پایان 30 ساله پرواز شاتل سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (ناسا)
شاتل فضایی آتلانتیس با چهار نفر خدمه، در پایان آخرین پرواز فضایی خود، روز پنجشنبه ۲۱ ژوئیه (۳۰ تیر) در ساعت ۱۱:۰۶:۰۳ کمی پیش از طلوع آفتاب (به وقت محلی) در مرکز فضایی کندی در کیپ کاناورال در ایالت فلوریدا فرود آمد.
با فرود این شاتل، برنامه ۳۰ ساله آمریکا برای اکتشاف با شاتل های فضایی به پایان رسید.
سازمان فضایی آمریکا (ناسا) در طول اجرای این برنامه، ۵ شاتل فضایی را به نام‌های آتلانتیس، چلنجر، کلمبیا، دیسکاوری و اندور به فضا پرتاب کرد.
با استفاده از این ناوگان فضایی، صدها ماهواره در مدار زمین قرار گرفتند، تلسکوپ فضایی هابل راه‌اندازی شد و بخش قابل توجهی از عملیات ایجاد و ساخت ایستگاه بین‌المللی فضایی انجام گرفت.
فعالیت ناوگان فضایی آمریکا به دنبال دستور دولت این کشور متوقف شده است.
هزینه‌های بالای نگهداری ناوگان فضایی، یکی از دلایل تصمیم‌گیران آمریکا برای پایان دادن به فعالیت شاتل‌های فضایی اعلام شده است و مسئولان آژانس فضایی آمریکا به دنبال آن هستند که با دعوت از بخش خصوصی، آنها را به سرمایه‌گذاری برای ساخت و تأمین سفینه‌های مورد نیاز ماموریت‌های فضایی ترغیب کنند.
با آن که بخش خصوصی در آمریکا سرمایه‌گذاری‌هایی برای ساخت سفینه‌های فضایی انجام داده است، ولی احتمال کمی دارد که این سفینه‌ها دست‌کم تا سه یا چهار سال آینده برای پرواز آماده باشند.
در این مدت و به طور موقت، ناسا برای فرستادن فضانوردان خود به ایستگاه بین‌المللی فضایی، به روسیه وابسته خواهد بود.
با وجود تاریکی هوا در زمان فرود شاتل فضایی آتلانتیس، جمعیت زیادی برای دیدن صحنه بازگشت تاریخی آن از مدار زمین، در منطقه جمع شده بود.
حتی در ایالت تگزاس و در محوطه اطراف مرکز فضایی جانسون که مرکز کنترل عملیات بود، جمعیت به چشم می‌خورد.
فرود این شاتل فضایی، لحظه‌ای هیجان‌انگیز و مملو از احساسات متناقض بود، چون با پایان یافتن این عملیات فضایی، تعداد زیادی از کارکنان مراکز فضایی آمریکا شغل خود را از دست می‌دهند.
برآورد شده است که نزدیک به سه هزار نفر که در پروژه‌های مربوط به فعالیت‌های فضایی آمریکا مشغول به کار بوده‌اند، در چند روز آینده بیکار شوند.
همچنین بعد از نزدیک به یک ماه، فعالیت‌هایی که در چارچوب برنامه حضور در مدار زمین انجام می‌شد، رسما به پایان می‌رسد. ضمن آن که پایان یافتن تمام فعالیت‌ها در این زمینه، از جمله بایگانی کردن چندین دهه اطلاعات مهندسی شاتل‌ها، احتمالا چند سال طول خواهد کشید.
آخرین پرواز شاتل‌های دیسکاوری و اندور نیز اوایل سال ۲۰۱۱ میلادی انجام شد.
مقایسه شاتل های فضایی آمریکا
سازمان فضایی آمریکا، ناسا، روز جمعه هشتم ژوئیه شاتل فضایی را برای آخرین ماموریت به فضا پرتاب کرد. شاتل آتلانتیس آخرین شاتل ناسا بود که به فضا رفت. از ۱۲ آوریل سال ۱۹۸۱ که نخستین پرواز شاتل انجام شد، در مجموع ۳۵۵ نفر، ۸۵۲ بار در ۱۳۵ ماموریت با شاتل به فضا رفته اند. در زیر مقایسه ای را میان مسافت طی شده توسط شاتل ها می بینید:
مقایسه فضاپیماهایی که جانشین شاتل خواهند شد
پس از گذشت سه دهه از عمر شاتل و پایان گرفتن دوره آن، آمریکا وسیله دیگری برای اعزام فضانورد به فضا ندارد. سازمان فضایی آمریکا، ناسا، اکنون انتظار دارد که بخش خصوصی نسل جدیدی از فضاپیماها را برای انتقال خدمه و بار به ایستگاه فضایی بین المللی و مدارهای سطح پایین زمین، عرضه کند. در اینجا جزییاتی درباره پنج جانشین احتمالی شاتل ارائه کرده ایم.
بلو اوریجن
از میان چهار شرکتی که توسط ناسا برای تامین منابع مالی ساخت وسیله جایگزین شاتل شده اند، شاید کمتر شناخته شده ترین آنها بلو اوریجن و فضاپیمای ساخت آن باشد. کپسول خدمه که در اینجا نشان داده شده، طوری طراحی شده است که با راکت اطلس ۵ راه اندازی شود. قرار است سرانجام از سیستم ساخته شده توسط خود بلو اوریجن برای پرتاب استفاده شود
دراگون
اسپیس ایکس نخستین شرکت خصوصی ای بود که در سال ۲۰۱۰ فضاپیما به مدار فرستاد و آن را به زمین برگرداند. در این ماموریت از کپسول بدون سرنشین دراگون استفاده شده بود. این شرکت تخمین می زند که دراگون می تواند هفت فضانورد را به ایستگاه فضایی حمل کند. هزینه هر صندلی برای چنین ماموریتی ۲۰ میلیون دلار است. اواخر سال جاری میلادی دراگون قرار است ۱۲ ماموریت حمل بار را به ایستگاه فضایی انجام دهد.
دریم چیسر (Dream Chaser)
در نگاه اول به نظر می رسد که دریم چیزر، نمونه کوچکتر شاتل فضایی باشد. در واقع طرح اصلی آن به نمونه ای به نام “اچ ال – ۲۰” بر می گردد که قرار بود به عنوان قایق نجات در ایستگاه فضایی به کار رود، ولی ساختش ناتمام ماند.
سی اس تی – ۱۰۰
سی اس تی – ۱۰۰ نخستین وسیله ساخت بوئینگ برای جایگزینی شاتل در قالب برنامه توسعه سفرهای فضایی تجاری ناساست. هدف اصلی ساخت این وسیله نقلیه فضایی، انجام کارهای فنی تعمیر و نگهداری ایستگاه فضایی بین المللی است، گر چه بوئینگ اعلام کرده است که این فضاپیما می تواند برای توریسم فضایی نیز استفاده شود
وسیله نقلیه چندمنظوره
با محول کردن کار انتقال فضانوردان به ایستگاه فضایی به چهار شرکت خصوصی، ناسا اکنون می تواند بر سفرهایی به عمق بیشتر فضا تمرکز کند. برای این کار فضاپیماهای ام پی سی وی یا چندمنظوره مفید خواهد بود.
نگاهی به تاریخچه ۳۰ ساله شاتل
روز ۱۲ آوریل ۱۹۸۱ فرمانده جان یانگ و خلبان رابرت کریپن نخستین سفینه فضایی با قابلیت سفر چندباره به فضا را از مرکز فضایی کندی در آمریکا به مدار هدایت کردند. این شاتل کلمبیا نام داشت. پس از سی سال، برنامه انجام ماموریت فضایی با شاتل رسید.
هدف از این ماموریت، ارزیابی کلی عملکرد شاتل بود.
رئیس جمهور ریچارد نیکسون که در اینجا با سرپرست ناسا جیمز فلچر دیده می شود، اعلام کرده بود که آمریکا باید سیستم سفرهای فضایی تازه ای را در پیش گیرد.
ساخت شاتل سال ها به طول انجامید. طراحی آن به صورتی بود که به مدارهایی به ارتفاع ۱۸۵ تا ۶۴۰ کیلومتر از سطح زمین برسد.
ساخت شاتل سال ها به طول انجامید. طراحی آن به صورتی بود که به مدارهایی به ارتفاع ۱۸۵ تا ۶۴۰ کیلومتر از سطح زمین برسد.
دومین شاتل چلنجر نام داشت که نخستین پروازش را در ۱۹۸۳ انجام داد.
در حین دهمین ماموریت چلنجر در سال ۱۹۸۶، انفجاری در آن رخ داد و همه هفت فضانوردی که در آن بودند کشته شدند.
سومین شاتل فضایی دیسکاوری بود که نخستین پروازش را در اوت ۱۹۸۴ انجام داد.
از جمله اهداف ماموریت های شاتل های فضایی، تعمیر و نگهداری از تلسکوپ فضایی هابل بوده است.
از جمله عکس های جالبی که از ماموریت شاتل گرفته شده مربوط به قدم زدن فضانوردان در فضاست.
مارک لی، فضانورد، در یکی از ماموریت های شاتل دیسکاوری در سال ۱۹۹۴.
نمایی از شاتل فضایی آتلانتیس که از ایستگاه فضایی میر، متعلق به روسیه در سال ۱۹۹۵ گرفته شده است.
آخرین شاتلی که ساخته شد، اندور (Endeavour) نام دارد که جایگزین چلنجر شده بود.
شاتل فضایی اندور ۲۵ پرواز انجام داد و مسافتی معادل ۱۹۷۷۶۱ میلیون و ۷۶۱ هزار و ۲۶۲ کیلومتر را طی کرد.
شاتل اندور که در ایستگاه فضایی بین المللی پهلو گرفته است.
مرکز فضایی کندی در روز هشتم ژوئیه، شاتل آتلانتیس ماموریتی را آغاز می کند که آخرین ماموریت شاتل خواهد بود.
آخرین نسل از شاتل آتلانتیس به فضا پرتاب شد و آخرین ماموریت اس‌تی‌اس-۱۳۵ از نسل شاتل ها پایان یابد.
عکس رسمی اعضای گروه فضانوردی کریس فرگوسن وسط سمت راست فرمانده، دوج هرلی وسط سمت چپ خلبان، رکس والهایم و ساندرا مگنوس متخصصان ماموریت
و بدینسان آخرین پرواز فضایی آتلانتیس در تاریخ 8 ژوئیه 2011 (جمعه، 17 تیر 1390) در ساعت ۱۵:۳۰:۰۳ از مرکز فضایی کندی از ایالت فلوریدا به قصد ایستگاه بین المللی فضایی پرتاب شد.
