۵ نکته کلیدی هنگام استخدام یک برنامه نویس موفق
فقدان نیروی کار توانمند در حوزه برنامه‌نویسی چالش بزرگ سازمان‌ها در ایران است. آمارها نشان می‌دهد بخش زیادی از برنامه‌نویسان توانمند این حوزه یا در سازمان‌ها استخدام شده‌اند یا به‌صورت فریلنسری مشغول به کار هستند. به علت محدود بودن تعداد این افراد و بالا بودن تقاضا از سوی کارفرماها، افراد توانمند حق انتخاب‌های زیادی برای ورود به بازار کار خواهند داشت. به همین دلیل کارفرماها برای اینکه بتوانند بهترین افراد را در تیم خود استخدام کنند، باید زمان و انرژی زیادی صرف کنند. آگاهی از بهترین شیوه جستجوی نیروی کار مستعد و چینش صحیح برنامه تجربه کارجویی برای کارفرمایان حوزه IT از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی نکات کلیدی می‌پردازیم که کارفرمایان هنگام استخدام برنامه‌نویس‌ها باید به آن‌ها توجه داشته باشند.
اولین قدم‌ها برای استخدام
پیش از اینکه به سراغ استخدام برنامه‌نویس‌ها بروید و آن‌ها را برای مصاحبه دعوت کنید، باید مراحلی را پشت سر بگذارید. توصیه ما به شما این است که باتوجه‌به وضعیت کنونی صنعت، از اجرای این مراحل چشم‌پوشی نکنید. اولین گام‌ها برای شروع فرایند استخدام بسیار مهم بوده و می‌تواند سازمان شما را از سایر سازمان‌ها متمایز کرده یا حداقل در رقابت با آن‌ها نگه دارد.
برند کارفرمایی خود را بسازید
برند کارفرمایی (Employer Branding) نقش بزرگی را در ایجاد تمایز میان سازمان‌ها بازی می‌کند. این روزها کارفرماهای زیادی به فکر ایجاد برند کارفرمایی افتاده‌اند و برای اینکه نشان دهند سازمان آن‌ها بهترین محل برای کارکردن افراد است، تلاش زیادی صرف می‌کنند. برند کارفرمایی اگر به‌درستی پیاده‌سازی شود، دیگر احتیاجی به صرف هزینه و زمان زیاد برای استخدام برنامه‌نویس‌ها نخواهید داشت؛ چرا که آن‌ها از قبل علاقه‌مندی خود را برای کار کردن با سازمان شما نشان می‌دهند.
ایده پشت برند کارفرمایی، انتقال ارزش‌ها و فرهنگ سازمان و تلاش برای در معرض دید قرار دادن آن است. در این صورت کارجوهای احتمالی با سازمان آشنا شده و با احتمال بیشتری برای همکاری، آمادگی خود را اعلام خواهند کرد. نکته مهم این است که برند کارفرمایی باید صددرصد صادقانه طراحی شده و ارزش‌های منتقل‌شده، واقعاً وجود داشته باشند.
بعد از اینکه تصویر دقیقی از فرهنگ فعلی سازمان خود طراحی کردید، باید به ارزش پیشنهادی کارفرمایی سازمان فکر کنید. چه چیزی در سازمان شما وجود دارد که کارجویان نمی‌توانند آن را جای دیگری پیدا کنند؟ ارزش پیشنهادی می‌تواند یک منفعت مشخص (مثل تخصیص سهام سازمان) یا مجموعه‌ای از منافع باشد که باعث برتری سازمان شما می‌شود. دو ارزش پیشنهادی که می‌توانند به جذب یک برنامه‌نویس به سازمان کمک کنند عبارت‌اند از:
- دادن اجازه دسترسی به منابع متن‌باز: همه برنامه‌نویس‌های حرفه‌ای عاشق این هستند که در پروژه‌های متن‌باز شرکت کنند. اگر امکان کار در این پروژه ها برای آن‌ها در محل کار و در کنار شغل اصلی آن‌ها فراهم شود، نشان‌دهنده وجود یک فرهنگ سازمانی جذاب است.
- ایجاد فرصت یادگیری و استفاده از تکنولوژی‌های جدید و جذاب برای توسعه‌دهندگان
موقعیت شغلی را به‌درستی تعریف کنید
زمانی که وارد فرایند جذب برنامه‌نویس می‌شوید، اولین موردی که باید به آن توجه کنید تعریف دقیق موقعیت‌های شغلی درخواستی است. طبیعتاً شما به‌عنوان کارفرما از تکنولوژی‌ها و تجربه موردنیاز برای موقعیت شغلی آگاه هستید. اما ذکر جزئیات درباره مسئولیت‌ها و وظایف مهم شغل در کنار مهارت های نرم و سخت ضروری نیز نباید فراموش شود. نوشتن جزئیات دقیق شرح شغلی، هم برای کارفرما و هم برای کارجو مفید است. چرا که در این صورت، کارفرما بهتر می‌تواند نیازمندی‌های شغلی را هنگام بررسی رزومه‌ها در نظر بگیرد و از طرف دیگر، کارجو هم راحت‌تر می‌تواند متوجه شود که برای آن موقعیت شغلی فرد مناسبی است یا خیر. شما می‌توانید آگهی‌های شغلی سازمان‌های برتر را مشاهده کرده و از آن‌ها الگو بگیرید. (برای دیدن آگهی های استخدام برنامه نویس مراجعه به وب سایت رسمی جاب ویژن را به شما توصیه می‌کنیم.)
فرایند جستجوی کارجویان
ازآنجاکه برنامه‌نویس‌های حرفه‌ای اغلب در بازار کار مشغول به کار هستند، پیداکردن بهترین افراد برای پر کردن موقعیت‌های شغلی خالی در سازمان کار سختی است. در ادامه به متداول‌ترین راه‌های جذب افراد در صنعت IT اشاره می‌کنیم.
معرفی توسط پرسنل سازمان
بر اساس نظرسنجی‌ای که در سال ۲۰۱۹ انجام شده بود، مفیدترین ابزاری که شرکت‌های حوزه تکنولوژی برای جذب برنامه‌نویس در اختیار دارند، معرفی توسط پرسنل است. این یعنی خیلی از برنامه‌نویس‌های خوب توسط دوستان و آشنایان خود به سازمان معرفی می‌شوند. این روش از آن جهت کاربردی است که شما می‌توانید از طریق فردی که از قبل او را شناخته و به او اعتماد دارید، نیروی مدنظرتان را استخدام کنید. همچنین آن فرد می‌تواند تطبیق توانمندی‌های کارجو را با موقعیت شغلی و همچنین تناسب او را با فرهنگ سازمانی، بهتر تشخیص دهد.
تماس مستقیم
درصد بسیار کمی از برنامه‌نویس‌ها به‌عنوان کارجو فعالانه به دنبال شغل می‌گردند. به همین دلیل این شما هستید که باید به سراغ برنامه‌نویس‌ها رفته (حتی اگر به دنبال شغل نمی‌گردند) و از آن‌ها دعوت به کار کنید. به یاد داشته باشید که پیشنهاد شغلی شما باید کاملاً مرتبط با تخصص فرد باشد. اکثر برنامه‌نویس‌ها از دریافت پیشنهادات شغلی بی‌ارتباط با تخصص خود گلایه دارند. به همین دلیل بهتر است به جای اینکه به تعداد زیادی از برنامه‌نویس‌ها پیشنهاد شغلی بدهید، لیستی از افرادی را که به نظرتان بهترین گزینه برای آن موقعیت شغلی هستند ایجاد کنید. همچنین تاحدامکان، پیامی را که می‌خواهید به آن‌ها برسانید شخصی‌سازی کنید، چرا که پیام‌های عمومی و از قبل آماده، اثرگذاری کمی خواهند داشت.
ابزارهای مهم برای یافتن بهترین کارجوها
از جمله مهم‌ترین ابزارهایی که می‌توانید برای پیدا کردن کارجوها استفاده کنید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
لینکدین
یکی از رایج‌ترین ابزارهای ساخت رزومه، شبکه‌سازی و استخدام برنامه‌نویس‌ها، لینکدین است. برای ارسال پیام در لینکدین، بهتر است متن آن را تا جای ممکن شخصی‌سازی کنید. همچنین تلاش کنید تا حد ممکن کوتاه و مختصر بنویسید و به‌جای دادن صرفاً یک پیشنهاد یا دعوت به مصاحبه شغلی، با آن‌ها ارتباط انسانی برقرار کنید. شما همچنین می‌توانید برای اینکه نشان دهید تلاش زیادی برای ارتباط با آن‌ها صرف کرده‌اید، به جای ارسال پیام در لینکدین به آن‌ها ایمیل بفرستید.
اسلک
اسلک تبدیل به ابزاری ضروری برای همه شرکت‌ها شده است. برنامه‌نویس‌های زیادی در این نرم‌افزار حضور داشته و به انتقال تجارب خود مشغول هستند اگر به دنبال جذب بهترین کارجوها هستید، می‌توانید از قدرت شبکه‌سازی در این نرم‌افزارها نهایت بهره را ببرید. در این پلتفرم، تبلیغ مستقیم سازمان ممکن است نتایج دلخواه را به دنبال نداشته باشد؛ در عوض شما باید وارد گفت‌وگوها شده و به‌عنوان بخشی از اجتماع حاضر در اسلک، فعالیت کنید.
برنامه‌های معرفی پرسنل
همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، معرفی توسط پرسنل یکی از مؤثرترین و بهترین راه‌ها برای جذب استعدادها است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد کارجویانی که از این طریق وارد سازمان می‌شوند، ماندگاری بالاتری خواهند داشت؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تدوین برنامه‌های معرفی توسط پرسنل، می‌تواند بسیار کارساز و مفید باشد. اگر به کارکنان سازمان درباره موقعیت‌های شغلی موجود اطلاع داده و برای معرفی پرسنل توسط آن‌ها، امتیاز قائل شوید، مطمئن باشید که کارجوهای احتمالی که در دایره دوستان و اطرافیان آن‌ها وجود دارند، از موقعیت‌های شغلی سازمان مطلع خواهند شد.
هد هانترها
خیلی از سازمان‌ها از هد هانترهای داخلی یا شخص ثالث کمک می‌گیرند تا بتوانند برنامه‌نویس‌ها را جذب کنند. این افراد شبکه ارتباطی قوی و حرفه‌ای دارند، با فرایندهای جذب آشنا هستند و می‌توانند بهتر از هر شخص دیگری این کار را برای شما انجام داده و اطلاعات برنامه‌نویس‌های حرفه‌ای را جمع آوری کنند. البته که استخدام یک هد هانتر برای سازمان هزینه دارد، اما برای اینکه بتوانید استخدام موفقی داشته باشید باید هزینه آن را نیز پرداخت کنید.
ارائه تسهیلات و مزایای جذاب
پیش از هر چیز باید مطمئن شوید که سازمان شما محل جذابی برای کار کردن و رشد و توسعه فردی است. برند کارفرمایی می‌تواند ابزار بسیار مناسبی برای این کار باشد، اما لازم است به کارکنان خود مزایای قابل‌لمس‌تری نیز ارائه دهید که تأثیر آن را هر روز در محل کار خود ببینند و احساس راحتی بیشتری داشته باشند. معمولاً برنامه‌نویس‌ها ترجیح می‌دهند مزایایی مثل تعطیلات و امکان کار کردن از خانه را دریافت کنند. این امر نشان می‌دهد که رعایت تعادل کار و زندگی در یک شرکت، برای جذب بهترین افراد الزامی است. از جمله سایر فاکتورهای تأثیرگذار می‌توان به بیمه‌های درمانی تکمیلی و امکانات موجود در دفتر کار اشاره کرد.
البته که ارائه تسهیلات، به این معنی نیست که حقوق پرداختی اهمیت ندارد. باید توجه داشته باشید که حقوق و مزایای رقابتی در بازار کار تکنولوژی را همواره باید رصد کنید. حقوق پرداختی یک عامل تعیین‌کننده برای برنامه‌نویس‌ها است و می‌تواند در انتخاب آن‌ها برای کار کردن، بین شما یا سازمان رقیبتان مؤثر باشد.
هنگام استخدام به چه ویژگی‌هایی باید توجه کنید؟
قدم برداشتن در مسیر گزینش کارجویان می‌تواند برای شما چالش‌برانگیز باشد و این چالش هنگام استخدام برنامه‌نویس‌ها سخت‌تر هم می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌هایی که هنگام استخدام برنامه‌نویس‌ها باید به آن‌ها توجه کنید اشاره می‌کنیم.
اشتیاق به یادگیری
مطالعات نشان می‌دهد که توجه به این ویژگی هنگام بررسی کارجویان، باید در بالاترین اولویت قرار داشته باشد. علت آن هم روشن است؛ توسعه نرم‌افزار، صنعتی است که به‌سرعت رشد و تغییر می‌کند. به همین دلیل برنامه‌نویس‌ها باید تلاش زیادی برای به‌روز نگه‌داشتن و ارتقای دانش خود صرف کنند. واضح است که تسلط به زبان انگلیسی باید در این مرحله بررسی شود، چرا که اکثر منابع به‌روز این حوزه به زبان انگلیسی هستند.
تجارب گذشته و سابقه کار
تجربه کاری در اولویت بعدی استخدام قرار دارد. هنگام استخدام به این توجه کنید که برنامه‌نویس کار با کدام زبان های برنامه‌نویسی (جاوا اسکریپت، پایتون و …) را بلد است، در چه سطحی با آن‌ها کار کرده و با چه فرایندهایی آشنایی دارد. این مسائل می‌توانند تعیین کنند که فرد در کدام حوزه‌ها می‌تواند به سازمان شما کمک کرده و موجب رشد آن شود. در این مرحله می‌توانید نمونه کارهای فرد را بررسی کنید تا با نوع کاری که قبلاً انجام داده، بیشتر آشنا شوید.
ارزیابی مهارت‌های فنی
ارزیابی مهارت های فنی، ارتباط تنگاتنگی با سابقه کار دارد. مهارت فنی معیاری برای اندازه‌گیری میزان کفایت فرد برای موقعیت شغلی سازمان است. درنظرگرفتن مهارت‌ها، یک «باید» در فرایند استخدام است، چرا که باید مطمئن شوید فرد قادر است مسئولیت‌های محول شده را انجام دهد.
تناسب با فرهنگ سازمانی
تناسب با فرهنگ سازمانی به‌خصوص در سازمان‌های بزرگ اهمیت بالایی دارد. با اینکه اندازه‌گیری کمی این تناسب دشوار است، اما بررسی این موضوع که فرد چقدر با تیم شما تناسب دارد، کار چندان دشواری نیست.
ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های نرم
آخرین موضوعی که هنگام استخدام باید به آن توجه شود و معمولاً از قلم می‌افتد، توجه به مهارت های نرم (soft Skills) است. این موضوع به‌خصوص در سال‌های اخیر اهمیت زیادی پیدا کرده است. یکی از حیاتی‌ترین مهارت های نرم برای همه سازمان‌ها، قدرت برقراری ارتباط با دیگران است. فرایند توسعه نرم‌افزار همواره یک کار تیمی است و ارائه مشکل، راه‌حل و هماهنگی با سایر افراد نیازمند دارا بودن قدرت تعامل مؤثر و اعتماد به نفس کافی است.
جمع بندی نکات کلیدی استخدام برنامه‌نویس موفق
در این مقاله تلاش کردیم به چند نکته مهم که به شما کمک می‌کند بااستعدادترین افراد بازار کار برنامه‌نویسی را در سازمان خود جذب کنید، اشاره کنیم. برند کارفرمایی، ارائه مزایا و تسهیلات جذاب، فراهم‌کردن امکان رشد و آموزش، پرداخت حقوق رقابتی و شفاف‌سازی شرح وظایف و مسئولیت‌ها از جمله این نکات مهم هستند که به شما کمک می‌کنند فرایند جذب بهتری داشته باشید. هیچ‌کدام از موارد گفته‌شده به‌سادگی انجام نمی‌شوند و نیاز به تلاش زیادی دارند؛ بااین‌حال ارزش این را دارند که برای آن‌ها وقت صرف کنید تا بتوانید به چالش استخدام بهترین برنامه‌نویس‌ها، غلبه کنید.