افزايش سرعت و سهولت كار با برگه‌ها در فايرفاكس 4

تازه­ترين نسخه مرورگر كمپاني موزيلا با يك رابط خوب و عملكردي ارتقايافته به جمع همتايانش مي­پيوندد.

خيلي وقت بود كه منتظر فايرفاكس 4 بوديم؛ حدودا دو سال پيش بود كه فايرفاكس 3.5 منتشر شد. تغييرات زيادي از آن زمان در دنياي مرورگرها رخ داده است. ولي اگرچه اين انتظار طولاني بوده، براي آنهايي كه شكيبايي پيشه كردند مثمر ثمر بوده است: فايرفاكس 4 يك نرم­افزار موفق است. اين مرورگر مجهز به يك رابط بسيارخوب، سرعت قابل رقابت و سازگاري با HTML5 مي­باشد و دو تا از بهترين ويژگيهاي مرورگر كه در درازمدت مشخص خواهند شد را داراست: قدرت تجميع برگه­هاي پانوراما، و امكان همزمانسازي چندكامپيوتري Sync. با توجه به اين موارد، و ديگر قابليتهايي كه اين مرورگر ارائه مي­نمايد، مايل خواهيد بود تا فورا آن را امتحان كنيد.

 

فايرفاكس لاغر مي­شود

با روندي كه فايرفاكس 4 در پيش گرفته “كروميزيشن (شبيه­سازي به كروم)” در دنياي مرورگرها كامل مي­شود – همه مرورگرهاي عمده اكنون از رابط ساده و حداقلي استفاده مي­كند كه مرورگر كروم پيشتاز اين روند مي­باشد. فايرفاكس به اندازه كروم به لاغري نگرائيده است، و چند قابليت خاص خود را نيز دارد. روي­همرفته، به نظر مي­رسد نماي اوليه و حس مرورگرها به سادگي گرايش داشته، به گونه­اي كه تمركز بر محتواي صفحات وب بوده و منوها و بخش راهبري كوچكسازي شده­اند.

 

تغييرات بصري ايجاد شده در فايرفاكس 4 كاملا قابل توجه هستند. برگه­ها (تب­ها) حالا در بالاترين نقطه مرورگر، بالاي ميله آدرس (كه فايرفاكس آن را “ميله عالي” مي­خواند)، قرار گرفته اند. منوها ناپديد شده­اند؛ براي دسترسي به همه امكانات مرورگر روي دكمه­اي در بالاي سمت چپ مرورگر كه با عنوان “Firefox” برچسب خورده كليك كنيد تا يك منو باز شود. (اگر شما خيلي به منوها علاقه­منديد هر زمان كه خواستيد مي­توانيد با كليك روي دكمه “Firefox” و طي مسير Options –> Menu Bar آن را در دسترس قرار دهيد.)

ارتفاع ميله آدرس و دكمه­هاي راهبري كاهش يافته­اند تا فضاي بيشتري در اختيار صفحات وب قرار گيرد. دكمه­هاي راهبري گرد شده و نماي نرمتري دارند و ساده­تر شده­اند. علاوه بر اين، دكمه­هاي راهبري كمتري وجود دارند، و جاي بعضي­ها عوض شده است. دكمه­هاي بارگيري­مجدد و توقف كه قبلا جدا بودند در يك دكمه تركيب شده و در انتهاي سمت راست ميله آدرس قرار گرفته است. نما و عملكرد اين دكمه جديد بسته به اينكه يك صفحه در حال حاضر بارگيري مي­شود يا بارگيري­اش تمام شده تغيير مي­يابد.

جاي دكمه “خانه” عوض شده و به منتهاعليه سمت راست ميله جستجو رفته است. براي بوكمارك­كردن صفحه كافيست روي آيكون ستاره در سمت راست ميله آدرستان كليك كنيد. براي مرور بوكمارك­هايتان، به جاي استفاده از منوي بوكمارك­ها كه قبلا در بالاي پنجره بود روي يك دكمه كوچك در سمت راست دكمه “خانه” كليك كنيد.

براي مرور بوكمارك­ها، به جاي استفاده از منوي بوكمارك­ها كه قبلا در بالاي پنجره بود روي يك فلش كوچك رو به پايين كه درست بالاي دكمه “خانه” است كليك نماييد.

نتيجه: يك مرورگر با نماي مرتبتر و با امكانات راهبري ساده­تر و فضاي بيشتر براي ديدن محتواي صفحه وب.

يك پانوراماي جديد

شايد مرورگر فايرفاكس 4 برخي از ايده­هاي طراحي اوليه مرورگر كروم را قرض گرفته باشد، ولي چند قابليت مفيد جديد را نيز عرضه نموده است. قابليت كليدي در ميان آنها “پانوراما” است، كه به حل مشكل ازدياد برگه كمك مي­كند. اگر شما از آن دسته افرادي هستيد كه مايل به باز گذاشتن برگه­هاي بسياري هستند، كه باعث مي­شود يافتن برگه سريع موردنظر برايتان سخت شود، ممكن است پانوراما بهترين قابليت جديد فايرفاكس 4 برايتان باشد.

فرض مي­كنيم كه شما 20 برگه را باز گذاشته­ايد. بعضي­ها مربوط به سايتهاي تكنولوژيكي مانند Computerworld هستند، بقيه به سايتهاي شبكه­هاي اجتماعي مانند توئيتر و فيسبوك مرتبط هستند، و ساير موارد. در چنين حالتي كه اينهمه برگه باز هستند يافتن و تغيير مكان دادن به برگه­اي كه دنبالش هستيد سخت است.

پانوراما تمام اين كارها را با استفاده از قابليتي كه يادآور قابليت Exposé and Spaces در سيستم­عامل مكينتاش است انجام مي­دهد. روي دكمه پانوراما (يك آيكون مربعي­شكل تشكيل يافته از چهار مستطيل كوچكتر) در بالاي سمت راست پنجره فايرفاكس كليك كنيد تا به صفحه­اي برسيد كه تصاوير كوچكي از تمام برگه­هاي باز شما كه در يك جعبه واحد در برابر يك پس­زمينه خالي جمع شده­اند نشان مي­دهد.

(يادآوري: اگر شما الان دكمه پانوراما را نمي­بينيد، روي يك آيكون كوچك فلش رو به پايين در منتهاعليه سمت راست رديف برگه­هايتان كليك كنيد. منويي خواهيد ديد كه برگه­هاي باز شما را ليست كرده است. در اين منو “گروه­هاي برگه” را انتخاب كنيد تا به صفحه پانوراما برسيد. از اين پس، دكمه پانوراما در مرورگر شما نمايان خواهد شد.)

سپس مي­توانيد آن برگه­ها را در گروه­هايي قرار دهيد – مثلا يك گروه شبكه­هاي اجتماعي، يك گروه خبري، يك گروه سرگرمي و يك گروه تكنولوژي.

اگر برگه­اي را از اين جعبه بيرون بگذاريد، پانوراما يك گروه برگه جديد ايجاد مي­كند. اگر برگه ديگر را از جعبه بيرون بگذاريد و آن را بالاي برگه اولي كه آن را بيرون برده بوديد بگذاريد، آن برگه­ها گروه برگه خودشان را در جعبه خودشان تشكيل مي­دهند. شما مي­توانيد به اين صورت گروه­هاي جديدي ايجاد كنيد. همچنين مي­توانيد يك برگه را از يك گروه به گروه ديگر ببريد.

اگر روي هر يك از اين گروه­ها در پانوراما دابل­كليك كنيد به حالت نرمال فايرفاكس باز خواهيد گشت، ولي تنها برگه­هاي قابل رؤيت آنهايي خواهند بود كه در آن گروه هستند؛ برگه­هاي گروه­هاي ديگر مخفي مي­باشند. به پانوراما برگرديد، روي يك گروه متفاوت كليك كنيد تا فقط با آن برگه­ها كار كنيد. وقتي شما وب را مرور مي­كنيد و برگه­هاي جديد مي­افزاييد، اين برگه­ها به گروه برگه­اي كه اكنون استفاده مي­كنيد اضافه مي­شوند.

پانوراما شامل قابليتهاي بسيار بيشتري نيز مي­شود، از جمله قابليت بستن گروه­هاي برگه، تغيير اندازه آنها و تغيير نامشان. شما همچنين مي­توانيد جستجوي محدودي را در تمام برگه­هاي بازتان انجام دهيد. پانوراما فقط URLها و عناوين برگه­هاي باز را جستجو خواهد كرد، نه خود محتواي صفحات، ولي با اين وجود اين را مي­توان يك قابليت كوچك مفيد دانست.

پانوراما قابليتهاي بسياري دارد كه عادت كردن به آنها احتمالا قدري زمان خواهد برد. ولي اگر شما يكي از كاربراني هستيد كه اغلب با برگه­هاي متعدد سر و كار داريد هرگز از آن صرفنظر نخواهيد كرد.

امكانات بيشتر براي كار راحتتر با برگه­ها

فايرفاكس 4 يك قابليت ديگر، به نام “تعويض به برگه”، را براي كمك به شما در كار كردن راحتتر با برگه­ها ارائه مي­نمايد. مانند نسخه قبلي فايرفاكس، وقتي شما در ميله آدرس چيزي تايپ مي­كنيد، فايرفاكس در سوابق تايپ شما، جستجوهاي قبلي و سايتهايي كه بوكمارك كرده­ايد مي­گردد و موارد مناسب احتمالي را در يك ليست بازشونده زير ميله آدرس نمايش مي­دهد. با اين حال، اكنون جستجوگر آن در برگه­هايي كه باز كرده­ايد نيز مي­گردد.

اگر مورد منطبقي را در برگه­هاي باز شما يافت يك آيكون “تعويض به برگه” زير عنوان صفحه وب در ليست بازشونده نشان مي­دهد. براي رفتن به اين برگه روي اين آيكون كليك نماييد. اين قابليت نيز مانند پانوراما فقط URLها و كلمات در عناوين برگه­هاي باز را جستجو مي­كند، نه محتواي خود سايتها را.

اگرچه اين قابليت مفيد است، ولي مي­تواند بهتر شود. هر نتيجه جستجويي كه با برگه­هاي باز تطبيق داشته باشد با ليست سوابق وب شما، جستجوهاي قبلي و ساير موارد قاطي مي­شود. از اينرو به سختي مي­توان در يك نگاه فهميد كه آيا موارد تطبيقي يافته شده در برگه­هاي باز هستند يا نه.

 

علاوه بر اين، ممكن است موارد منطبق متعددي را براي يك صفحه به دست آوريد. اگر، به عنوان مثال، عبارت “cn” را در ميله آدرس تايپ كنيد و برگه CNN.com شما باز باشد ممكن است دو مورد منطبق براي آن بيابيد: يكي از ليست سوابق وب است و ديگري نشان مي­دهد كه اين يك برگه باز است. اگر قابيلت “تعويض به برگه” نتايج جستجوي برگه را جداگانه نشان مي­داد (شايد در بالاي ليست) مي­توانست مفيدتر باشد.

شما با فايرفاكس 4 همچنين مي­توانيد به طور ثابت يك برگه را به سمت چپ ميله برگه بچسبانيد. به اين صورت، آن برگه هميشه آنجا خواهد بود، حتي وقتي فايرفاكس را از نو راه اندازي مي­كنيد. اين يك قابليت نسبتا مفيد است، ولي به خوبيِ قابليتهاي كروم و اينترنت­اكسپلورر نيست كه به شما امكان سنجاق زدن برگه­ها را نيز مي­دهند. در كروم شما مي­توانيد روي دستكتاپتان هم يك ميانبر براي دسترسي به سايت ايجاد نماييد، در حالي كه در اينترنت اكسپلورر 9 مي­توانيد يك سايت را در ميله وظيفه­تان در ويندوز 7 سنجاق بزنيد.

قابليت Sync در فايرفاكس

اگر شما از فايرفاكس در كامپيوترها، سيستمهاي­عامل و/يا دستگاه­هاي مختلف استفاده مي­كنيد از قابليت Sync فايرفاكس كه در اين نسخه جديد عرضه شده است خوشنود خواهيد شد. Sync فايرفاكس مي­تواند بوكمارك­ها، سابقه مرور وب، گذرواژه­ها و برگه­هاي باز را هماهنگ كند.

 

اگر، به عنوان مثال، از فايرفاكس روي يك سيستم­عامل مكينتاش و يك كامپيوتر شخصي استفاده مي­كنيد، Sync فايرفاكس به طور اتوماتيك همه چيز را بين اين دو همزمان مي­سازد. و اين ابزار با مرورگر موبايل فايرفاكس نيز، كه هم­اكنون در حالت آزمايشي است، كار مي­كند. براي اين كار، شما اول بايد يك حساب Sync فايرفاكس براي خود ايجاد نماييد، و بعد براي استفاده از دستگاه­هاي متعدد از دستورالعملها پيروي نماييد. اين يك فرايند ساده و آسان است.

شما حتي مي­توانيد به طور همزمان برگه­هاي باز را از كامپيوتر ديگري كه در حال اجراي فايرفاكس است نمايش دهيد. اگر روي فلش رو به پايين در سمت راست همه برگه­هاي بازتان كليك كنيد و عبارت “برگه­ها از كامپيوترهاي ديگر” را انتخاب نماييد ليستي از همه برگه­هاي بازتان در كامپيوتر يا دستگاه ديگر را خواهيد ديد. روي هر كدام كه دو بار كليك نماييد باز مي­شود.

ولي استفاده از اين قابليت اشتراك برگه­ها ممكن است سردرگم­كننده باشد. اگر شما برگه­ها را از كامپيوتر ديگري نشان مي­دهيد، و برگه­هاي جديد روي كامپيوتر ديگري افزوده مي­شوند يا بسته مي­شوند، نمايشگر شما آپديت نخواهد شد — بلكه فقط برگه­هايي را كه در زماني كه خواهان ديدنشان شديد باز بودند نشان خواهد داد. براي ديدن برگه­هاي باز فعلي بايد صفحه را ببنديد و سپس بخواهيد كه دوباره برگه­ها را از كامپيوتر ديگر ببينيد.

ابزار Sync فايرفاكس كاملا در فايرفاكس جديد نيست. در سال 2007، كمپاني موزيلا يك پروژه همزمانسازي به نام Weave را آغاز كرد كه به عنوان يك افزونه به نسخه­هاي قبلي فايرفاكس و همچنين آي­فون­ها، تلفن­هاي BlackBerry و به عنوان يك نسخه آزمايشي براي تلفن­هاي آندرويد در دسترس است. با اين حال، با به­كارگيري آن در فايرفاكس 4، اين قابليت براي نخستين بار مستقيما به مرورگر اين كمپاني افزوده شده است.

Sync فايرفاكس شايد براي كساني كه از مرورگرهاي مختلف استفاده مي­كنند آنقدر مفيد نباشد. براي اين دسته از كاربران، يك ابزار بهتر Xmarks است كه بوكمارك­ها و گذرواژه­هاي مرورگر براي فايرفاكس، سافاري، اينترنت­اكسپلورر و كروم را همزمانسازي مي­نمايد.

نياز به سرعت

صفحات وب بزرگتر و بارگيري­شان كندتر مي­شود، و برنامه­هاي مبتني بر وب بيشتر مي­شوند — از اينرو سرعت مرورگر مهمتر از هميشه شده است. من در آزمايشهاي انجام شده توسط SunSpider Javascript Benchmark متوجه شدم كه سرعت فايرفاكس به اندازه نسخه­هاي فعلي اينترنت اكسپلورر، اپرا يا كروم نيست، اگرچه سرعت آن در سطحي بالاتر از سافاري ارزيابي شده است.

من در آزمايشهايم از يك لپ­تاپ Dimention 9200 كمپاني دل با پردازشگر 2.4 گيگاهرتز چهارهسته­اي Core 2 كمپاني اينتل و رم 2 گيگابايت كه مجهز به سيستم­عامل ويندوز ويستا بود استفاده كردم. من سه سري آزمايش روي هر مرورگر انجام دادم و از نتايج به دست آمده معدل­گيري كردم.

 

مدت ميانگين فايرفاكس 4 براي تكميل آزمايشها، 319.4 ميلي­ثانيه (ms) ثبت شد در حالي كه اين زمان براي سريعترين مرورگر (اينترنت اكسپلورر 9) برابر با 277.3 ميلي­ثانيه بود. مدت 308.7 ميلي­ثانيه براي اپرا 11.01، مدت 312.1 ميلي­ثانيه براي كروم 10.0.648 و مدت ميانگين 417.1 ميلي­ثانيه براي سافاري به ثبت رسيد. مي­توان گفت كه شما احتمالا متوجه تفاوت سرعت ميان فايرفاكس 4، اينترنت اكسپلورر، كروم و اپرا نخواهيد شد — چند ميلي­ثانيه تفاوت در اينجا يا آنجا چندان به چشم نمي­آيد.

فايرفاكس، مانند IE9، از پردازشگر گرافيكي شما براي شتاب دادن به كار پردازش فشرده همچون اجراي بازي­ها و نمايش گرافيك­هاي سه­بعدي استفاده مي­كند. كمپاني­هاي موزيلا و مايكروسافت با يكديگر بر سر اينكه كدام مرورگر از اين نظر برتر است به چشم و همچشمي پرداخته­اند، ولي در حال حاضر آزمونهاي استانداردي براي سنجش اين قابليت وجود ندارند.

پشتيباني از HTML5

كار فايرفاكس 4 در پشتيباني از استانداردهاي وب، از جمله استاندارهاي جديد HTML5، بسيار خوب است. اين مرورگر در صفحه آزمايش HTML5، كه پشتيباني كامل از HTML5 را بررسي مي­كند، به امتياز 240 از 400 امتياز ممكن دست يافت، كه فقط كروم با امتياز 288 بهتر از آن مي­باشد. اپرا با نمره 234 درست پس از فايرفاكس قرار گرفت، و سافاري با امتياز 228 و IE9 با امتياز 130 در رتبه­هاي بعدي جاي گرفتند.

فايرفاكس در آزمايش Acid 3، كه از نظر پيروي يك مرورگر از استانداردهاي وب به ويژه جاوااسكريپت و “مدل شيءگراي سند (DOM)” به آن نمره مي­دهد، خوب كار كرد ولي نه كامل. اين مرورگر امتياز 97 از 100 را به دست آورد و صفحه آزمايش را، به جز نمايش يك باكس به رنگ خاكستري كه بايد آبي مي­بود، بدون اشكال نشان داد. اپرا، سافاري و كروم نمره 100 گرفتند و صفحه را بدون اشكال نمايش دادند. IE9 به امتياز 95 رسيد و همان اشتباه فايرفاكس 4 را در تكميل صفحه مرتكب شد.

فايرفاكس 4 كارش را در اجراي ويدئوي HTML5 در تمام صفحاتي كه من بازديد كردم هم بسيار خوب انجام داد، مگر در مورد يك وبسايت كه مايكروسافت براي تشريح HTML5 ايجاد نموده بود — ويدئوهاي آنجا يا به درستي نمايش داده نمي­شدند يا اصلا كار نمي­كردند. وگرنه، فايرفاكس همه صفحاتي كه من بازديد كردم را بدون اشكال نمايش داد.

ساير قابليتها

فايرفاكس در آغاز (حداقل تاحدودي) به خاطر افزونه­هاي فراوانش به محبوبيت رسيد. در اين نسخه، بخش “مديريت افزونه­ها” تغيير نسبتا مفيدي داشته است. اين بخش اكنون به جاي يك پنجره كوچك پاپ­آپ در يك پنجره كامل در برگه خودش باز مي­شود، كه حركت در مسيرها را آسانتر مي­كند.

 

علاوه بر اين، وقتي شما روي لينك More كليك مي­كنيد تا افزونه­اي را اضافه كنيد، اطلاعات بيشتري نسبت به گذشته درباره آن به دست مي­آوريد، از جمله تاريخ نصب يا به­روزرساني آن افزونه، لينكي به صفحه خانگي آن و يك توضيح كامل.

با اين حال، وقتي شما افزونه­ها را نصب يا حذف مي­كنيد، برخلاف كروم، كه نيازي به راه­اندازي دوباره ندارد، باز هم بايد فايرفاكس را از نو راه­اندازي نماييد.

فايرفاكس 4 همچنين قابليت “مرا دنبال نكن” را ارائه مي­نمايد كه به شما اين امكان را مي­دهد تا به وبسايتهايي كه بازديد مي­كنيد اطلاع مي­دهد كه نمي­خواهيد رفتارتان را تعقيب كنند. براي فعال كردن اين قابليت روي دكمه فايرفاكس كليك كنيد و Options را انتخاب نماييد (در سيستم­عامل مكينتاش به “عملكردهاي فايرفاكس” مراجعه كنيد، روي برگه Advanced كليك كنيد، سپس زيربرگه General را كليك نماييد و كادر مربعي كنار “به وب­سايتها اطلاع بده كه نمي­خواهم مرا تعقيب كنند (Tell web sites I do not want to be tracked)” را تيك بزنيد. علاوه بر اين، موزيلا مجموعه­اي از ديگر امكانات مخفي را در براي بهبود امنيت ايجاد نموده است.

فعال كردن اين قابليت تضمين نمي­كند كه آن وبسايت­ها مسير شما را تعقيب نخواهند كرد، زيرا هيچ الزامي براي تعهد سايتها در اين زمينه وجود ندارد. ولي با اين وجود، برخي ممكن است به آن احترام بگذارند، از اينرو اين قابليت را مي­توان سودمند دانست.

 

افزايش سرعت چرخه بازبيني

فايرفاكس 4 نسبت به نسخه 3 آن پيشرفت بسياري كرده است، ولي مدت زيادي طول كشيد كه موزيلا به اينجا رسيد. فايرفاكس 3.5 در ژوئن 2009 منتشر شد، كه به اين ترتيب ارتقاي آن حدود دو سال زمان برده است. مدت اجراي اين چرخه بازبيني به اندازه زمانيست كه مايكروسافت صرف كرده است – دو سال طول كشيد تا اين كمپاني اينترنت اكسپلورر را از نسخه 8 (كه در مارس 2009 منتشر شده بود) به نسخه 9 (در مارس 2011) ارتقا داد.

اين مدت در مقياس مرورگرها زماني بسيار طولانيست. موزيلا اين واقعيت را پذيرفته است، و مي­گويد كه بر سرعت چرخه بازبيني اش به طرز چشمگيري خواهد افزود. اگر اين كار انجام نشود، كروم، كه چرخه بازبيني به مراتب سريعتري دارد، به راحتي از آن فاصله خواهد گرفت.

 

سخن پاياني

فايرفاكس با ارئه نسخه 4 يك بازبيني اساسي در مرورگرش انجام داده است كه سرعت بهتر و يك رابط مرتبتر ارائه نموده كه فضاي بيشتري در اختيار محتواي وب مي­گذارد. مفيدترين تغييرات انجام شده در آن قابليت عالي مديريت برگه­هاي پانوراما و امكان چندسكويي و چنددستگاهي همزمانسازي Sync مي­باشد.

 

 

واضح است كه اين مرورگر براي كساني كه غالبا برگه­هاي زيادي را باز نگه مي­دارند و به دنبال راهي براي راحتتر كردن كار با آنها هستند بهترين انتخاب است. ولي حتي با صرف­نظر از قابليت­هاي پانوراما، كاربران فايرفاكس و آنهايي كه به خاطر رابط كاربري ناهنجار فايرفاكس از آن فاصله گرفته­اند مايل خواهند بود به خاطر سرعت افزايش­يافته و رابط مرتبش، و به اين دليل كه فايرفاكس هنوز وسيعترين مجموعه افزونه­ها را نسبت به ديگر مرورگرها داراست، آن را امتحان كنند.