اجزای تشکیل‌دهنده در آموزش نصب و تعمیرات کولر گازی
کولر گازی درواقع یک سیستم دو بخشی و نصف شده برای تهویه مطبوع یا همان پمپاژ گرما از یک محیط به محیط دیگر است که از فرآیند سردسازی به وسیله سیال برای این کار استفاده می‌کند. اما چرا نصف شده؟ کولر گازی از دو بخش پنل داخلی و خارجی تشکیل شده و عملاً اجزای آن به دو دسته مجزا تقسیم شده است؛ به همین علت است که در زبان انگلیسی به آن (Split)، به معنی دو نیم کردن یا دو نیم شده گفته می‌شود. در اکثر مدل‌های تجاری کولر گازی کمپرسور و کندانسور در کنار هم قرار گرفته و واحد کندانسور(چگالشگر) را که در بیرون از محیط نصب می‌شود را تشکیل داده‌اند. اما بخش دیگر که اواپراتوری(تبخیرگر) نام دارد در بخش داخلی نصب شده و همان چیزی است که عامه به عنوان کولر گازی در داخل منازل می‌بینند. ( دوره آموزش عملی خواهید دیدی)
پنل داخلی آموزش کولر گازی
شماتیک یک سیستم تهویه مطبوع معمولی در شکل زیر نشان داده شده است. این که مبرد، سیال اصلی سیستم بوده و جدایی فیزیکی تبخیرگر و چگالشگر (کندانسور) مشهود است، نشان می‌دهد این یک سیستم کولر گازی است. پمپ‌های حرارتی هم از اجزای کولر گازی هستند که برای برعکس کردن عملکرد تبخیرگر و چگالشگر در سیستم طراحی شده‌اند. ( اجزا آموزش داده می شود)
مراحل کلی عملکرد یک کولر گازی
یک دستگاه تهویه مطبوع دو کویل به هم پیوسته است که مسیری بسته برای چرخش مبرد ایجاد می‌کنند. کویلی که درون اتاق باشد همان اواپراتور است و کویل خارجی، بخشی که در بیرون از اتاق را دارد، کندانسورِ این سیستم است. به بیانی دیگر اواپراتور در محیطی قرار دارد که دمای اطراف(دمای اتاق) نسبت به آن بیشتر و کندانسور در محیطی قرار دارد که دمای اطراف(محیط بیرون) از آن کمتر است. یعنی کندانسور گرما را به محیط داده و اواپراتور، گرما را از محیط می‌گیرد. در این بین برای جریان یافتن مبرد به دو بخش دیگر نیز نیاز داریم: کمپرسور و شیر انبساطی. مبردِ کم‌فشار وارد کمپرسور شده و مبرد پرفشار از آن خارج می‌شود. در کمپرسور مبرد به کمک یک موتور الکتریکی متصل به پیستون، بشدت تحت فشار قرار گرفته و به همین علت داغ می‌شود. به این نوع کمپرسور ها که ساده‌ترین نوع معمول در کولرهای گازی هستند، کمپرسور رفت‌وبرگشتی گفته می‌شود. مبرد پس از خروج از کمپرسور و رفتن به درون کویلِ کندانسور به علت تفاوت دمایی شدید با محیط اطراف، گرمای خود را به هوای محیط انتقال می‌دهد. برای راحت‌تر انجام شدن مبادله حرارتی، در جلوی کندانسور از یک فن نسبتاً بزرگ استفاده می‌شود. مایع مبردی که از کندانسور خارج می‌شود فقط گرمای خود را از دست داده اما هنوز هم مایع پرفشاری است. در ادامه‌ی مسیر مایع مبرد از شیر انبساطی عبور خواهد کرد. در شیر انبساطی مایع پرفشار مبرد وارد شده و مبرد کم‌فشار از سمت دیگر خارج می‌شود. کاهش فشار باعث می‌شود تا مبرد، در دمای کمتری، مثل دمای محیط به جوش بیاید و عملاً دمای آن پس از خروج از مبرد بشدت کاهش پیدا کند. پس تا به اینجا یک مبرد کم‌فشار سرد داریم که به سمت اواپراتور در حرکت خواهد بود. مبرد به درون کویل‌های اواپراتور وارد شده و پس از جذب گرما و به جوش آمدن به ایستگاه ابتدایی مدار، یعنی کمپرسور باز می‌گردد. در اواپراتور مبرد کاملاً به بخار تبدیل می‌شود. مراحل در کلاس آموزش علمی توضیح کامل داده می شود
پنل بیرونی کولر گازی
آموزش بررسی جز به جز قطعات
همانطور که بالاتر توضیح داده شد، ما در کولر گازی با چهار بخش اصلی روبرو هستیم. اواپراتور و شیر انبساط کنار هم قرار گرفته و پنل داخلی کولر گازی را تشکیل می‌دهند. کمپرسور و کندانسور هم با تجمیع در کنار هم، پنل خارجی را تشکیل می‌دهند.
- اواپراتور (تبخیرگر)
برای اهداف مطالعاتی و تشریحی و آموزش ، اواپراتور نقطه آغازین چرخه تبرید است. مایع پرفشار مبرد از طریق سوپاپ‌های حساس به دمای انبساطی، با فشار به درون اواپراتور مکیده می‌شود. به علت که مایع مکیده شده است پس فشار داخل اواپراتور از فشار کلی و اشباع شده تمام مدار کمتر است. باعث می‌شود تا مایع مبرد وارد شده به‌سادگی به جوش بیاید. گرمای لازم برای به جوش آمدن مبرد از طریق هوا یا آبی که در اطراف اواپراتور در جریان است تأمین می‌شود. اواپراتور می‌تواند به عنوان نقطه از سیستم در نظر گرفته شود که در آن حرارت به دام می‌افتد. حرارت حاصل از آب یا چرخه هوایی که در حال سردسازی محیط است، توسط اواپراتور جذب شده و صرف جوشاندن مایع کم‌فشار درون آن می‌شود. اواپراتورها بر دو قسم هستند: اواپراتورهای خشک و اواپراتورهای خیس(مستغرق).
کویل اواپراتور در یک مدل خاص از کولرگازی
اواپراتورهای خیس طراحی شده‌اند تا مقدار ثابتی از مایع مبرد را دائماً و بدون ملاحظه میزان سرمای مورد نیاز تبخیر کرده و گرمای اطراف را به آن منتقل کنند. اما در مورد اواپراتورهای خشک داستان فرق می‌کند. اواپراتورها که معمولاً به آن‌ها اواپراتورهای انبساط مستقیم گفته می‌شود، برای بکارگیری مقدار خاصی از مبرد بسته به میزان بار وارد شده به آن‌ها طراحی شده‌اند. نحوه کار اواپراتورهای مستغرق(خیس) به این صورت است که مبرد در پوسته تبخیر شده و آب مورد استفاده برای سردسازی در درون لوله‌ها در حال گردش است و باعث نسبت بازدهی بیشتر انرژی می‌شود. زیرا در این حالت تفاوت دمای مبرد در حال جوشیدن داخل پوسته و آب سرد خروجی از لوله‌های سردسازی حدود دو درجه سانتیگراد است.
تفاوت شماتیک دو نوع از اواپراتور کولر گازی
اما در اواپراتورهای خشک یا همان انبساط مستقیم مبرد در داخل لوله‌ها و آب سرد درون پوسته جریان دارد. در یک اواپراتور انبساط مستقیم اختلاف دمای تبخیر مبرد و آب سرد خروجی حدود چهار تا پنج درجه سانتیگراد است. با این اوصاف در یک کمپرسور مشابه، در صورت یکسان بودن دمای آب خروجی، دمای تبخیر در سیستم مستغرق بالاتر از سیستم انبساط مستقیم است. در واحد اواپراتور از یک موتور جهت جریان یافتن هوا استفاده می‌شود. باعث می‌شود تا هوا بیشتر جریان یافته و حرارت آن ساده‌تر جذب شود.
- آموزش شیر انبساطی (گرمایی)
شیر انبساطی در اساس وظیفه دارد تا باعث افت فشار ناگهانی سیال در چرخه، پیش از ورود به اواپراتور شود. این قطعه در چرخه تبرید و تهویه مطبوع، میزان جریان مبرد به داخل اواپراتور و در نتیجه میزان گرم شدن جریان خروجی اواپراتور را تنظیم می‌کند. کنترل جریان مبرد به وسیله یک حباب انجام می‌شود. حباب که حباب حسگر نام دارد از یک گاز مشابه با مبرد از نظر خواص فیزیکی پر شده و این باعث می‌شود تا با افزایش دمای حباب، شیر باز شود. حباب با خط انتقال مبرد در تماس است و هنگام کاهش دمای خط انتقال فشار درون حباب هم کاهش پیدا می‌کند. فشار گاز حباب پشت یک فنر متصل به سوزن ورودی شیر انبساطی قرار دارد و کاهش آن باعث بیشتر باز شدن دیافراگرم ورودی شیر خواهد شد. این ساختار باعث ایجاد نوعی تعادل بین جریان ورودی و دمای خط انتقال تبرید خواهد شد. شیر انبساط گرمایی یک جز کلیدی از پمپاژ حرارت است.
- آموزش کمپرسور
چون انتقال گرما در یک سیستم تهویه مطبوع صرفاً توسط اختلاف دما بین منبع حرارت و سینک حرارتی انجام نمی‌شود، باید انرژی توسط یک عمل مکانیکی در سیستم برای مجبور کردن حرارت به جابجایی، مصرف شود. کمپرسور همان نقطه‌ای که مبرد گازی خارج شده از اواپراتور را فشرده کرده و سپس به سمت کندانسور راهی می‌کند. در این نقطه از چرخه مبرد گازی گرمای شدید جذب شده از محیط اتاق را حمل می‌کند. قلب کمپرسور ها تقریباً در سیستم تمام کولرهای گازی یک موتور الکتریکی است. کولرهای گازی کوچک که معمولاً تا ده (TON) ظرفیت دارند از کمپرسور های هرمتیک استفاده می‌کنند. در کمپرسور ها، هم کمپرسور و هم موتور آن در یک غشای یکپارچه فلزی قرار می‌گیرند. موتور و کمپرسور هر دو به صورت مستقیم بر یک محور سوار شده و هنگامی که القای الکتریکی در موتور الکتریکی عامل چرخش محور می‌شود، کمپرسور هم به صورت طبیعی شروع به فشرده کردن گاز درون فضای خود با چرخش دریافتی توسط محور خواهد کرد. در کمپرسور های نیمه هرمتیک امکان نشت گاز بشدت پایین است اما به علت پلمپ بودن اجزا در یک غشای فلزی، در صورت خرابی امکان تعمیر نیست. کولر گازی‌های بزرگ‌تر تا هفت و نیم (TON) از کمپرسور های نیمه هرمتیک استفاده می‌کنند.
- آموزش کندانسور
گاز داغ فشرده شده کمپرسور را ترک کرده و پس از سپری کردن یک مسیر به کندانسور وارد می‌شود. وظیفه کندانسور انتقال حرارت گاز به محیط بیرون و چگالش گاز است. کندانسور درواقع نقطه پایانی انتقال حرارت از اواپراتور به محیط بیرون است؛ جایی که گرمای مبرد به اتمسفر مبادله می‌شود. ظرفیت کندانسور باید برای دفع حرارت گرفته شده از اتاق . اضافه شده توسط کمپرسور کافی باشد تا اختلالی در سیستم ایجاد نشود. در بیشتر اسپلیت‌های تجاری و صنعتی کندانسور ها هواسرد هستند.
برای آموزش مباحث کامل نصب و تعمیرات کولر گازی در دوره آموزش نصب و تعمیرات کولر گازی آموزشگاه فنی سازان شرکت نمایید