پنج راهکار برای کم کردن سر و صدای فن لپ تاپ
علی رغم جذابیت تبلت ها و ارزان بودن هزینه تهیه کامپیوترهای رومیزی، لپتاپ ها همچنان محبوب ترین گزینه کاربران هستند. برای انجام بسیاری از کارها هستند. زمانی که صحبت از انجام کارها میشود اکثر ما بهترین گزینه را یک لپتاپ قدرتمند میدانیم.البته طراحی فشرده و استفاده از باتریهایی با ظرفیت بالا باعث تولید گرمای زیادی توسط لپ تاپ ها شده که هنوز راه حل مناسبی برای برطرف کردن آن پیدا نشده است. پس همان طور که میبینید قابلیت حمل و نقل آسان لپ تاپ ها بی هزینه هم نبوده است.در این مطلب راهکارهایی برای کمتر کار کردن فن ها را بررسی خواهیم کرد.
گویا آی تی – لپ تاپ ها، تبلت های هیبریدی و برخی از کنسول های دستی بازی تنها به یک دلیل به فن مجهز می شوند: دفع گرما از طریق به گردش درآوردن هوا. در اکثر اوقات فن ها بدون دلیل به کار نمی افتند و فعالیت آنها احتمالا به خاطر افزایش فشار روی سخت افزارها به خاطر انجام پردازش های سنگین نرم افزارها یا بازی هاست. حتی لپ تاپ پیشرفته و گران قیمتی مثل MacBook Pro زمانی که در حال انجام پردازش های سنگین است سر و صدایی شبیه بلند شدن پهپادها دارد.
اگر محیط اطرف گرم باشد لپ تاپ شما برای دفع گرما باید با شدت عمل بیشتری فعالیت کند که این امر خود به خود به معنی تولید صدای بیشتر توسط فن هاست. اگر منافذ تهویه هوای لپ تاپ به طور کلی پوشانده شده اند لپ تاپ سریعا گرم خواهد شد (این مساله در زمان استفاده از لپ تاپ روی سطوح نرم مثلا رختخواب اتفاق می افتد). اگر با استفاده از تکنولوژی webGL در مروگرها بازی های ۳بعدی را انجام می دهید یا علاقه زیادی به پردازش ویدئوها دارید هم احتمالا با گرم شدن بیش از حد لپ تاپ مواجه خواهید شد.
نکته: البته اگر به یک باره متوجه تغییر در عملکرد فن ها شده اید و صدای تق تق یا وز وز از آنها به گوش می رسد احتمالا با مشکل سخت افزاری مواجه شده اید و زمان تعویض فن ها رسیده است. اگر فن ها نرمال به نظر می رسند اما همچنان شاهد عملکرد پیوسته آنها هستید احتمالا خود فن ها مشکلی ندارند.
۱- پردازش ها را ببندید
فن هایی که به طور ناگهانی شروع به فعالیت پیوسته می کنند احتمالا در حال واکنش به بار محول شده به سخت افزارها هستند؛ معمولا این بار ناشی از فشار پردازش کارت گرافیک است.
کاربران Mac با استفاده از ابزار Activity Monitor قادر به ایزوله کردن پردازش های ناخواسته و بستن آنها هستند در حالی که ویندوزی ها برای این کار ابزار Task Manager را به کار میگیرند. کاربران لینوکس هم در این زمینه امکانات متعددی در اختیار دارند.
اگر با مشکل گرم شدن دستگاه مواجه هستید شاید بهتر باشد از اجرای پردازش های متعدد در زمان بوت شدن کامپیوتر جلوگیری کنید. کاربران ویندوز برای این کار می توانند از روش های مختلفی استفاده کنند و کاربران Mac هم با مراجعه به مسیر زیر می توانند تمام پردازش های غیرضروری را غیرفعال کنند:
System Preferences > Users > Startup
کاربران لینوکس هم می توانند از روش های گوناگونی که برای این کار در نظر گرفته شده استفاده نمایند.
۲- کاربران Mac: ریست کردن SMC و PRAM
یکی از ترفندهای سریع کاربران Mac که با مشکل سر و صدای پیوسته فن دست و پنجه نرم می کنند ریست کردن کنترلر مدیریت سیستم (موسوم به SMC) است. SMC مسئول تمام فعالیت های روزانه سیستم عامل Mac است و فن های غیرقابل کنترل معمولا نشانه ای از وجود یک مشکل در محصولات اپل هستند. PRAM هم اطلاعاتی در مورد تنظیمات سیستم مثل تاریخ و زمان، صدا، ماوس و سایر تنظیمات کنترلی نگهداری می کند و گاهی اوقات با ریست کردن آن مشکل فن های به ظاهر معیوب برطرف می شود.
۳- یک خنک کننده تهیه کنید
خنک کننده های لپ تاپ ها صفحاتی با اشکال مختلف و مجهز به فن هستند که به گردش جریان هوا کمک می کنند. این روزها خنک کننده ها به امکانات مختلفی مجهز شده اند مثل چراغ های LED، امکان تنظیم سرعت چرخش فن ها، حسگرهای گرما، هاب USB و ….
خوشبختانه ابزارهایی مثل پد خنک کننده لپ تاپ Havit کار خنک نگه دشتن لپ تاپ را به نحو احسن انجام می دهند. اگر از لپ تاپ روی میز یا در مکان های ثابت مشابه استفاده می کنید، استفاده از خنک کننده ها گزینه ای ایده آل به نظر می رسد. کسانی که به دنبال اجرای بازهای سنگین ۳بعدی، پردارش ویدئو و سایر فعالیت های مشابه هستند بهتر است حتما به فکر تهیه یک خنک کننده برای لپ تاپ خود باشند.
در حال حاضر علاوه بر استندهای خنک کننده که لپ تاپ ها روی آنها قرار داده می شوند می توان از خنک کننده های وکیوم دار که هوای گرم درون محیط لپ تاپ را به بیرون می مکند استفاده کنید. برای مثال دستگاه Opolar LC06 یکی از این نمونه ابزارهاست که به سرعت دمای دستگاه را کاهش می دهد. اکثر بررسی های انجام شده عملکرد مثبت آن را تائید می کنند اما در بعضی جاها اشاره شده لپ تاپ هایی که منافذ خروج هوای آنها در زیر دستگاه قرار گرفته ممکن است هنگام استفاده از این ابزار با مشکلاتی مواجه شوند.
نکته: به یاد داشته باشید که خنک کننده های بیرونی درمانی موقتی محسوب می شوند و در صورتی که مدت های مدیدی است با مشکل گرم شدن بیش از حد لپ تاپ مواجه هستید بهتر است…
۴- لپ تاپ را تمیز کنید
فن های پر سر و صدا نشانه گرما هستند و اگر شاهد فعالیت پیوسته فن ها هستید پس مطمئن باشید قطعات لپ تاپ همواره از جهنمی که در آن دست و پا می زنند در رنج و عذابند! جمع شدن گرد و غبار و پرز و مو در لپ تاپ ها امری غیرقابل اجتناب است و البته این مساله موجب کمتر شدن گردش جریان هوا خواهد شد. گردش هوای کمتر هم به معنای دفع کمتر گرماست و برای مرتفع کردن مشکل چاره ای ندارید جز تمییز کردن دستی دستگاه.
هشدار: اگر دستگاه هنوز گارانتی دارد احتمالا با باز کردن آن گارانتی باطل خواهد شد. اگر دقیقا نمی دانید برای تمیز کردن باید به چه نحوی عمل کنید ممکن است به دستگاه صدمه بزنید؛ پس بهتر است بسیار مراقب بوده و از دوستان یا متخصصان کمک بگیرید.
برای پاک سازی دستگاه نیازمند یک قوطی هوای فشرده، یک پیچ گوشتی برای باز کردن لپ تاپ و اندکی صبر و تحمل هستید. ضمنا بهتر است از دستمال های ضد الکتریسیته ساکن هم استفاده کنید و حتما دستگاه را هم از برق خارج کنید و در صورت امکان باتری را هم از دستگاه جدا کنید تا از وارد کردن صدمه به قطعات داخلی دستگاه یا خودتان جلوگیری شود.
بهتر است برای پاک کردن گرد و غبار و پرز از قطعات داخلی لپ تاپ، خصوصا در اطرف فن ها و هیت سینک ها از فشار جزئی قوطی هوا استفاده کنید (بهتر است هوای قوطی را به یک باره خالی نکنید).
۵- راهکار نرم افزاری
اکثر لپ تاپ ها به شما اجازه کنترل سرعت فن ها را با استفاده از نرم افزارهای شخص ثالث می دهند. با استفاده از این روش می توان صدای فن های لپ تاپ را کمتر کرد و البته فراموش نکنید که گردش جریان هوا هم کمتر خواهد شد. ضمنا با این کار شاهد گرم تر شدن لپ تاپ هم خواهید بود و در دراز مدت عمر آن را هم کمتر خواهید کرد.
از این نرم افزارهای شخص ثالث می توان برای دسترسی به حجم بسیار زیادی از اطلاعات درباره قطعات داخلی لپ تاپ ها هم می توان استفاده کرد. کاربران ویندوز می توانند از نرم افزار SpeedFan استفاده کنند و توصیه می کنیم کاربران Mac هم ابزار smdFanControl را نصب نمایند (البته مکی های طرفدار مانیتورینگ دما بهتر است Fanny را نصب نمایند).
اگر کاربر لینوکس هستید باید بسته های نرم افزاری lm-sensors و fancontrol را نصب کنید.
فن ها هنوز در حال چرخش سریعاند؟
اگر راهکارهای بالا کمکی به شما نکرد احتمالا باید لپ تاپ را به یک تعمیرگاه برده و اجازه دهید یک متخصص آن را بررسی کند. آماده شنیدن خبر احتمالی نقص سخت افزاری باشید و شاید بگویند مجبور به تعویض مادربرد برای حل مساله هستید. در این صورت شاید خرید یک لپ تاپ جدید مقرون به صرفه تر باشد.
اگر گرما مشکل لپ تاپ فعلی شماست شاید هنگام تعویض و خرید محصولی جدید بهتر باشد این مساله را مد نظر داشته باشید. محصولات هیبریدی که قابلیت حمل و نقل آسانی دارند مثل سرفیس مایکرسافت یا iPad Pro علی رغم تولید گرما، کارآمدتر بوده و از چیپ های مخصوصی برای کمرنگ کردن این مساله استفاده می کنند.
لپ تاپ هایی که از قاب فلزی بهره می برند مثل انواع مختلف MacBook در دفع گرما عملکرد بهتری دارند. همه MacBookها روی یک هیت سینک بسیار بزرگ ساخته شده اند و به نظر می رسد عمر طولانی کامپیوترهای اپل نشان از موثر بودن این طراحی دارد.