سامانه تشخیص قاچاق بودن گوشی در طرح رجیستری
اواخر مهرماه سال جاری طرح رجیستری و ثبت مشخصات گوشی های موبایل با هدف مقابله با قاچاق تلفن های همراه و پیگیری گوشی هایی که به صورت غیر قانونی وارد بازار شده اند به اجرا درآمد. آمارها حاکی از آن است که در حدود ۹۰ درصد گوشی های موجود در بازار موبایل ایران قاچاق هستند و این طرح به منظور سامان دادن به وضعیت بازار موبایل ایران از سوی دولت به اجرا درآمده است.
گویا آی تی – از مجموع ۶ میلیارد دلار ارزش کلی ارزش بازار موبایل ایران تنها ۱۰ درصد را واردکنندگان قانونی تلفن همراه در اختیار دارند و همین امر سبب متضرر شدن این واردکنندگان و منفعت بردن هر چه بیشتر قاچاقچیان می گردد. اغلب گوشی های موبایل قاچاق با عنوان گارانتی اینترنشنال ارائه می گردند و از آن جا که قیمت پایین تری نسبت به گوشی های دیگر دارند با استقبال بیشتری از جانب مصرف کنندگان مواجه می شوند.
طرح رجیستری گوشی های تلفن همراه اگرچه با هدف سامان دادن به بازار موبایل ایران اجرا شده است، اما در همان مراحل اولیه واکنش بازار به اجرای این طرح افزایش قیمت گوشی های تلفن همراه بود. شاید همین امر ضرورت جدیت هر چه بیشتر در اجرای این طرح را بیش از پیش به اثبات برساند.
تلفن های همراه قانونی بیشتر در کجا خرید و فروش می شوند؟
همان طور که گفته شد تنها ۱۰ درصد از سهم بازار موبایل ایران به گوشی هایی اختصاص پیدا می کند که به شکل قانونی وارد شده اند. این در حالی است که اغلب این گوشی ها در فروشگاه های اینترنتی مورد خرید و فروش قرار می گیرند. شاید این فروشگاه های اینترنتی باشند که در شرایط کنونی بازار بتوانند با ثابت نگاه داشتن قیمت گوشی های تلفن همراه خود، تا حدودی از افزایش غیرمنطقی قیمت موبایل جلوگیری به عمل آورند.
آمار مؤسسه ی تحقیقات بازار GFK نشان می دهد که در تابستان سال ۱۳۹۶ در هر ماه به طور متوسط ۶۳۰ هزار گوشی تلفن همراه در ایران به فروش رسیده است. این یعنی در این مدت، در هر ماه تنها ۶۳ هزار گوشی قانونی در بازار موبایل ایران فروخته شده است. این آمار علاوه بر این نشان می دهد که فروشگاه دیجی کالا در حدود ۷۰ درصد از فروش گوشی هایی را که به صورت قانونی وارد کشور شده اند را در اختیار دارد.
برندهای مختلف چه جایگاهی در بازار موبایل ایران دارند؟
آمار مؤسسه ی GFK نشان می دهد که در تابستان سال ۱۳۹۶ سهم برندهای مختلف تلفن همراه در بازار موبایل ایران از لحاظ تعداد گوشی های فروخته شده به صورت زیر بوده است:
• سامسونگ ۵۱ درصد
• هوآوی ۱۴ درصد
• ال جی ۱۳ درصد
• اپل ۱۱ درصد
• اچ تی سی ۴ درصد
• سونی ۲ درصد
• سایر برندها ۵ درصد
این در حالی است که سهم برندهای مختلف از نظر ارزش معاملات در همین مدت به صورت زیر بوده است:
• سامسونگ ۴۵ درصد
• اپل ۳۰ درصد
• ال جی ۱۰ درصد
• هوآوی ۸ درصد
• سونی ۳ درصد
• اچ تی سی ۲ درصد
• سایر برندها ۲ درصد
گوشی های آیفون X موجود در بازار قاچاق هستند
سخنگوی طرح رجیستری تلفن های همراه، حمیدرضا دهقانی نیا اخیراً اعلام کرده است که تلفن های همراه اپل X که در حاضر در بازار مورد معامله قرار می گیرند، قاچاق هستند و تا کنون وارد کنندگان قانونی هیچگونه سفارشی در خصوص وارد نمودن این مدل گوشی انجام نداده اند. وی هشدار داد که خریداران تا پیش از دریافت استعلام از سامانه ی مربوطه از خرید این مدل تلفن همراه خودداری نمایند. گفتنی است که هیچ کدام از فروشگاه های اینترنتی معتبر در حال حاضر این مدل گوشی را در فهرست کالاهای موجود خود قرار نداده اند.
چگونه گوشی های قاچاق را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص گوشی های قاچاق لازم است تا سه مرحله انجام شود:
۱٫ در مرحله ی اول باید شناسه ی IMEI مورد استعلام قرار گیرد. در این مرحله باید شناسه ی ۱۵ رقمی IMEI را که بر روی جعبه ی گوشی تلفن همراه درج شده است را به سامانه ی رسمی معرفی شده ارسال نمود و از اصالت کالا اطمینان حاصل نمود. شناسه ی استعلام شده باید با شناسه ای که پس از شماره گیری کد #۰۶#* نمایش داده می شود یکسان باشد. لازم به ذکر است که برای دریافت این استعلام نیازی به نصب سیمکارت نمی باشد.
۲٫ در مرحله ی دوم شناسه های گوشی باید مورد انطباق قرار داده شود.
۳٫ در مرحله ی آخر بایستی فاکتور رسمی با درج IMEI دریافت گردد.
سامانه های احراز اصالت تلفن های همراه
چهار سامانه برای احزار اصالت گوشی های تلفن همراه معرفی شده اند. این سامانه ها به صورت پیامکی، کد USSD، اینترنتی و تلفن گویا هستند. شماره ی سامانه ی پیامکی ۷۷۷۷ و کد USSD به صورت #۷۷۷۷* می باشد. همچنین تلفن گویای سامانه ی احراز هویت به شماره ی ۰۹۶۳۶۶ در اختیار مشتریان قرار گرفته است. آدرس سامانه ی اینترنتی احراز اصالت تلفن همراه http://hamta.ntsw.ir است. این سامانه درگاه اصلی طرح رجیستری تلفن های همراه می باشد و دیگر سامانه ها به این درگاه متصل هستند.
حمیدرضا دهقانی نیا افزود در صورتی که فروشنده ای موبایل قاچاق به مشتری فروخته باشد مشتری موظف است تا آن کالا را به فروشنده پس بدهد و در صورت امتناع فروشنده از بازپس گیری کالا، مشتری می تواند شکایت خود را در قسمت ثبت شکوائیه در آدرس tazirat135.ir به ثبت رسانده و موضوع را پیگری نماید.