آشنایی با قابلیت های کاربردی و کمتر دیده شده در ویندوز ۱۰

ویندوز ۱۰ قابلیت ها و امکانات بیشماری دارد. اما برخی از این قابلیت ها به صورت آپشنال در نظر گرفته شده اند و کاربر قادر است در صورت تمایل آنها را فعال یا غیر فعال نماید.

بعضی از این امکانات برای شبکه های اینترنتی و شرکتی و سرورها هستند. اما بعضی از آن ها برای همگان مفید به نظر می رسد.

در این آموزش قصد داریم به معرفی این قابلیت ها و نحوه ی فعال و غیرفعال سازی آنها اشاره نماییم با گویا آی تی همراه باشید

پیش از شروع اشاره به دو نکته ضروری به نظر می رسد: اول اینکه تمامی این امکانات در هر صورت بر روی هارد شما وجود دارند و از آن فضا اشغال خواهند نمود، چه شما آنها را فعال کرده باشید و چه غیر فعال!

دوم اینکه هرگز همه ی این امکانات را با هم فعال نکنید. انجام این کار می تواند باعث بروز مشکلات شدید امنیتی و همچنین افت بسیار زیاد سیستم شما شوند از این رو تنها به فعال نمودن قابلیت های مورد استفاده خود اکتفا کنید.

نحوه دسترسی به امکانات اختیاری  ویندوز ۱۰ و روش فعال و غیر فعال نمودن آن ها

مدیریت این قابلیت ها جایگاهی در بخش تنظیمات جدید ویندوز ۱۰ ندارد و شما برای دسترسی به آن ها لازم است به کنترل پنل و کادر قدیمی Windows Features مراجعه نمایید.

در تنظیمات این بخش به شما امکان فعال سازی بخش هایی چون ابزار مجازی ‎سازی مایکروسافت (Hyper-V)، وب‎ سرور سرویس‎ های اطلاعات اینترنت (IIS) و سایر سرورها و زیر سیستم ویندوز برای لینوکس داده می شود.

همچنین قادر خواهید بود با کمک این بخش به غیر فعال سازی برخی قابلیت ها بپردازید. به عنوان مثال شما در این بخش می توانید اینترنت اکسپلرر را غیر فعال نمایید. تا این مرورگر تقریبا بی کاربرد و دست و پا گیر از ویندوز شما مخفی شود. البته باید اشاره نمود، این که دقیقا چه قابلیت هایی در این بخش برای شما وجود داشته باشد تا حد زیادی به نسخه ویندوز ۱۰ نصب شده بر روی سیستم شما دارد و آیتم های این بخش برای همه یکسان نخواهد بود.

برای باز نمودن کنترل پنل دو روش وجود دارد. اول، استفاده از منوی استارت و به روش معمول. دوم، با استفاده از کلید های ترکیبی ویندوز + X از منوی ظاهر شده  “کنترل پنل” را انتخاب کنید.

در این بخش با انتخاب گزینه  “Programs” و سپس زیر بخش  Programs and Features می توانید به قابلیت های اضافی ویندوز دسترسی یافته و آن ها را فعال و یا غیر فعال نمایید.

برای دسترسی به این پنجره یک روش ساده تر نیز وجود دارد و آن باز کردن منوی استارت و تایپ عبارت “optionalfeatures ” و سپس فشردن اینتر و همچنین با باز نمودن پنجره Run  و سپس تایپ عبارت ” optionalfeatures” و فشردن کلید اینتر قادر به دسترسی به پنجره فوق خواهید بود.

با باز شدن پنجره Windows Features  لیست قابلیت های مختلف ویندوز در برابر شما آشکار خواهد شد. همانطور که واضح است قابلیتهایی که در مربع سمت چپ خود دارای علامت هستند، فعال می باشند و قابلیت هایی که دارای مربع خالی می باشند در حال حاضر غیر فعال هستند.
همچنین در صورتی که قابلیت مورد نظر شما در مربع خود دارای یک مربع توپر مشکی رنگ است، به این معناست که دارای زیر بخش هایی است که بعضی از آنها فعال و بعضی دیگر غیر فعال هستند.

پس از انجام تغییرات مورد نظر روی گزینه “ok” کلیک نمایید و تغییراات بر روی ویندوز شما اعمال خواهند شد. توجه نمایید که با توجه به گزینه هایی که اقدام به تغییر آنها نموده اید ممکن است برای اعمال تنظیمات سیستم ریبوت گردد.

لازم است بدانید که اجرای این تغییرات هیچ نیازی به آنلاین بودن سیستم شما ندارد و تمامی آنها به صورت آفلاین و با توجه به اطلاعات موجود بر روی هارد دیسک شما انجام خواهد پذیرفت پس نگران اتصال اینترنت خود نباشید.

حال که با روش فعال و غیرفعال سازی این تنظیمات آشنا شدید، لازم می دانیم تا به معرفی هریک از قابلیتهای تعبیه شده در این لیست بپردازیم و همچنین برایتان روشن کنیم که کدام یک از این قابلیت ها می تواند برای شما مفید باشد و کدام یک بی استفاده خواهد بود.

همانطور که پیشتر اشاره نمودیم بسته به نوع نسخه ویندوزتان قابلیت های موجود در این لیست متفاوت خواهد بود از این رو ما به بررسی نسخه  حرفه ای ویندوز ۱۰ می پردازیم که قابلیت های بیشتر و جذاب تری را در خود گنجانده است.
توجه داشته باشید که در صورتی که به قابلیتی چون سرور مجازی‎ سازی Hyper-Vدارید لازم است نسخه حرفه را ویندوز ۱۰ را نصب نمایید همچنین بایستی بدانید که نسخه خانگی ویندوز ۱۰ قابلیت های به مراتب کمتر از سایر نسخه ها را داراست. همچنین نسخه های شرکتی امکانات بیشتری را به شما ارائه خواهند داد.

• NET Framework 3.5. : در صورت فعال بودن این گزینه شما به سیستم خود اجازه خواهید داد تا در صورت نصب اپلیکیشنی که نیاز به سرویس های .NET دارد، به صورت خودکار سرویس مورد نظر خود را نصب نماید. این گزینه شامل .NET 2.0 و ۰ خواهد بود.
• سرویس‎ های پیشرفته‎ ی .NET Framework 4.6 : با فعال سازی این قابلیت نیز شما به سرویس هایی که نیازمند این فریم ورک هستند اجازه نصب و دسترسی خودکار خواهید داد. لازم است بدانید این ۲ سرویس برای نرم افزارهایی که به آن نیاز دارند ضروری است.
• Active Directory Lightweight Directory Services: این ویژگی قادر به ایجاد یک سرور LDAP (پروتکل سبک دسترسی به دایرکتوری‎) می باشد. به کمک این ویژگی شما قادر خواهید بود یک دایرکتوری تعیین هویت را به صورت یک سرویس ویندوزی بر روی شبکه داخلی خود ایجاد نمایید. این قابلیت می تواند یک جایگزین کارآمد و سبک برای سرور اکتیو دایرکتوری نسخه‎ ی کامل باشد که تنها برای شبکه های تجاری بسیار خاص مفید خواهد بود و برای شما کاربردی ندارد.
• Embedded Shell Launcher : استفاده از این قابلیت تنها به منظور بهره گیری از پوسته exe ویندوز ۱۰ و بر پایه حالت کیوسک توصیه می شود.
• Hyper: این قابلیت به شما اجازه خواهد داد تا درون شبکه و یا پلتفرم خود یک کامپیوتر مجازی دیگر با سیستم عاملی مجزا ایجاد نمایید و آن را مدیریت کنید. این قابلیت شامل پلت ‎فرم و سرویس‎ های مربوطه و ابزار گرافیکی مدیریت Hyper-V به منظور ایجاد، مدیریت و استفاده از سرورهای مجازی می‎ شود.
• اینترنت اکسپلورر ۱۱: در صورتی که شما نیز از کاربران منتقد مرورگر موروثی مایکروسافت هستید خواهید توانست آن را به وسیله این قابلیت از ویندوز خود مخفی نمایید.
• Internet Information Services (خدمات اطلاعات اینترنت): این قابلیت امکان فعال سازی سرورهای FTP  و IIS وب مایکروسافت و ابزار های مدیریتی آن را در اختیارتان قرار خواهد داد.
• Internet Information Services Hostable Web Core (هسته وب قابل میزبانی): این ابزار به کامپیوتر شما مجوز استفاده از سرور IIS را برای میزبانی وب سرور در اپلیکیشن های مورد نیاز می دهد. تنها زمانی نیاز به فعال سازی این سرویس دارید که یکی از اپلیکیشن هایی که اجرا می کنید این قابلیت را نیاز داشته باشد.
• Isolated User Mode(حالت کاربر ایزوله): این یکی از قابلیت های جدید ایجاد شده در ویندوز ۱۰ است. قابلیتی که به برنامه ها اجازه می دهد در محیطی امن اجرا گردند. در صورتی که در برنامه نویسی اپلیکیشن ها این مورد لحاظ شده باشد برنامه به شما درخواست درسترسی به این بخش را خواهد داد. پس در غیر این صورت شما نیازی به فعال سازی آن ندارید.
• DirectPlay  : با فعال سازی این قابلیت شما در زمان استفاده از بازی های تحت شبکه و چند نفره به سیستم خود اجازه می دهید که Legacy Components که قسمتی از دایرکت ایکس (DirectX) است را به صورت خودکار فعال نماید.
• Media Features (ویندوز مدیا پلیر) : همانند اینترنت اکسپلورر که مرورگر موروثی و بی کاربرد مایکروسافت است. مدیا پلیر هم پلیر تقریبا بی استفاده ای است که در تمامی نسخه های ویندوز قرار می گیرد و کمترین استفاده را داراست. در صورت تمایل می توانید از این بخش اقدام به غیر فعال سازی این سرویس نمایید.
• سرور Message Queue مایکروسافت (MSMO) : این ویژگی که یکی از سرویس های قدیمی مایکروسافت به  حساب می آید به کامپوتر شما مجوز می دهد تا در صورت دارا بودن یک اپلیکیشن تجاری که به صورت خصوصی به این قابلیت نیاز دارد، از آن بهره مند گردد. این قابلیت با ایجاد یک صف ارتباطی باعث می شود تا پیام هایی که از طریق سیستم شما ارسال می شوند با تاخیر کوچکی ارسال گردند. بنابراین در صورتی که از اپلیکیشن های تجاری استفاده نمی کنید نیازی هم به این قابلیت نخواهید داشت.
• Microsoft Print to PDF :این قابلیت یکی از ویژگی های مفید ویندوز ۱۰ است اما در صورتی که تمایل داشته باشید می توانید پرینتر پی دی اف ویندوز ۱۰ را از این بخش خاموش نمایید.

• MultiPoint Connector : در صورتی که یک شبکه شرکتی دارید ممکن است با درخواست فعال سازی این قابلیت مواجه شوید. این قابلیت به سیستم شما امکان می دهد تا توسط اپلیکیشن ‎های داشبورد و مدیریت مولتی‎ پوینت مورد نظارت و مدیریت قرار گیرد.
• Print and Document Servicesخدمات اسناد و پرینتر : این بخش به شما دسترسی های خاصی انند استفاده از پرینتر، اسکنر و فکس را تحت شبکه خواهد داد. همچنین به وسیله این قابلیت شما قادر به استفاده از پروتکل های پرینت شبکه ‎ی LPR و LPD خواهید بود. بنابراین تنها در صورتی نیاز به این قابلیت ها دارید که قصد دارید امکاناتی چون پرینتر، فکس و اسکنر را تحت شبکه به اشتراک بگذارید و آن را مدیریت کنید.
• RAS Connection Manager Administration Kit: به کمک این قابلیت قادر خواهید بود پروفایل هایی سفارشی را از راه دور برای وی پی ان ها ایجاد نمایید.
• Remote Differential Compression API Support : این ویژگی با بهره گیری از یک الگوریتم سریع قادر به مقایسه فایل های همگام سازی شده می باشد. بنابراین تنها زمانی به آن احتیاج دارید که یک اپلیکیشن به شما درخواست استفاده از آن را داده باشد.
• RIP Listener : این قابلیت، یکی دیگر از ویژگی هایی است که برای شبکه های شرکتی مفید است. با فعال بودن این ویژگی اعلانات پروتکل اطلاعات مسیریابی (روتینگ) فرستاده شده توسط روترها شنیده و مدیریت خواهند شد. این قابلیت در زمانی ضروری است که روتر تحت مالکیت شما از پروتکل RIPv1 پشتیبانی کند.
• Simple Network Management Protocol(پروتکل مدیریت ساده ی شبکه ) : این ویژگی که با یکی از پروتکل های قدیمی به منظور مدیریت روترها، سوئیچ‎ها و سایر دستگاه‎های شبکه همکاری می کند تنها زمانی باید فعال باشد که شما در حال استفاده از این پروتکل بر روی شبکه خود باشید.
• Simple TCPIP Services (سرویس ساده TCPIP) : این قابلیت امکان فعال سازی برخی ویزگی های موجود در شبکه را فعال می سازد به عنوان مثال سرویس “اکو” پتانسیل مفید بودن برای عیب ‎یابی شبکه‎ ای در بعضی از شبکه‎ های تجاری را دارد، ولی در غیر این ‎صورت این قابلیت ‎ها مفید نخواهند بود.
• SMB 1.0/CIFS File Sharing Support  (پشتیبانی از به اشتراک گذاری فایل SMB 1.0/CIFS) : این قابلیت به شما امکان می دهد که درون شبکه خود اقدام به اشتراک گذاری پرینتر با سیستم هایی با سیستم عامل هایی بسیار قدیمی تر باشید. به عنوان مثال ویندوز NT 4.0، ویندوز Xp و ویندوز سرور ۲۰۰۳سیستم ‎عامل‎ های مک و لینوکس نیز ممکن است نیاز به استفاده از پروتکل قدیمی ‎تر SMB به منظور به اشتراک‎ گذاری پرینتر و فایل نیاز داشته باشند.
• Telnet Client (کلاینت تل نت): با کمک این قابلیت شما قادر به ایجاد یک خط فرمان تل نت خواهید بود که به شما امکان مدیریت از راه دور با استفاده از اینترفیس خط فرمان کامپیوترها و دستگاه‎ های دارای یک سرور تل ‎نت را می دهد. این پروتکل یکی از قدیمی ترین پرتکل های موجود است که امنیت مناسبی را دارا نمی باشد و استفاده از آن در شبکه به هیچ وجه توصیه نمی شود. ولی در زمان اتصال به یک دستگاه بسیار قدیمی، پروتکل مفیدی به نظر می رسد.
• TFTP Client(کلاینت TFTP): این قابلیت یک فرمان tftp فراهم می‎ کند که به شما اجازه می ‎دهد فایل‎ ها را به کامپیوترها و دستگاه‎ هایی که از پروتکل انتقال فایل جزئی (Trivial File Transfer Protocol) استفاده می ‎کنند، انتقال دهید. TFTP پروتکلی قدیمی و غیر امن است و شما از آن نیز نباید استفاده کنید. ولی نظیر مورد قبل ممکن است در بعضی از موارد مفید باشد.
• Windows Identity Foundation 3 : برخی از اپلیکیشن های قدیمی مبتنی بر .NET ممکن است هنوز به بهره مندی از این سرویس نیازمند باشد. با توجه به ایجاد یک هویت جدید توسط .NET 4 ممکن است در زمان اجرای نرم افزار های قدیمی تر با در خواست فعال سازی این قابلیت مواجه شوید. در غیر این صورت به آن نیازی نخواهید داشت.
• Windows PowerShell 2: این قابلیت یک محیط اسکریپتی بسیار امن تر و مطمعن تر به نسب سرویس نسبتا قدیمی CommandPrompt در اختیار شما قرار می دهد. این سرویس به صورت خودکار فعال بوده، در صورت تمایل می توانید آن را حذف کنید.

• Windows Process Activation Service (سرویس فعال سازی فرآیند ویندوز) : این سرویس وب سرور خدمات اطلاعات اینترنت را فعال می کند. در صورتی به آن نیاز خواهید داشت که یک اپلیکیشن سروری را اجرا نموده باشد.
• Windows Subsystem for Linux(زیر سیستم ویندوز برای لینوکس): با فعال سازی این قابلیت شما قادر خواهید بود سیستم پوسته‎ ی Ubuntu Bash را فعال نموده و اپلیکیشن های تحت لینوکس را در قالب ویندوز ۱۰ اجرا نمایید.
• Windows TIFF iFilter : به کمک این قابلیت شما خواهید توانست سیستم نمایه سازی ویندوز را به منظور آنالیز فایل ‎های TIFF و انجام تشخیص نوری کاراکتر (OCR) را فعال نمایید. این قابلیت به دلیل فشار بسیاری که به پردازنده وارد می کند به صورت اتوماتیک فعال نیست. تنها در صورتی نیاز به فعال سازی این قابلیت دارید که استفاده زیادی از فایل‎های TIFF دارید و به مراتب از اسنادی با این فرمت استفاده می کنید.  این قابلیت به صورت بالقوه می‎ تواند یک قابلیت مفید باشد که به شما اجازه‎ ی جستجوی ساده ‎تر آن اسناد اسکن شده را می‎ دهد.
• Work Folders Client : با استفاده از این قابلیت شما می توانید پوشه های شرکتی را با کامپیوتر خود به اشتراک بگذارید.
• XPS Service: از ویندوز ویستا به بعد امکان پرینت فایل های XPS  در قابلیت های ویندوز گنجانده شد. این قابلیت که هرگز نتوانست محبوبیت پیدا کند در ویندوز ۱۰ هم وجود دارد. به جای بهره مندی از این قابلیت بهتر است از قابلیت پرینت پی دی اف استفاده نمایید. در صورتی که قصد غیر فعال سازی این قابلیت را دارید علاوه بر این روش می توانید از پنجره‎ ی Devices & Printers روی پرینتر XPS کلیک راست کنید و گزینه ‎ی “Remove  Device”  را انتخاب کنید.

در انتها نیاز است توجه نمایید که کاربران معمولی تقریبا نیازی به استفاده از این پنجره ندارند و ویندوز به صورت اتوماتیک قابلیت های مورد نیاز خود در زمان های لازم فعال می نماید. اما گاهی بد نیست جای برخی از این قابلیت ها را بدانید.

منبع: howtogeek