آموزش شناسایی و رفع مشکل بدافزار در اندروید
اولین شایعاتی که همیشه در مورد اندروید به گوش می رسید این بود که این دستگاه های اندرویدی اصلا ویروسی نمی شوند و هیچ وقت مشکل امنیتی برای شان رخ نخواهد داد. اما این فقط یک آرزو بود! از آنجا که محبوبیت اندروید بسیار است مستعد این نیز هست که حالا مورد هجوم کسانی قرار بگیرد که از این قضیه نفع می برند. در این مطلب قصد داریم به شما بیاموزیم که چطور متوجه شویم که بدافزار در اندروید شما وجود دارد و چطور می توانیم گوشی را از بدافزار ها پاکسازی کنیم.
Malware یا بدافزارها چه هستند
Malware یا بدافزارها در حقیقت برنامه هایی هستند که عمدا ساخته و طراحی می شوند تا به وسیله آن به دستگاه اندرویدی شما آسیب وارد کنند. این آسیب ها شامل:
- اختلالات نرم افزاری
- اختلالات سخت افزاری
- دسترسی غیر مجاز به محتویات دستگاه اندرویدی
- آسیب های نرم افزاری
- سرقت اطلاعات روی گوشی
- ردیابی گوشی
- فوران تبلیغاتی
می شوند.
Malware یا بدافزارها در اندروید چطور پدید می آیند
اینکه Malware یا بدافزارها در اندروید چطور وارد می شوند می توان نظرات مختلفی داد. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این بد افزارها به صورت یک نرم افزار توسط خود شما نصب می شوند
- اپلیکیشن های آلوده آنها را به گوشی شما منتقل می کنند
- وب سایت های آلوده محل انتقال این بدافزارها در اندروید می شوند
- اتچمنت های ایمیل ها نیز می توانند حاوی Malware یا بدافزارها باشند.
به همین دلیل است که توصیه می شود از وب سایت های غیر معتبر اپلیکیشن دانلود نکنید و حتی ایمیل های افراد ناشناس را با دقت باز کنید.
نشانه های وجود بدافزار در اندروید چیست
خوشبختانه دلایل شایعی وجود دارد که می توانید به کمک آن متوجه شوید که در اندروید شما بدافزار وارد شده و در حال عمل کردن است. در این باره در ادامه توضیح داده ایم:
تخلیه مداوم باتری
اگر مدتی است که بدون هیچ دلیلی متوجه این هستید که اندروید شما سریع باتری خالی می کند این می تواند بدین معنی باشد که گوشی شما مورد هجوم بدافزارها قرار گرفته اند و به برنامه های مخرب آلوده شده است.
از آنجا که برنامه های مخرب در پس زمینه عمل می کنند به عنوان یک باتری خور قوی عمل می کنند. معمولا اپلیکیشن هایی که در پس زمینه کار می کنند حتی در زمانی که شما از گوشی موبایل خود نیز استفاده نمی کنید باتری را تخلیه می کنند.
نمودار تخلیه باتری و دقت در این نمودار برای ساعاتی که از گوشی تان استفاده نمی کرده اید می تواند گواهی بر این قضیه باشد.
عملکرد آهسته و ضعیف گوشی
اگر احساس می کنید گوشی موبایل تان اخیرا کند عمل می کند، کرش می کند یا گیر می کند یا به شتاب گذشته سرویس دهی نمی کند این می تواند نشانه ای از وجود بدافزار در اندروید باشد. البته اگر نرم افزارهای زیادی دارید که در پس زمینه کار می کنند یا اینکه اگر گوشی تان قدیمی است شکی نیست که باید عملکرد ضعیفی از گوشی انتظار داشته باشید اما احتمال بدافزار در اندروید نیز پذیرفته است.
اگر تغییراتی که در ابتدا گفته شد مدتی است روی گوشی شما اعمال می شود که قبلا اینگونه نبود ترجیح می دهیم کمی به وجود بدافزار در اندروید مضنون شویم.
گرم شدن بیش از حد گوشی
این طبیعی است که وقتی استفاده شدید و سنگین از گوشی داریم (مثلا وقتی برنامه های سنگین و پردازش های بزرگ با آن انجام می دهیم) گوشی گرم شود. اما اگر گوشی شما در حالت معمولی زیاد داغ می شود باید به وجود بدافزار در اندروید بدبین شویم. از آنجا که استفاده از باتری گاهی تولید گرما به همراه دارد احتمال می دهیم که برنامه های مخرب در پس زمینه اجرا و در حال استفاده از باتری و سایر منابع سیستم اندرویدی باشند و بدین ترتیب منجر به گرم شدن گوشی شوند. بنابراین بررسی های بعدی نیاز است.
بیشتر بخوانید: چطور تهدیدات جعلی امنیتی را شناسایی کنیم؟
نصب شدن برنامه های ناخواسته
گاهی اوقات وقتی روی گوشی خود در حال پرسه زدن هستیم متوجه می شویم که نرم افزارهایی روی گوشی هستند که هرگز خودمان آن ها را نصب نکرده ایم. معمولا این بدافزار ها از طریق مارکت های اندرویدی و یا وب سایت ها یا نرم افزارهای غیرقانونی روی گوشی منتقل می شوند. مثلا اگر یک برنامه را از سایتی که اعتبار خاصی ندارد دانلود کنید بدون این که از شما اجازه بگیرد نرم افزار دیگری نیز همراه با برنامه مورد نظر به گوشی شما منتقل می کند. شاید این برنامه ها به عنوان برنامه های کمکی نصب شوند اما جز تخریب هدف دیگری ندارند.
به هر حال باید به فرآیند زندگی دیجیتالی تان توجه کنید چرا که ممکن است عادت به باز کردن و دانلود محتویات ایمیل ها نیز منجر به این شود که شاهد انتقال بدافزار در اندروید باشید.
پاپ آپها، تبلیغات ناخواسته و تغییر مسیر
اگر مدتی است که در گوشی تان شاهد تبلیغات تصادفی هستید که نمی دانید از کجا می آیند یا این که اگر لابه لای کار کردن با گوشی شاهد پنجره هایی بازشونده هستید که شما را معطل تبلیغات می کنند یا از شما می خواهند که کاری کنید (کلیک یا پر کردن فرم یا نظیر آن) این ها می توانند نشانه وجود بدافزار در اندروید باشد.
برنامه های مخرب تبلیغی معمولا به صورت Adware به صورت حرفه ای شناسایی می شوند. این برنامه ها بدین ترتیب برای توسعه دهندگان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درآمد زایی می کنند. سعی کنید روی این نوتیفی ها هیچ گونه کلیکی نکنید و برنامه های حاوی این تبلیغات را از گوشی خود حذف کنید.
گاهی اوقات نیز هنگام کار کردن با مرورگر شاهد مشاهده ی صفحاتی هستید که هرگز آن ها را در خواست نکرده اید. این ها می توانند همه نشانه هایی از وجود بدافزارها در گوشی موبایل تان باشد.
افزایش مصرف ترافیک بدون دلیل
هرکس عادت مصرفی خود در فضای مجازی را می داند. مثلا اگر شما ۱۰ گیگابایت اینترنت را در ۲۰ روز مصرف می کردید، حالا وضعیت تغییر کرده و معمولا با همان روال قبلی حدود ۱۰ روز بیشتر طول نمی کشد که این ۲۰ گیگابایت را مصرف کرده اید! بنابراین جای تامل دارد که چرا انقدر زود باید این میزان ترافیک و دیتا مصرف شود؟ این ها می توانند نشانه ای از وجود نرم افزارهای مخرب در سیستم اندرویدی شما باشند.
برنامه های مخربی که حاوی بدافزارها در اندروید هستند در پس زمینه گاهی اقدام به دانلود های مکرر می کنند و این می تواند حجم دیتای مصرفی تان را به شدت بالا ببرد. معمولا کاربران وای فای این قضیه را دیر مطلع می شوند اما کسانی که از ترافیک دیتای همراه استفاده می کنند بهتر و سریع تر مطلع از وجود بدافزار در اندروید می شوند.
چگونه بدافزار در اندروید را شناسایی و حذف کنیم
اگر با مطالعه این لیست گوشی اندرویدی شما نیز کاندید وجود بدافزارها است جای نگرانی نیست. با کمک ادامه این راهنما می توانید از این بابت مطمین شوید و پاکسازی های لازم را انجام دهید.
حالت Safe Mode را روشن کنید
Safe Mode حالتی در دستگاه اندروید است که تمام اپلیکیشن های نصب شده روی گوشی را غیر فعال می کند و عملکرد خالص گوشی را نمایش می دهد. Safe Mode را روی گوشی فعال کنید و مدتی با آن کار کنید تا موضوعاتی که شما را مشکوک کرده اند مورد بررسی قرار دهید. به عنوان مثال اگر مشکل تخلیه باتری گوشی شما به خاطر وجود بدافزار در اندروید باشد، در حالت Safe Mode این بدافزارها دیگر کار نمی کنند و می توانید مطمین شوید که هنوز تخلیه باتری ادامه دارد یا نه!
اگر ادامه دارد احتمالا مشکل سخت افزاری است و یا مشکل از خود سیستم اندروید است.
برای فعال کردن حالت امن یا Safe Mode برای هر گوشی اندرویدی شیوه متفاوتی وجود دارد که توصیه می کنیم برای این مساله این مطلب را بخوانید و عمل کنید.
در حالت امن برنامه هایی که روی گوشی شما نصب شده اند به حالت خاکستری رنگ نمایش داده می شوند که برای شناسایی و منفعل شدن این برنامه ها است. اگر متوجه شدید که مشکل از برنامه های نصب شده است این نرم افزارهای خاکستری رنگ را شناسایی کنید و بعد از روشن کردن گوشی در حالت معمولی آن ها را حذف نصب کنید.
بهترین برنامه شناسایی بدافزار در اندروید
بهترین شیوه مراقبت از گوشی های اندرویدی استفاده از ابزارهای امنیتی و آنتی ویروس های معتبر است. به کمک ابزارهای امنیتی می توان بدافزارها و نرم افزارهای آلوده را شناسایی کرد. خود آنتی ویروس ها بعضا دارای ابزاری هستند که این قسمت های آلوده را از نرم افزار ها بعد از شناسایی حذف می کنند.
بهترین نرم افزارهای امنیتی و آنتی ویروس هایی که می توان در حال حاضر روی گوشی با خیال راحت نصب کرد شامل Avast Mobile Security، Norton Mobile Security و Bitdefender می شوند. هر کدام از این گزینه ها امتیازات خاص خود را دارند. توصیه می کنیم که این برنامه ها را از مارکت های اندرویدی امن یا سایت های اختصاصی شرکت خودشان دانلود کنید.
چطور مانع ورود بدافزار در اندروید شویم
همیشه اقدامات پیشگیرانه بهتر و راحت تر از مقابله با تاثیرات منفی اتفاقات روی گوشی اندرویدی و به طور کلی در فضای دیجیتال است. اولین گزینه ای که توصیه می کنیم این است که بدانید از کجا باید فایل دانلود کنید! فروشگاه های امن مثل گوگل پلی دارای ابزارهای سخت گیرانه ای هستند که وجود بدافزارها را بررسی می کنند و در صورت آلوده بودن هرگز اجازه نصب به روی گوشی شما صادر نمی کنند حتی اگر خودتان راضی باشید!
- شاید اپلیکیشن هایی که از سایت های مختلف دانلود می کنید در ابتدا امن به نظر برسند و از سپر امنیتی برخی گوشی ها مثل گوشی های شیائومی رد بشوند اما ممکن است در ادامه اپدیت ها و نظیر این برنامه ها آلوده شوند.
- نکته دوم این است که هنگام نصب اپلیکیشن ها به مجوزهای برنامه توجه کنید!
مثلا اگر شما در حال نصب برنامه چراغ قوه هستید اما از شما می خواهد که به مخاطبین تان دسترسی داشته باشد همین حالا عملیات نصب را قطع کنید! چرا که نصب چراغ قوه و استفاده از آن هیچ ارتباطی به لیست مخاطبین ندارد! بنابراین احتمال باید داد که قضیه مشکوکی در میان است.
- داشتن لایه های دفاعی روی گوشی کمک می کند که از عدم نصب برنامه های مخرب مطمین شوید بنابراین روی گوشی حتما آنتی ویروس نصب کنید.
- هرگونه کلیک کردن روی پاپ آپها، لینک ها و اتچمنت های ایمیل ها جدا خودداری کنید چرا که احتمال حاوی بدافزار بودن این گزینه ها بسیار بسیار است.
آیا در این باره تجربه ای دارید که به سود خوانندگان گویا آی تی باشد؟ لطفا تجربیات مفید خود را در بخش نظرات بنویسید.
منبع کمکی: shutterstock2 | shutterstock.com| HTG