مولکولی طبیعی جهت کند کردن شروع بیماری آلزایمر کشف شد

در حالی که هنوز درمان قطعی برای بیماری آلزایمر یافت نشده است، دانشمندان تحقیقاتی انجام داده اند تا روش هایی که می تواند روند پیشرفت این بیماری را کند و یا حتی معکوس کند. آخرین نتیجه این تحقیقات شامل کشف یک مولکول طبیعی است که محققان دریافته اند می تواند با مداخله برای متوقف کردن پیشرفت بیماری در مراحل شکل گیری آن به عنوان یک مهار کننده عمل کنند.

اعتقاد بر این است که بیماری آلزایمر مرتبط با تجمع پلاک ها در مغز، و ساخت خوشه پروتئین سمی به نام الیگومر شروع می شود که باعث آسیب جبران ناپذیر به سیناپس می شود و منجر به علائمی مانند از دست دادن حافظه خواهد شد. تیم کمبریج، شامل تعدادی از تلاش های تحقیقاتی دانشمندان در سراسر جهان است، بررسی این فرایند هنوز کامل نشده است.

ابتدا ببینیم در بیماری آلزایمر چه رخ می دهد؟

در بیماری آلزایمر ساختارهای پروتئینی کروی شکلی در خارج نورون‌های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته‌ای در جسم سلولی نورون‌ها، تشکیل می‌شود. این ساختارهای پروتئینی که به آنها اجسام آمیلوئیدی گفته می‌شود، در اثر برخی تغییرات در پروتئوم سلول‌های عصبی وبهم خوردن تعادل و تغییر در میزان و یا ساختار پروتئین‌های پرسینیلین، آپولیپوپروتئینE، سینوکلئین، و پپتید آمیلوئیدبتا ایجاد می‌شود. یکی از مهم‌ترین پروتئین‌هایی که در ایجاد آلزایمر نقش دارد، پروتئین پیش‌ساز آمیلوئید (APP) نام دارد.

این پروتئین در سلول‌های دستگاه عصبی بیان می‌شود و در اتصال سلول‌ها به هم، تماس سلول‌ها و اتصال به ماتریکس خارج سلولی و اسکلت سلولی نقش دارد. پروتئین APP به‌وسیلهٔ سه نوع آنزیم پروتئولیتیک پردازش می‌شود. آنزیم‌های آلفا، بتا و گاما- سکرتاز، به ترتیب پروتئین APP را در اسیدهای آمینه ۶۷۸، ۶۷۱ و ۷۱۱ برش می‌دهند. با اثر آنزیم‌های گاما و بتا سکرتازبلا بر پروتئین APP، به ترتیب، پپتیدهایی به نام آمیلوئیدبتا۴۰ (دارای ۴۰ اسید آمینه) وآمیلوئیدبتا۴۲ (دارای ۴۲ اسیدآمینه) ایجاد می‌شوند. در حالت عادی مقدار این قطعات در سلول‌ها کم است و به‌سرعت تجزیه می‌شود؛ اما اگر در پروتئوم سلول‌های عصبی این تعادل بر هم بخورد و مقدار این قطعات افزایش یابد، ساختارهای پروتئینی کروی و درنتیجه آلزایمر ایجاد می‌شود. در بیماران مبتلا به سندروم داون (تریزومی ۲۱) میزان بیان پروتئین APP افزایش می‌یابد و علائمی شبیه آلزایمر مشاهده می‌شود که ممکن است به علت افزایش مقدار پپتید آمیلوئید بتا۴۲ باشد؛ زیرا ژن پروتئین APP بر روی کروموزوم ۲۱ قرار دارد.

روش جدید برای توقف بیماری

از طریق بررسی گسترده ی فرآیند مولکولی، محققان قادر به ساخت مدل توالی حوادث در طول شروع بیماری آلزایمر شدند. علاوه بر این، آنها قادر به ساخت مدل آنچه ممکن است بعدا رخ دهد شدند.

دکتر ساموئل کوهن، نویسنده این گزارش می‌گوید “با همکاری نزدیک ما و همکاران سوئدی ما، که پیشگامانه روش تجربی برای نظارت بر این روند هستند، ما قادر به شناسایی یک مولکول شدیم که دقیقا نتایج که ما امیدوار بودند در آزمایش ببینیم را به دست آورد.”

این مولکول Brichos نامیده می شود، که از ایجاد هسته ثانویه جلوگیری می کند. این مولکول این کار را با اتصال به سطح فیبرهای آمیلوئید و ارائه پوشش سپر که مانع از تماس با پروتئین های دیگر می شود. با توجه به این تحقیقات، روند شروع آلزایمر بسیار کندتر و کمتر ویرانگر خواهد بود.

این تیم اثر این مولکول را در مغز موش که در معرض پروتئین آمیلوئید، پروتئینی که به طور معمول به افزایش سمیت در بافت منجر می شود، تست کرده اند. محققان دریافتند که زمانی که آنها مولکول تازه شناسایی می کنند آن را به صورت مخلوط در نظر می گیرند، اما پروتئین هنوز به شکل اشتباه شناسایی می شود، در عوض میزان سمی بودن آن افزایش نمیابد. این به محققان نشان میدهد که در واقع این مولکول این واکنش زنجیره ای را متوقف کرده است.

اینکه چگونه این مولکول می تواند به عنوان دارو برای معالجه بیماری آلزایمر استفاده شود دقیقا مشخص نیست، اما محققان می گویند که این روش یک استراتژی خوب است که در نهایت ممکن است به آنها اجازه کاهش سرعت بیماری را میدهد.

این تیم تحقیقاتی از محققان گروه شیمی دانشگاه کمبریج، موسسه کارولینسکا در استکهلم، دانشگاه لوند، دانشگاه علوم سوئد کشاورزی و دانشگاه تالین تشکیل شده است.