قدرت پیشرانه و گشتاور چگونه محاسبه می شوند؟
در آگهی های مربوط به خودرو و در مقالاتی که برای معرفی مشخصات یک خودرو می نویسند معمولاً از قدرت پیشرانه و گشتاور نیز نامی می برند و این دو را با ارقامی نشان می دهند. احتمالاً شما هم جزو آن کسانی هستید که پیشاپیش می دانند که هر چه ارقام مربوط به این دو بیشتر باشد، خودروی مورد نظر از وضعیت بهتری برخوردار است. اما پرسشی که در اینجا می توان مطرح کرد این است که این دو را چگونه اندازه گیری می کنند و تفاوت شان در چیست؟
گویا آی تی – در علم فیزیک توان، یا همان قدرت موتور در خودرو، معادل نرخ انجام کار است. یک اسب بخار بنا به تعریف، توان لازم جهت به حرکت درآوردن ۵۵۰ پوند وزن، به مسافت یک فوت و در زمان یک ثانیه می باشد. قدرت پیشرانه در خودرو نیز چنین وضعیتی دارد و آن را با دینامومتر اندازه گیری می کند. دستگاه دینامومتر با وارد کردن نیرو در عکس جهت پیشرانه قدرتی که پیشرانه در برابر این نیرو از خود نشان می دهد را می سنجد. این قدرت، در واقع قدرت پیشرانه نیست بلکه گشتاور پیشرانه است و قدرت پیشرانه را از طریق همین گشتاور محاسبه می کنند. گشتاور یک پیشرانه در سرعت ها و دور موتورهای مختلف اندازه گیری می شود و سپس رقمی که برای گشتاور در دور موتوری مشخص به دست آمده را بر عدد ۵٫۲۵۲ تقسیم می کنند و این گونه قدرت پیشرانه را به دست می آورند.
اما همین قدرت پیشرانه نیز توسط انجمن مهندسین خودروساز به دو نوع تقسیم شده است: یک نوع قدرت پیشرانه ی ناخالص و نوعی دیگر قدرت پیشرانه ی خالص. قدرت پیشرانه ی ناخالص نتیجه ی تست پیشرانه در زمانی است که وزن اضافی پیشرانه برداشته شده و اندازه گیری قدرت خالص، که همان قدرتی باشد که در تبلیغات و معرفی مشخصات درج می شود، بر روی یک خودروی کامل صورت می گیرد.
البته، چنان که گفته شد، به سبب فرآیند پیچیده ی اندازه گیری قدرت پیشرانه معمولاً این قدرت را از طریق گشتاور محاسبه می کنند. گشتاور در علم فیزیک به نیروی چرخشی وارد بر جسم گفته می شود. این نیرو سبب چرخش و پیچش جسم حول یک محور می گردد. از آن جا که گشتاور به محض حرکت جسم به کار تبدیل می شود پس می توان گفت هر اندازه گشتاور پیشرانه بیشتر باشد، پیشرانه ی مورد نظر قابلیت انجام کار بیشتری خواهد داشت.