کشف علت خاص بودن صدای ناقوس برج بیگ بن لندن
چه چیز باعث شده که طنین صدای ساعت Big Ben در لندن خاص شود؟ پژوهشگران دانشگاه ”لایسستر“ انگلستان با ایجاد یک نقشه‌ی لرزش از این ناقوس بزرگ و مشهور، دلیل این مساله را کشف کنند. بی‌بی‌سی هزینه‌‌های مالی این پژوهش را عهده‌دار شد. در این پژوهش برای اولین بار از اشعه‌های لیزر برای تهیه‌ی نقشه‌ی دقیق تولید صدا توسط این ناقوس استفاده شد. نتایج این بررسی در قالب یک فیلم مستند هفته‌ی گذشته از این شبکه پخش شد.
گویا آی تی – ابتدا دسترسی اختصاصی به برجی که ناقوس بیگ بن در آن قرار داد برای تیم مرکز ارزیابی علوم دینامیک ساختاری پیشرفته‌‌ی (ASDEC) دانشگاه ایجاد شد؛ بعد از این تیم مذکور در ساعات ۹، ۱۰، ۱۱ صبح و همچنین ۱۲ ظهر اقدام به ارزیابی صدای ناقوس کرد. زمانی که ناقوس در حال تکان خوردن و ایجاد صدا بود تیم دانشگاه از تکنیک لرزش سنج لیزری داپلر برای بررسی آن استفاده کرد؛ این تکنیک بدون نیاز به تماس با شئی مورد نظر و تنها با تاباندن اشعه‌های لیزر به آن اقدام به ایجاد نقشه‌ی لرزش از سطوح فلزی می‌کند. مرکز ASDEC می‌گوید با به کارگیری این تکنیک موفق به ثبت جزئیاتی بی‌نظیر از صدای ناقوس در دقیق‌‌ترین حالت ممکن شده‌اند.
در این زمینه «مارتین کاکریل» یکی از متخصصان فنی دپارتمان مهندسی دانشگاه لایسستر این طور توضیح می‌دهد: ”بسیاری از لرزش‌ها و ارتعاشات در بدنه‌ی فلزی بیگ‌بن آن چنان ناچیز بودند که با چشم غیرمسلح امکان مشاهده‌ی آنها وجود نداشت؛ اما ما با استفاده از لیزرها موفق به ایجاد نقشه‌ی دقیقی از آنها شدیم. البته ارزیابی ما محدود به یک یا دو نقطه‌ی خاص از بدنه‌ی فلزی ناقوس نشد و بلکه موفق به بررسی ۵۰۰ نقطه از سطح آن شدیم. همه‌ی اینها به لطف استفاده از فناوری جدید میسر شده است.“
ارزیابی‌های لیزری نشان می‌دهد به خاطر ضخامت بدنه‌ی فلزی بیگ بن که باعث شده این ناقوس در مقایسه با سایر ناقوس‌هایی که اندازه‌ی یکسانی دارند وزن بیشتری داشته باشد، این امر منجر به افزایش غیرمنتظره‌ی تن صدا برای قُطر آن و تولید دسته‌ای از ارتعاشات یا الگوهای صوتی مختلفی می‌‌شود که فرکانس و شدت آنها با توجه به پروفیل استفاده شده در ساخت بدنه‌ی بیگ بل تغییر می‌کند.
این ناقوس که قبلا با عنوان بل بزرگ از آن نام برده می‌شده با آهنگ خود در ساعاتی خاص به صدا در آمده و حس خاصی به منطقه‌ی وست‌مینستر در بخش مرکزی لندن می‌بخشد؛ ضمنا در ساعاتی که خلوت است صدای آن در قسمت غربی ریچموند هم به گوش می‌رسد.
پروسه‌ی ساخت این ناقوس بزرگ برنزی در سال ۱۸۵۸ به پایان رسید و آهنگ خاص آن ناشی از ترکی است که در زمان به صدا در آمدن آن در بار اول ایجاد شد و البته هرگز تعمیر هم نشد. در مورد نامگذاری این ناقوس روایت‌های مختلفی وجود دارد و یکی از آنها که ظاهرا از بقیه درست‌تر به نظر می‌رسد این است که: «سر بنجامین هال» مهندس ساختمان و سیاستمدار ولزی اصرار بسیار زیادی در انتخاب نامی مناسب برای ناقوس به پارلمان انگلستان می‌کرد و این امر موجب شد یکی از اعضای پارلمان در نهایت عصبانیت پیشنهاد داد که بهتر است نامگذاری آن را به بعد از مرگ وی (بنجامین هال) موکول کنند. این ناقوس ۱۳٫۵ تن وزن داشته، ارتفاع آن ۲٫۷۴ متر است و توسط یک میله‌ی ۲۰۰ کیلویی که در آن تعبیه شده به صدا در می‌آید. برجی که ناقوس در آن قرار گرفته فاقد آسانسور بوده و از این رو دسترسی به آن بسیار دشوار است.
کاکریل: ”مسائل فنی را که کنار بگذاریم یکی از دشوارترین بخش‌های پروژه حمل تجهیزات به بالای برج بعد از پشت سر گذاشتن ۳۳۴ پله‌ی مدور برای رسیدن به ناقوس بود. بعد از این راه‌اندازی تجهیزات تا قبل از به صدا درآمدن اولین آهنگ ناقوس کار نفس‌گیر دیگری بود که باید به سرعت انجام می‌شد.“
مستند بی‌بی‌سی با نام ”امواج صوتی: سمفونی فیزیک“ در تاریخ دوم مارس از شبکه‌ی BBC4 پخش شد.