چگونه حافظه کش(cache) ویندوز را پاک یا خالی کنیم؟ + آموزش تصویری

چگونه حافظه کش(cache) ویندوز را پاک یا خالی کنیم؟ + آموزش تصویری
  • ۱۳۹۶/۰۶/۲۱
  • محمدرضا مرتضایی
  • 2

اگر روی کامپیوتر شما یک هارددیسک ۱۰۰ گیگابایتی نصب شده باشد ویندوز امکان استفاده از کل فضای مذکور را نخواهد داد. در حقیقت اگر نگاهی به پشت صحنه بیندازید از مقدار فضایی که توسط فایل های مخفی شده کش (Cache) اشغال می شود تعجب خواهید کرد. در ادامه به بررسی ۷ فضای مخفی حافظه کش در ویندوز و نحوه پاک کردن آن می پردازیم.

گویا آی تی -اگر روی کامپیوتر شما یک هارددیسک ۱۰۰ گیگابایتی نصب شده باشد ویندوز امکان استفاده از کل فضای مذکور را نخواهد داد. در حقیقت اگر نگاهی به پشت صحنه بیندازید از مقدار فضایی که توسط فایل های مخفی شده کش (Cache) اشغال می شود تعجب خواهید کرد. در ادامه به بررسی ۷ فضای مخفی حافظه کش در ویندوز و نحوه پاک کردن آن می پردازیم. معنای حافظه کش دقیقا چیست؟ این واژه آن طورها هم که به نظر می رسد اصطلاحی فنی نیست. در دنیای کامپیوترها کش فایلی (یا دسته ای از فایل ها) است که ممکن است در آینده به آن احتیاج پیدا شود و از این رو تا آن زمان در فضایی دور از چشم کاربر نگهداری می شود. ساده بود، نه؟

البته زمانی که صحبت از پردازنده و میزان کش می شود منظور چیز دیگری است. کش پردازنده در حقیقت حافظه ای است که توسط پردازنده برای کمتر کردن مدت زمان دسترسی به RAM مورد استفاده قرار می گیرد. اما در این مطلب صحبت از فایل های کش ویندوز است و با کش پردازنده ها سر و کار نداریم.
فایل های کش به خاطر سرعت بخشیدن به عملکرد سیستم از اهمیت بالایی برخورداند اما عیب آنها اشغال قابل توجه فضای ذخیره سازی است خصوصا اگر یک SSD نه چندان پر ظرفیت را روی سیستم نصب کرده باشید. خبر خوب این که در بیشتر موارد به منظور آزاد سازی فضا، می توان فایل های کش را بدون ایجاد مشکل برای سیستم عامل حذف کرد.

۱- فایل های کش به روزرسانی ویندوز ۱۰

ویندوز برای راحتی کاربر مخزنی از تمام فایل های به روزرسانی نگهداری می کند که این مساله در زمان اعمال مجدد به روزرسانی ها مفید خواهد بود. مساله آزار دهنده این است که فایل های به روزرسانی های ویندوز فضای بسیار زیادی اشغال می کنند.
شاید باورش برایتان سخت باشد اما گاهی اوقات ممکن است این فایل ها فضایی معادل ۲۴ گیگابایت را اشغال کنند و متاسفانه بعد از اعمال به روزرسانی ها هم به طور خودکار پاک سازی نخواهند شد.

نحوه پاک سازی: قبل از این که این فایل ها را حذف کنیم باید ویژگی به روزرسانی ویندوز را غیرفعال کنیم تا اطمینان حاصل شود که هیچ به روزرسانی دیگری دانلود نخواهد شد. برای این منظور بعد از اجرای خط فرمان (CMD) عبارت زیر را در آن تایپ کرده و Enter را بزنید:

net stop wuauserv
بعد از این کاوشگر درونی ویندوز (Explorer) را باز کرده و آدرس زیر را دنبال کنید:
C:WindowsSoftwareDistributionDownload
در پوشه Download می توان همه چیز را با اطمینان پاک کرد. به خاطر داشته باشید که بعد از اتمام پاک سازی فایل ها بهتر است با تایپ دستور زیر در خط فرمان، ویژگی به روزرسانی ویندوز را مجددا فعال کنید:
net start wuauserv

۲- کش فروشگاه ویندوز (Windows Store)

یکی از بزرگ ترین تغییرات در رابط کاربری ویندوز اضافه شدن فروشگاه ویندوز و حرکت مایکروسافت به سمت تبدیل نرم افزارها به اپلیکیشن ها بود. این حرکت برای بسیاری از کاربران از این کار مایکروسافت چندان راضی نیستند.
متاسفانه این حرکت نقاط ضعف بسیار زیادی داشت از جمله وجود اپلیکیشن های تقلبی در فروشگاه ویندوز که به خاطر آن بسیاری از کاربران ترجیح می دهند اپلیکیشن ها را از جایی غیر از فروشگاه ویندوز نصب کنند.
احتمالا حدس زده اید که ویندوز فایل های دانلود شده از طریق فروشگاه را کش می کند. کاملا درست فکر کرده اید. این فایل های کش شده نه تنها فضا را اشغال می کنند بلکه در زمان بروز اختلال در پروسه دانلود با متوقف شدن، موجب بروز اشکالاتی در عملکرد سیستم عامل هم می شوند. اگر با چنین مشکلی مواجه شوید بهترین راه حذف فایل های کش فروشگاه ویندوز است.

نحوه پاک سازی: مایکروسافت برای این کار ابزاری به نام WSReset.exe در اختیار کاربران قرار داده است.
ابتدا پنجره Run را باز کرده و سپس عبارت WSReset.exe را کادر متنی تایپ و OK کنید. پنجره سیاهی باز شده و به نظر می رسد که هیچ کاری انجام نشده باشد اما اندکی صبر کنید. این پروسه در کامپیوترهای ضعیف تر بیشتر طول می کشد.
بعد از اتمام کار فروشگاه ویندوز اجرا می شود. این مساله حاکی از موفقیت آمیز بودن پروسه پاک سازی است.

۳- کش فایل های موقتی

ویندوز پوشه ای اختصاصی برای نگهداری فایل های موقتی دارد. فایل های موقتی معمولا زمانی که یک فایل جدید در نرم افزاری ایجاد می شود یا فایل های دیگری ویرایش می شوند به عنوان یک فایل واسطه ساخته شده و حاوی داده های موقتی هستند که نرم افزارها برای مدت زمانی کوتاه (تا زمان اتمام کار روی فایل) به آنها احتیاج دارند.
متاسفانه برخی از برنامه ها و پردازش ها در زمینه پاک سازی فایل های موقتی که ایجاد کرده اند عملکرد خوبی ندارند و این امر موجب می شود که گاهی اوقات پوشه نگهدارنده فایل های موقتی (که جزو پوشه های سیستمی ویندوز محسوب شده و معمولا در درایو C قرار دارد) حجم بسیار زیادی پیدا کرده و پر از فایل های غیرضروری و بی استفاده شود.
پاک کردن فایل های موقتی که یک هفته از آخرین زمان کار کردن با آنها می گذرد هیچ اشکالی ندارد. خوشبختانه در این زمینه می توان از ابزار پاکسازی که در ویندوز تعبیه شده استفاده کرد.

نحوه پاک سازی: بعد از باز کردن منوی استارت عبارت Disk Cleanup را جستجو کرده و آن را اجرا کنید. بعد از ظاهر شدن پنجره برنامه درایوی که ویندوز در آن نصب شده را انتخاب کنید (معمولا درایو C). چند لحظه ای را باید منتظر تجزیه و تحلیل درایو باشید.
در برگه Disk Cleanup تمام جعبه انتخاب ها به غیر از موردی که برچسب Temporary Files دارد را غیرفعال کنید و نهایتا OK را بزنید.

۴- کش تصاویر بندانگشتی ویندوز

همان طور که می دانید ویندوز اقدام به ساخت پیش نمایش بندانگشتی (Thumbnail) از فایل ها می کند. برای مثال زمانی که این ویژگی فعال باشد هنگامی که پوشه ای که حاوی چند فایل با پسوند MP4 باشد را باز کنید شاهد نمایش یک فریم از ویدئوها روی به جای آیکون شان خواهید بود؛ این مساله در مورد تصاویر هم صادق است و شاهد یک پیش نمایش کوچک از تصاویر اصلی خواهید بود.

از منظر راحتی کاربر تصاویر بندانگشتی بسیار مفید و حتی می توان گفت برای صرفه جویی در زمان وجود آنها کاملا ضروری باشد اما تا به حال فکر کرده اید که این تصاویر از کجا می آیند؟ هر زمان که کاربر قصد مشاهده فایل ها را داشته باشد ویندوز باید آنها را در لحظه ایجاد نماید. زمانی که از کاوشگر درونی ویندوز برای باز کردن پوشه ها استفاده می کنید، هر زمان که برای بار اول با یک فایل برخورد می کنید، سیستم عامل باید تصویر بندانگشتی آن را بسازد.
این کار نه تنها موجب افت سرعت عملکرد ویندوز می شود بلکه تمام تصاویر بندانگشتی تولید شده باید در یک مکان مخصوص به نام مخزن تصاویر بندانگشتی ویندوز ذخیره شوند. بهتر است هر چند ماه یک بار این فضا را پاک سازی کنید چون به سرعت فضای بسیار زیادی را اشغال می کند.
نحوه پاک سازی: همانند گام قبلی ابزار Disk Cleanup را اجرا کنید. بعد از این درایوی که ویندوز در آن نصب شده را انتخاب کنید. در برگه Disk Cleanup تیک همه گزینه ها به غیر از Thumbnails را برداشته و در آخر OK را بزنید.

۵- کش ابزار بازیابی سیستم (System Restore)

System Restore یکی از کاربردی ترین ویژگی های ویندوز است. شاید فکر کنید که اصلا چه نیازی به این ابزار است و بعید نیست تا به حال حتی یک بار هم از آن استفاده نکرده باشید اما شک نکنید کارکرد بی نظیر آن در رفع مشکلات سیستم نظر بسیاری را تغییر داده است.
طبیعتا همه ما دوست داریم سیستم عامل مثل ساعت کار کند و نیازی به استفاده از ابزار بازیابی سیستم نداشته باشیم اما حادثه خبر نمی کند و خوشبختانه این ابزار ویندوز در ۹۰ درصد از مواقع تمام مشکلات پیش آمده را مرتفع می کند. با وجود اضافه شدن ویژگی های جدید رفع عیب در ویندوز ۱۰ اما باز هم نمی توان به سادگی از کنار ابزار بازاریابی سیستم گذشت.
شاید تنها نقطه ضعف ابزار بازیابی سیستم استفاده بسیار زیاد آن از فضای ذخیره سازی باشد. به خاطر داشته باشید که این ابزار باید تمام تنظیمات و فایل هایی که وجود آنها برای انجام دقیق پروسه بازیابی سیستم ضروری است را ذخیره نماید.

با پاک کردن نقطه های بازیابی ذخیره شده می توان مقداری از فضای استفاده شده توسط این ابزار را آزاد کرد. البته می توان مقدار فضای در نظر گرفته شده برای این ابزار را کمتر و یا آن را به طور کامل غیر فعال کرد اما دقت داشته باشید که کمتر کردن فضای در نظر گرفته شده احتمالا شاهد بروز نقص در عملکرد ابزار بازیابی سیستم خواهید بود.
نحوه پاک سازی: بعد از باز کردن منوی استارت عبارت System را در آن تایپ و اپ پیدا شده را اجرا نمایید. بعد از باز شدن پنجره در نوار کاری روی لینک System Protection کلیک کنید.
در مرحله در برگه System Protection درایوی که ویندوز در آن نصب شده را انتخاب و دکمه Configure را بزنید. در انتهای صفحه گزینه Delete را بزنید تا همه نقطه های بازیابی ذخیره شده پاک شوند. توصیه می کنیم بعد از این کار حتما یک نقطه بازیابی جدید ایجاد کنید تا در صورت بروز مشکل امکان برگرداندن اوضاع به حالت عادی میسر باشد.

۶- کش مرورگرها

هر بار که از یک صفحه وب بازدید می کنید مرورگر (های) سیستم مواردی مثل کدهای HTML، CSS، جاواسکریپت و انواع فایل های گرافیکی را به حافظه کش مرورگر اضافه می کنند. دفعه بعد که قصد بازدید مجدد همین صفحه را داشته باشید مرورگر از این فایل های کش شده برای بارگذاری سریع تر صفحه استفاده می کند.
کش شدن وب سایت ها قابلیت خوبی است چون موجب صرفه جویی در پهنای باند اینترنت مصرفی شده و حتی سرعت وب گردی را هم افزایش می دهد اما گاهی اوقات کش مرورگر مشکلاتی ایجاد می کند.
برای مثال اگر تغییراتی در یک صفحه اینترنتی اعمال شوند اما مرورگر همچنان از فایل های کش قدیمی برای نمایش محتویات آن استفاده نماید، احتمالا آن صفحه به درستی نمایش داده نخواهد شد. به همین خاطر است که یکی از توصیه های معمول برای رفع مشکلات مربوط به نمایش صفحات، پاک کردن حافظه کش مرورگرهاست.
نحوه پاک سازی: هر مرورگر دارای پروسه ای مخصوص برای پاک کردن حافظه کش است که البته تمام آنها به سادگی انجام می شوند.
فایرفاکس: بعد از مراجعه به قسمت تنظیمات به بخش Advanced رفته، برگه Network را انتخاب کنید و سپس دکمه Clear Now که رو به روی عبارت Cached Web Content تعبیه شده را کلیک کنید.

کروم: بعد از باز کردن تنظیمات صفحه را رو به پایین پیمایش کنید و عبارت Show Advanced Settings را بزنید؛ در بخش Privacy روی عبارت Clear Browsing Data کلیک و سپس گزینه Cached Images and Files را انتخاب کنید؛ در پنجره باز شده عبارت the beginning of time را انتخاب کنید تا تمام فایل هایی که از ابتدای فعالیت مرورگر کش شده اند، حذف شوند.
اوپرا: ابتدا در پنجره تنظیمات به بخش Privacy & Security بروید. در بخش Privacy روی عبارت Clear Browsing Data کلیک کنید و سپس گزینه Cached Images and Files را انتخاب نمایید. همانند کاری که در مورد کروم انجام دادید انتخاب عبارت the beginning of time فراموش نشود.

۷- کش DNS

زمانی که یک صفحه اینترنتی را باز می کنید در حقیقت کامپیوتر شما در حال درخواست داده های وب از کامپیوتر دیگری روی اینترنت است اما سیستم شما چگونه می داند که باید با آن کامپیوتر خاص ارتباط برقرار کند؟ این کار از طریق سیستم نام دامنه یا Domain Name System انجام می شود.
سیستم نام دامنه در واقع شبکه ای از کامپیوترهاست که ترافیک اینترنتی را بین خود مسیردهی می کنند. می توان آن را شبیه یک سرویس پستی در نظر گرفت: نامه شخص ارسال کننده قبل از رسیدن به دست گیرنده نهایی از مسیر چند اداره پست عبور می کند؛ با این تفاوت که ما در اینجا از داده های اینترنتی صحبت می کنیم و خبری از نامه نیست.
هر بار که ویندوز مسیر جدیدی را یاد می گیرد (مثلا مسیر اتصال کامپیوتر شما به وب سایت fifa.com)، این مسیر را موقتا در حافظه DNS به خاطر می سپارد. هر چند زمانی که مسیر DNS تغییر می کند، کپی ذخیره شده از این مسیر قدیمی شده و ممکن است موجب بروز اختلال در دسترسی به وب سایت ها شود.
نحوه پاک سازی: حذف کش DNS کاملا بی خطر است و با این کار تمام مشکلات مسیریابی وب سایت ها حل خواهند شد و البته اگر سیستم هیچ مشکلی در این زمینه نداشته باشد، انجام این کار هیچ ضرری نخواهد داشت.

برای این منظور بعد از باز کردن خط فرمان عبارت زیر را در آن تایپ و سپس کلید Enter را فشار دهید:
ipconfig /flushdns

شما سیستم خود را چگونه پاک سازی می کنید؟

شاید بهتر باشید برای پاک سازی کامل سیستم از ابزارهای شخص ثالث قدرتمند مثل CCleaner استفاده کنید. این ابزارها برای بررسی تمام سیستم بهینه سازی شده و قادر به آزاد کردن فضا از طریق حذف فایل های غیرضروری و بلا استفاده پنهان شده در جای جای سیستم هستند.
البته گاهی اوقات حتی بهترین ابزارها هم قادر به پاک سازی برخی موارد نیستند و چاره ای نیست جز انجام دستی پروسه پاک سازی. برای مثال نرم افزار CCleaner قادر به حذف کش DNS نیست.
آیا مکان دیگری از ویندوز را سراغ دارید که بدون ترس از صدمه زدن به ویندوز بتوان فایل های اضافه آن را پاک کرد؟ شما برای آزاد کردن فضا چه کاری انجام می دهید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

دیدگاه خود را وارد کنید
تعداد دیدگاه ها : 2 دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *