانه یا خوشبختانه دسته بندیها و تقسیم بندیهای متنوعی برای آنها وجود دارد و در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد.
تقسیم بندی اول تکنولوژی اتصال درایو SSD میباشد که به چند روش میتواند باشد:
- SATA
- SAS
- NVMe
در مقاله قبل دربارۀ SATA و SAS صحبت شد و بطور خلاصه باید بگوییم SATA تا ۶Gbps و SAS تا ۲۴Gbps میتواند سرعت نرخ انتقال داشته باشد و اینکه SATAها Half Duplex و SASها Full Duplex میباشند. هر دو تکنولوژی برای اتصال به مادربورد نیازمند دیدن کنترلر نرمافزاری و یا سخت افزاری میباشند که یا با کابل SATA و SAS یا مستقیم به برد وصل میشوند. و اما NVMe که از پروتکل جدیدی جهت اتصال استفاده میکند نسبت به ۲ مدل قبلی دارای سرعت پاسخگویی بسیار سریعتر و پهنای باند بیشتر میباشد و طبیعتاً قیمت بالایی خواهد داشت. این تکنولوژی بصورت ۲٫۵ اینچ، M2، AIC یا Add in Card در دسترس و قابل استفاده میباشد، و برای جابجائی مثل بانکها که باید همزمان به چند هزار یا میلیون درخواست جواب دهند مناسب میباشند، در چنین مواردی سرعت پاسخگویی بسیار سریع، پهنای باند بالا، IOPS خیلی بالا و در دسترس بودن بالای ۹۹درصد در اولویت سازمان میباشد.
تعریف یکی از فاکتورهای تأثیرگذار در انتخاب SSDها بنام DWPD :
DWPD یا Drive Writes Per Day اصطلاحی در درایوهای SSD میباشد و به این معنی است که این درایو در طی ۵ سال، هرروز چند بار بتوانیم کل درایو را فرمت و روی کل آن Write انجام دهیم. با دانستن مفهوم فوق درایوهای SSD فارغ از SATA، SAS و NVMe بودن به سه دسته تقسیم بندی میشوند.
- Read intensive SSD Drive یا RI
- Mixed Use SSD Drive یا MU
- Write intensive SSD Drive یا WI
تقسیم بندی فوق با عدد DWPD توسط سازنده تقسیم بندی و ساخته میشود. با این توضیح که اگر DWPD بین صفر تا یک باشد (مثلا ۰٫۸) یعنی این درایو RI میباشد. اگر عدد بین یک تا ۱۰ باشد یعنی MU خواهد بود و اگر بین ۱۰ تا ۳۰ باشد یعنی WI میباشد.
هر چقدر از RI به WI ها حرکت کنیم عملکرد پاسخ دهی و IOPS بشدت بالاتر رفته و طبیعتاً قیمت تمام شده آن درایو گرانتر و حتی چند برابر خواهد شد، پس در زمان خرید درایو SSD علاوه بر شکل ظاهری، سری، SAS، SATA و یا NVMe باید به میزان Write مجموعه و نهایت بودجه هم توجه شود، تا بهترین انتخاب نسبت به نیاز سازمان محقق شود.
نکته بعد اینکه RIها را دستکم نگیریم، این سری اصولاً برای جاهایی مناسب است که Read بیشتری دارند ولی اغلب موارد دیده میشود خیلی از سرویسها واقعاٌ Write بالایی ندارند و همین RI با قیمت معقول که دارند جوابگوی نیازهای مجموعه شما خواهد بود. انتقال از RI به سمت MUها تقریباً دو برابر هزینه برای شما خواهد داشت. پس در صورتیکه نیاز واقعی به Write متوسط یا خیلی بالا ندارید، RI گزینه مقرون به صرفه خواهد بود.
پس تا اینجا یاد گرفتیم که برای سازمان برای چه سروری، چه مدلی از SSD با چه کانکتوری و با چه میزان DWPD، چه ظرفیتی و چه تعداد نیاز داریم و عملاً اگر مسئله بودجه هم اضافه شود، میتوان گفت فنی ترین و معقول ترین انتخاب را خواهید کرد.
فاکتور دیگری وجود دارد که باعث شکل گیری دسته بندی دیگری برای SSDها میشود. این دسته بندی جدید تعداد بیتها در یک سلول، زمان ذخیره کردن اطلات برروی فلش SSD را نشان میدهد و به ۴ خانواده SLC، MLC، TLC و QLC تقسیم میشود
- Single Level Cell یا SLC
- Multi Level Cell یا MLC
- Triple level cell یا TLC
- Quad Level Cell یا QLC
هر چقدر از SLC به سمت QLC حرکت کنیم، ظرفیت ذخیرهسازی درایو بیشتر و ارزانتر خواهد بود و هر چقدر از سمت QLC به سمت SLC حرکت کنیم ظرفیت کمتر، عملکرد و کارایی خیلی بالا خواهد رفت و عمر بیشتری هم خواهد داشت و قیمت طبیعتاً بالاتر خواهد رفت. امروزه اغلب SSDهای روی سرورها TLC میباشند. پس فاکتور جدیدی به انتخاب SSDها اضافه شد که خیلی توسط کاربر قابل انتخاب نمیباشد و بعضی از آنها یا تولید محدود دارند و یا برای سرورها ساخته نشدهاند، و به همین علت جزء فاکتورهای اصلی در جایی از آن یاد نمیشود.
دسته بندی دیگری به کانکتور و ظاهر SSDها مرتبط میشود که آیا این SSD ، ساتا میباشد یا SAS. پهنای باند SSDها به شکل زیر دسته بندی میشود.
- SSD 2.5 اینچ SATA ورژن ۳: ۶Gbps
- SSD 2.5 اینچ SAS ورژن ۲: ۶Gbps
- SSD 2.5 اینچ SAS ورژن ۳: ۱۲Gbps
- SSD 2.5 اینچ SAS ورژن ۴: ۲۴Gbps
- SSD 2.5 اینچ NVMe تا ۴۰Gbps
- اس اس دی M2 SATA ساتا ورژن ۳٫۲: ۱۶Gbps
- اس اس دی M2 NVMe تا ۴۰Gbps
پس بنابراین موارد زیادی در انتخاب SSD مناسب سرور شما وجود دارد و باید به همۀ آنها توجه داشته باشید. نکته بعدی بعد از خرید SSDهای مناسب انتخاب RAID مناسب میباشد که در مقاله های بعدی بصورت تخصصی آنها را بررسی خواهیم کرد ، که اگر درست انتخاب شود، میتوانند در عملکرد یا امنیت اطلاعات شما دخیل باشد.
نکته بعدی دسته جدیدی از SSDها به نام VROها یا Very Read Optimized معرفی شدهاند که مخصوص جاهایی که صرفاً Read دارند توسعه داده شده اند، قیمتی معادل با HDDها دارند، فقط در نسخه اتصال SATA در دسترس میباشند و از همه مهمتر اینکه دارای DWPDمعادل ۰٫۲ هستند که مناسب هر کاری نخواهند بود و برچسب قیمتی پائین آنها نباید شما را مجاب به خرید کند یا فکر کنید کالای اورجینال و اصل نیست. برای جاهایی که دارای سرویس صرفاً Read میباشند مثلاً سرویس BI که همیشه در حال جمع آوری اطلاعات از دیتابیسها میباشد و صرفاً Read دارد و میتوان با قیمت مناسب این سرویس را برروی SSD راه اندازی نمود.
نکته آخر درباره SSDهای NVMe میباشد، روزهای اول که برروی سرورها امکان نصب پیدا کردند چون برروی اسلات PCIe نصب میشدند و مستقیم با GPU در ارتباط بودند و کنترلر را نمی دیدند امکان RAID سخت افزاری برای آنها وجود نداشت و بعد از معرفی سرورهای HPE Proliant Gen10 Plusو Gen11 و معرفی کنترلرهای سری MR حالا میتوانیم NVMe را سخت افزاری RAID کنیم و بتوانیم از این قابلیت ویژه و مهم جهت ارتقاء عملکرد و امنیت اطلاعات استفاده کنیم .
امیدواریم این مقاله برای شما بزرگواران مفید بوده باشد و تلاش میکنیم در مقالات بعدی بتوانیم اطلاعات مفیدتری درباره تکنولوژیهای مرتبط با سرورها و ذخیرهسازها به شما منتقل کنیم.
بهترین مرکز برای خرید سرورهای اچ پی
موسسان مجموعه جاده ابریشم رایانه با هدف ارائه خدمات با بالاترین کیفیت و با کسب مجوزهای لازم و همچنین داشتن گواهی رتبهبندی از شورای عالی انفورماتیک در زمینه خدمات فنی و مهندسی در واحدهای فناوری اطلاعات، شبکههای رایانهای، مراکز داده (Data Center )، ذخیرهسازی اطلاعات تحت شبکه ، تأمین تجهیزات ارائه گارانتی اصلی و خدمات پس از فروش مشهورترین نامهای تجاری دنیا مانند EMC, Cisco, Dell-Sonicwall, HP آماده خدمات رسانی به مشتریان است. شما میتوانید با مراجعه به آدرسhttps://www.myhpe.ir/ از مشاوره متخصصین این شرکت بهرهمند شوید.