معرفي رايانش ابري (Cloud Computing) و بررسي جايگاه فعلي آن در دنياي فناوري اطلاعات و ارتباطات

مدتي است كه مبحث رايانش ابري (Cloud Computing) در جهان رواج پيدا كرده و در چند سال گذشته (تقريبا از سال 2006 به بعد)، شركت‌هاي پيشرو در صنعت فناوري اطلاعات سعي در ورود به اين مقوله و به كار گيري آن در فرايندهاي خدمات خود به مشتريان و كاربرانشان داشته‌اند. به طوري‌كه برترين‌هاي دنياي فناوري اطلاعات امروزه از رايانش ابري به عنوان يك مزيت رقابتي مهم نسبت به شركت‌هاي هم‌پايه‌ي خود استفاده مي‌كنند. براي شناختن اين موضوع و مطالعه پيرامون آن با مجله اينترنتي گويا آي‌تي همراه باشيد.

تصوير زير براي توصيف مفهوم رايانش ابري در ويكي‌پديا مورد استفاده قرار گرفته است.

 

بيان ساده‌اي از مفهوم رايانش ابري مي‌تواند اين گونه باشد: شركت‌هاي مختلفي كه منابع دانش محسوب مي‌شوند، در تعامل با يكديگر و با به اشتراك‌گذاري‌ اطلاعات بين يكديگر در يك شبكه‌ي مبتني بر اينترنت، خدماتي را به كاربران ارائه مي كنند كه از هر نقطه‌اي در جهان به شرط دسترسي به اينترنت قابل دريافت است. در واقع، رايانش ابري به معناي ارائه‌ي سرويس‌هاي مبتني بر وب به كاربر با رعايت اصل به اشتراك‌گذاري داده‌ها و كاربران است.

به عنوان مثال با استفاده از رايانش ابري، مي‌توان به سادگي تصاويري را كه در فيسبوك آپلود كرده‌ايم در وردپرس نيز استفاده كنيم و همزمان، بدون آپلود كردن دوباره‌ي آن تصاوير در فضاي جيميل، آن را به يك ايميل الصاق كرده و براي دوستانمان ارسال كنيم. از اين طريق، علاوه بر اطلاعات، كاربران نيز در ميان شركت‌هاي مختلف IT به اشتراك گذاشته مي‌شوند و در واقع مرزهاي كشيده شده به دور شركت‌هاي مختلف در دنياي مجازي از ميان برداشته مي‌شوند.

استفاده از واژه‌ي ابر در مبحث محاسبات يا رايانش ابري دو دليل عمده دارد:

• درون ابر از ديد پنهان است. بدين معنا كه جزئيات پيچيده‌ و تخصصي از ديد كاربر مخفي است و كاربر به سادگي و به دور از اين پيچيدگي‌ها به خواست خود در دريافت اطلاعات و خدمات مبتني بر آن مي‌رسد.
• ابر ويژگي همگاني بودن دارد و فوايد آن به همه مي‌رسد و توسط همه قابل دريافت است. رايانش ابري نيز درست مثل ريزش باران از ابر، براي همه منفعت دارد و خدمات آن محدود به افراد خاصي نيست.

 

مهمترين مزيت رايانش ابري براي كاربران اين است كه از دست جزئيات فني و تخصصي دست و پا گير مربوط به اشتراك گذاري داده‌ها و اطلاعات در اينترنت خلاص مي‌شوند و با داشتن يك اكانت در يك ابر اينترنتي (شبكه‌ي متشكل از چند شركت كه داده‌ها را با هم به اشتراك مي گذارند) به راحتي مي‌توانند از خدمات تمام اين شركتها استفاده كنند. علاوه بر اين كاربران حتي در صورتي كه زيرساخت هاي لازم جهت دريافت سرويس‌هاي مبتني بر فناوري اطلاعات را نداشته باشند (مثلا اگر نرم‌افزار مشاهده‌ي فايل‌هاي PDF را بر روي رايانه‌ي خود نداشته باشند) مي‌توانند از اپليكيشن‌هاي موجود بر روي سرورهاي شبكه‌ي ابري براي اين كار استفاده كنند.  اين نيز يك يديگر از مزاياي بسيار مهم رايانش ابري براي كاربران به شمار مي‌رود.

مهمترين مزيت رايانش ابري براي شركت‌ها نيز علاوه بر يافتن مشتريان جديد، اين است كه با ارائه‌ي خدمات مبتني بر وب، كاربران را به وب‌سايت خود وابسته مي كنند و ارتباط دائمي و پيوسته با مشتريان خود پيدا مي‌كنند. علاوه بر اين، فضاي سرورهاي ذخيره‌سازي اطلاعات آنها به صورت بهينه مورد استفاده قرار مي‌گيرد و  ارائه‌ي خدمات در زمان تقاضا و بر اساس ميزان تقاضا (On Demand) صورت مي‌پذيرد و قدرت پردازش سرورها به هدر نمي‌رود. معمولا ارائه‌دهندگان رايانش ابري از مديريت تعاملي در ارائه‌ي سرويس‌ها استفاده مي كنند و هزينه‌هاي مديريت ابر اطلاعاتي خود را نيز به صورت اشتراكي تأمين مي‌كنند كه اين كاهش هزينه‌ها نيز يكي ديگر از مزاياي رايانش ابري براي شركت هاي ارائه‌دهنده‌ي خدمات محسوب مي‌شود.

آمازون و گوگل را مي‌توان پايه‌گذار مقوله‌ي رايانش ابري در جهان دانست. از سال 2000 به بعد، سايت آمازون شروع به اعمال تغييراتي در مراكز داده (Data Center) و سرورهاي خود نمود. مديران اين شركت متوجه شدند كه در اغلب اوقات تنها 10 درصد از ظرفيت پردازش سرورها و ترافيك مراكز داده سايت آمازون مورد استفاده قرار مي‌گيرد و باقي ظرفيت سرورها و مراكز داده بدون استفاده مي‌ماند و تنها در زمان اوج مراجعات است كه بايستي ظرفيت پردازش و ذخيره‌سازي اطلاعات بالاتر از اين ميزان باشد. به همين دليل آمازون در سال 2006 براي اولين بار سرويس‌هاي تحت وب خود را بر پايه‌ي رايانش ابري در اختيار مشتريان گذارد. گوگل نيز به واسطه‌ي ايده‌هاي نوآورانه‌ي خود در زمينه‌ي پست الكترونيكي و نرم افزار ابري ذخيره‌سازي اسناد (Google Docs) پيشگام ارائه‌ي خدمات بر پايه‌ي فناوري رايانش ابري محسوب مي‌شود. در حال حاضر شركت مايكروسافت نيز سرويس هاي مبتني بر رايانش ابري خود با نام Microsoft online Services را در اختيار كاربرانش گذارده است. رايانش ابري مايكروسافت در حال حاضر به ارائه‌ي خدمات بسته‌ي نرم افزاري Office اين شركت كه مبتني بر SharePoint است محدود مي‌شود و بيشتر با نام Office 365 شناخته مي‌شود.

رايانش ابري مبحثي نوپاست و شركت‌هاي مختلف فناوري اطلاعات با سرعت بسيار زيادي در حال پيوستن به موج علاقه‌مندان به كار گيري رايانش ابري هستند. براي دريافت اطلاعات تكميلي و تخصصي در مورد رايانش ابري مي‌توانيد به صفحه‌ي تهيه شده در اين مورد در ويكي‌پديا مراجعه نماييد.

 

و اما بخش هيجان‌انگيز اين نوشته

وبسایت cloudehypermarket.com تصویری را منتشر کرده است که اطلاعات آماري جالبي را در مورد رايانش ابري و اوضاع فعلي آن در جهان به تصویر می‌کشد. برای مشاهده‌ی این تصویر فوق‌العاده و مطالعه‌ی توضیحاتی پیرامون آن با مجله‌ی اینترنتی گویا آی‌تی همراه باشید.

برای مشاهده‌ی بهتر جزئیات و دیدن تصویر در سایز اصلی بر روی آن کلیک نمایید

حجم تصویر بالاست. لطفا تا بارگذاری کامل آن شکیبا باشید

 

برخي از مهمترين نكات موجود در تصوير عبارتند از: (آمارگيري مربوط به اواخر سال 2010 مي‌شود.)

1- در بخش اول تصوير ميزان سرمايه‌گذاري جهاني در حوزه‌ي آي‌تي بررسي شده است. در سال 2008 مجوعا 367 ميليارد پوند صرف هزينه‌هاي معمول فناوري اطلاعات و 16 ميليارد پوند صرف هزينه‌هاي مربوط به سرويس‌هاي رايانش ابري شده است. پيش‌بيني مي‌شود در سال 2012 مجموع سرمايه‌گذاري معمول در حوزه‌ي IT به رقم 451 ميليارد پوند و سرمايه‌گذاري در حوزه‌ي رايانش ابري به 42 ميليارد پوند برسد. با اين محاسبات، رشد سالانه‌ي سرمايه‌گذاري در حوزه‌ي رايانش ابري از سال 2008 تا 2012 به عدد 25 درصد نزديك است.

2- مؤسسه‌ي تحقيقات بازار IDC پيش‌بيني مي كند كه در چند سال آينده، علاوه بر رشد سرمايه گذاري در حوزه‌ي رايانش ابري، شركت‌ها نيز حوزه‌هاي فعاليت خود را تغيير خوهند داد و خدمات خود را به سمت رايانش ابري سوق خواهند داد. پيش‌بيني مي‌شود خدمات رايانش ابري شركت‌ها در سال 2012 اينگونه ارائه شود:

• اپليكيشن‌هاي تجاري: 52 درصد
• نرم افزارهاي زيرساختي: 18 درصد
• خدمات ذخيره‌سازي اطلاعات: 13 درصد
• توليد و پياده‌سازي نرم افزارها و اپليكيشن‌ها: 9 درصد
• خدمات سرور: 8 درصد

3- آيا استفاده از رايانش ابري فرايند مديريت فناوري اطلاعات را آسان تر كرده است؟

• 70 درصد كارشناسان موافق اين جمله هستند.
• 20 درصد نظري در اين باره نداشته اند.
• 10 درصد مخالف اين جمله هستند.

4- آيا استفاده از رايانش ابري، بهبودي در تجربه‌ي مصرف كننده‌ي نهايي ايجاد كرده است؟

• 72 درصد كارشناسان موافق اين جمله هستند.
• 16 درصد نظري در اين باره نداشته اند.
• 12 درصد مخالف اين جمله هستند.

5- آيا استفاده از رايانش ابري، چالش‌هاي مربوط به كارايي فناوري اطلاعات را كاهش داده است؟

• 63 درصد كارشناسان موافق اين جمله هستند.
• 20 درصد نظري در اين باره نداشته اند.
• 17 درصد مخالف اين جمله هستند.

6- آيا استفاده از رايانش ابري، هزينه‌هاي زيرساختي سازمان ها را كاهش داده است؟

• 73 درصد كارشناسان موافق اين جمله هستند.
• 17 درصد نظري در اين باره نداشته اند.
• 10 درصد مخالف اين جمله هستند.

7- آيا استفاده از رايانش ابري، فشارهاي ناشي از تأمين منابع درون‌سازماني بر روي سازمان را كاهش داده است؟

• 74 درصد كارشناسان موافق اين جمله هستند.
• 18 درصد نظري در اين باره نداشته اند.
• 8 درصد مخالف اين جمله هستند.

8- امروزه 50 ميليون سرور فيزيكي در سراسر جهان وجود دارد. 2درصد از اين تعداد سرور در اختيار گوگل است (يعني 1 ميليون سرور).

9- امروزه 33 هزار و 157 مؤسسه‌ي خدمات مركز داده در جهان وجود دارد كه ايالات متحده‌ي امريكا به تنهايي 23 هزار و 656 عدد از اين مراكز داده را در خود جاي داده است. كانادا، انگلستان، آلمان و هلند با اختلاف فاحشي نسبت به امريكا در جايگاه‌هاي بعدي اين آمار هستند.

10- پيش بيني مي‌شود در سال 2013 حداقل 10 درصد از اين سرورهاي فيزيكي فروخته شده بر روي سرورهاي مجازي (Virtual Machine)  مستقر باشند به طوري كه بر روي هر سرور فيزيكي 10 ماشين مجازي مشغول به كار است. اين به معناي شكل گيري سالانه 80 تا 100 ميليون سرور مجازي در سراسر دنياست.

11- در سال 2013 تقريبا 60 درصد از بار كاري سرورها به صورت مجازي خوهد بود.

12- مالكين دنياي رايانش ابري در حال حاضر 4 شركت (بدون در نظر گرفتن رشد ناگهاني آمازون در 4 ماهه‌ي ابتدايي سال 2011) گوگل، مايكروسافت، زوهو (Zoho) و رك‌اسپيس (RackDpace) با در اختيار داشتن بازاري با مجموع ارزش بيش از 100 ميليارد پوند هستند.

13- اين 100 ميليارد پوند، درامد ناشي از خدماتي به شرح زير است:

• 56 درصد از مردم از سرويس‌هاي پست الكترونيكي همانند Gmail، Ymail و Hotmail استفاده مي‌كنند.
• 34 درصد از مردم از خدمات ذخيره‌سازي تصاوير در وب استفاده مي‌كنند.
• 29 درصد از مردم از اپليكيشن‌هاي آنلاين مثل Google Docs و Photoshop Express استفاده مي‌كنند.
• 7 درصد از مردم از سرويس‌هاي ذخيره‌سازي ويدئو در وب استفاده مي‌كنند.
• 5 درصد از مردم براي ذخيره‌سازي فايل هاي رايانه‌اي خود در وب پول پرداخت مي‌كنند.
• 5 درصد از مردم براي پشتيبان‌گيري از اطلاعات هارد ديسك خود بر روي وب‌سايت‌هاي اينترنتي هزينه مي‌كنند.

 

اميدوارم از اين مطلب راضي بوده باشيد. لطفا نظرات خود در مورد رايانش ابري و اين مطلب را با ما در ميان بگذاريد.

محسن پاك نيت